گزارش تکان دهنده از قیمت و مصرف مواد مخدر در 31 استان/ معتادان به سراغ کالاهای پرخطر رفتند
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اعتماد، درمانگران بیشتر استان‌ها گفتند که در کنار هرویین و شیشه، مصرف دائمی موادی ازجمله شربت و قرص متادون هم شایع است.
درحالی که قرص و شربت متادون، داروی ترک اعتیاد محسوب می‌شود اما با نشت به بازار سیاه به یکی از مواد مصرفی روزمره معتادان تبدیل شده است.
دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با استناد به پژوهش یکی از دانشگاه‌های معتبر از توقف آهنگ رشد اعتیاد در کشور خبر داد.
درمانگران تاکید کردند که افزایش قیمت هرویین و تریاک در ماه‌های اخیر عامل مهمی بوده که تعداد زیادی از معتادان، قرص و شربت متادون را به عنوان ماده مصرفی اصلی، جایگزین هرویین و تریاک کنند.
درمانگران تمام استان‌ها گفتند که معتادان چندمصرفی دارند و همزمان، مواد مخدر و روانگردان مصرف می‌کنند.
طبق نتایج آخرین تحقیق کشوری که در سال 1395 منتشر شد، تعداد مصرف‌کنندگان مستمر مواد مخدر، محرک یا روانگردان در کشور، 2 میلیون و 808 هزار نفر بود که با توجه به نرخ شیوع 5.4درصدی اعتیاد در جمعیت 15 تا 64 ساله کشور، اگر در فاصله سال 1395 تا امروز، افزایش نیافته باشد، کاهش هم نداشته است. طبق نتایج همین تحقیق رسمی ۶۶.۸ درصد معتادان مصرف‌کننده تریاک بودند، شیوع مصرف دایمی ماری‌جوانا و گُل و گراس، ۱۱.۹درصد بود، ۱۰.۶ معتادان مصرف‌کننده هرویین و ۸.۱درصد مصرف‌کننده شیشه بودند. نتایج این تحقیق کشوری نشان داد که از مجموع 2 میلیون و 808 هزار معتاد، 77.4 درصد معادل 2میلیون و 173 هزار و 392 نفر مصرف‌کننده تریاک، 297هزار و 648 نفر مصرف‌کننده هرویین و 227 هزار و 448 نفر مصرف‌کننده شیشه بوده‌اند.
سوال دیگر خبرنگار «اعتماد» از درمانگران این بود که طبق گفته بیماران‌شان، معتادان برای خرید مواد مصرفی خود، چه رقمی می‌پردازند. تفاوت قیمت خرده‌فروشی در بسیاری استان‌ها معنادار بود و ارتباط مستقیمی با دوری یا نزدیکی از مرز ایران و افغانستان -مبدا اصلی ورود مواد مخدر و روانگردان‌ها- داشت.
درمانگران 28 استان، از آخرین قیمت خرده‌فروشی هرویین مطلع بودند، درمانگران 25 استان، از آخرین قیمت خرده‌فروشی شیشه مطلع بودند و درمانگران 16 استان از آخرین قیمت خرده‌فروشی تریاک مطلع بودند.
براساس ارقامی که اعلام شد، میانگین قیمت خرده‌فروشی یک گرم هرویین در 28 استان کشور در هفته اول بهمن سال جاری، 451 هزار و 428 تومان، میانگین قیمت خرده‌فروشی هر گرم شیشه در 25 استان کشور در هفته اول بهمن سال جاری 271 هزار و 600 تومان و میانگین قیمت خرده‌فروشی هر گرم تریاک در 16 استان کشور در هفته اول بهمن سال جاری 121 هزار و 562 تومان بوده است.
از آنجا که هم وضعیت مصرف معتادان و هم قیمت خرده‌فروشی تریاک، هرویین و شیشه در جنوب و شمال استان تهران کاملا متفاوت از یکدیگر است، در این تحقیق میدانی وضعیت جنوب استان و شمال شهر تهران به تفکیک بررسی شد.
تغییرات قیمتی خرده‌فروشی مخدرها و مواد روانگردان در تحقیق میدانی «اعتماد» در مقایسه با یافته‌های چند تحقیق کشوری که طی دو دهه اخیر انجام شده، نشان داد که قیمت‌گذاری مواد اعتیادآور هم تابع افت و خیز بازار ارز و نرخ تورم است.( آبان سال 1393 قیمت خرده‌فروشی هر گرم تریاک 4660 تومان، قیمت خرده‌فروشی هر گرم هرویین 6786 تومان و قیمت خرده‌فروشی هر گرم شیشه 29 هزار و 863 تومان بود.)
افزایش میزان مصرف هرویین از هشدارهای درمانگران بود که گفتند علت اصلی این اتفاق، افزایش ناخالصی‌ها و افزودنی‌هایی همچون قرص‌های خواب‌آور است که باعث می‌شود مدت زمان نشئگی معتاد کاهش یافته و فرد مصرف‌کننده ناچار باشد میزان مصرف روزانه خود را افزایش بدهد.
کاهش قابل توجه مصرف تریاک به دلیل افزایش چند برابری قیمت خرده‌فروشی و عمده فروشی از دیگر نکات مورد اشاره درمانگران در تمام استان‌ها بود و تاکید داشتند که فقط سالمندان و افراد مسن همچنان به مصرف تریاک ادامه می‌دهند اما این خطر وجود دارد که گرانی قیمت خرده‌فروشی تریاک، این قشر را هم وادار کند که به مواد ارزان‌قیمت‌تر مثل شیشه روی بیاورند.
