علت تنگی نفس چه چیزهایی می تواند باشد؟

با این حال، در مواقع دیگر این علامت بیانگر یک بیماری قلبی یا ریوی است. تنگی نفس در صورت تکرار شدن باید توسط پزشک ارزیابی شده و علت آن مشخص شود.

علل ایجاد تنگی نفس

به گفته دکتر حسین دباغیان متخصص قلب و عروق، تنگی نفس همواره به طور مستقیم با سلامت فرد ارتباط ندارد. افراد پس از انجام یک فعالیت شدید، رفتن به ارتفاع و تغییر دما نیز می توانند تنگی نفس را احساس کنند. با این حال، تنگی نفس معمولا با مشکلات سلامتی مرتبط است. گاهی اوقات، مشکل فرد تنها مقداری اضافه وزن بوده که با ورزش کردن بهبود می یابد.

بیشتر موارد تنگی نفس به دلیل مشکلات قلب یا ریه‌ها ایجاد می‌شود. قلب و ریه‌ها در رساندن اکسیژن به بافت‌های بدن و از بین بردن دی اکسید کربن نقش دارند، بنابراین مشکلات موجود در هر یک از این فرایند‌ها بر تنفس شما تأثیر می‌گذارد. تنگی نفس در صورت بروز ناگهانی، دیس پنه حاد نام می گیرد. تنگی نفس حاد می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• آسم
• اضطراب
• پنومونی (عفونت ریوی)
• خفگی یا تنفس مواد مسدود کننده راه هوایی
• واکنش های حساسیتی
• آنمی (کم خونی)
• خونریزی جدی و منجر شونده به آنمی
• قرار گیری در معرض مقادیر خطرناک مونوکسید کربن
• نارسایی قلبی
• افت فشار خون
• آمبولی ریوی: به وجود لخته خونی در شریان ریوی گفته می شود.
• روی هم خوابیدن ریه ها
• فتق هیاتال

تنگی نفس در میان افراد مبتلا به مراحل پایانی یک بیماری رایج است. تنگی نفس به مدت بیش از یک ماه، با نام دیس پنه مزمن شناخته می شود. تنگی نفس با مشکلات قلبی زیر نیز ارتباط داده شده است:

-کاردیومیوپاتی: مجموعه ای از بیماری هایی است که عضله قلب را تحت تاثیر قرار می دهند.

-مشکلات ریتم قلب

-نارسایی قلبی

-پری کاردیت: به التهاب بافت اطراف قلب گفته می شود.

چه عواملی احتمال ایجاد تنگی نفس را تقویت میکنند؟

آلاینده های محیطی همچون مواد شیمیایی، رایحه ها، گرد و غبار و دود سیگار می توانند نفس کشیدن را برای افراد مبتلا به دیس پنه دشوار سازند. قرار گیری در معرض مواد حساسیت زایی همچون گرده گل و هاگ قارچ از جمله محرک های تنگی نفس در افراد مبتلا به آسم هستند. برخی آلاینده ها همچون دود تنباکو به صورت اختیاری مصرف شده و قابل پیشگیری هستند. بیماری مزمن انسدادی ریه شامل بیماری های مختلفی از جمله آمفیزم و برونشیت