سوال دیگر درباره وضعیت مصرف تفننی مواد بود که طبق پاسخ‌های درمانگران 31 استان، مصرف تفننی و دائمی گل، مشکل تمام استان‌هاست و البته مصرف تفننی حشیش، ماری‌جوانا و قرص‌های خواب‌آور هم بین جوانان و نوجوانان تمام استان‌ها شیوع بالایی دارد علاوه بر اینکه در برخی استان‌ها هم، مصرف تفننی روانگردان‌های با پایه گیاهان تراریخته شیوع پیدا کرده که به گفته درمانگران، مصرف تفننی این مواد جدید، علاوه بر اینکه راه همواری برای مصرف دائمی است، برخلاف مخدرهای سنتی همچون خانواده تریاک (مرفین، هرویین، تریاک، شیره و سوخته) ممکن است تاثیر مشهودی در ظاهر مصرف‌کننده نداشته باشد اما آسیب‌های مغزی و مخرب این مواد، در همان دفعات اول مصرف، از فرد مصرف‌کننده یک بیمار روانی خواهد ساخت.
طبق نظر درمانگران اعتیاد، فرد معتاد یا مصرف‌کننده مستمر، فردی است که روزانه باید مصرف کند وگرنه دچار علائم ترک خواهد شد. با احتساب ثابت ماندن تعداد مصرف‌کنندگان مستمر در فاصله سال 1395 تا امروز، دو میلیون و 808 هزار معتاد در کشور باید هر روز ماده مصرفی خود را در اختیار داشته باشند. میزان نیاز هر معتاد با دیگری متفاوت است و مثلا یک مصرف‌کننده مستمر هرویین، روزانه حداقل دو الی سه گرم مواد مصرف می‌کند و یک مصرف‌کننده مستمر تریاک، بسته به شیوه مصرف، ممکن است روزانه حداقل 3 گرم به شکل حب یا شیره یا تریاک مصرف داشته باشد اما یک معتاد به ماری‌جوانا یا گل «سیگاری» می‌کشد و هر گرم ماری‌جوانا معادل4 الی 5 نخ سیگاری می‌شود، با این فرض که دو میلیون و 808 هزار معتاد در ایران، روزانه حداقل یک گرم از انواع مواد مصرف می‌کنند، روزانه حداقل 2 هزار و 808 کیلو معادل 3 تن و سالانه، حداقل 1000 تن انواع مواد توسط معتادان کشور مصرف می‌شود (این حداقل مصرف و باخوش‌بینانه‌ترین فرض است)
به دلیل انکه از سال 1395 تا امروز، اعلام هرگونه آمار جزیی درباره تفکیک میزان مصرف مواد مخدر یا روانگردان در کشور متوقف شده، با در نظر گرفتن تفاوت قیمت خرده‌فروشی انواع موادی که معتادان مصرف می‌کنند (شامل مواد از خانواده تریاک، شیشه، قرص‌ها و مواد با پایه گیاهان تراریخته) اگر تعداد مصرف‌کنندگان خانواده تریاک و شیشه را ثابت در نظر بگیریم و فرض این باشد که در مجموع، 525 هزار معتاد به هرویین و شیشه در کشور داریم، با توجه به تاکید درمانگران بر همزمانی مصرف هرویین و شیشه، اگر این 500 و چند هزار مصرف‌کننده مستمر شیشه و هرویین، روزانه یک گرم از این دو ماده بخرند، یعنی هر نفر، روزانه به طور میانگین حدود 720 هزار تومان برای خرید یک گرم هرویین و یک گرم شیشه پول می دهد که این عدد با ضرب در تعداد مصرف‌کنندگان مستمر این دو ماده به بیش از 378 میلیارد تومان می‌رسد؛ بیش از 378 میلیارد تومان، مجموع هزینه روزانه 525 هزار معتاد برای خرید حداقل یک گرم هرویین و یک گرم شیشه.
حالا اگر این عدد را در 365 روز یک سال ضرب کنیم به عدد بیش از 138 هزار میلیارد تومان می‌رسیم؛ بیش از 138 هزار میلیارد تومان، مجموع هزینه سالانه 525 هزار معتاد برای خرید حداقل یک گرم شیشه و یک گرم هرویین در طول یک سال!
فرض دیگر «اعتماد» این است که دو میلیون و 808 هزار معتاد در کشور که مصرف مستمر دارند، روزانه و به طور میانگین یک گرم مصرف انواع مواد ( مخدرها، روانگردان یا محرک) داشته باشند و با خوش‌بینانه‌ترین فرض و بدون توجه به افت و خیز و تفاوت معنادار قیمت انواع مواد در 31 استان کشور، روزانه 200 هزار تومان برای خرید ماده مصرفی خود پول بدهند که در این صورت، به عدد 562 میلیارد تومان می‌رسیم؛ بیش از 562 میلیارد تومان هزینه روزانه ماده مصرفی دو میلیون و 808 هزار معتاد در کشور (این عدد، یک رقم حداقل و با خوش‌بینانه‌ترین فرض است) با ضرب این عدد در 365 روز سال، به عدد بیش از 205 هزار میلیارد تومان می‌رسیم؛ بیش از 205 هزار میلیارد تومان هزینه سالانه‌ای که دو میلیون و 808 هزار معتاد در کشور برای خرید حداقل یک گرم از انواع مواد مصرفی خود می‌پردازند (این عدد، یک رقم حداقل و با خوش‌بینانه‌ترین فرض است).
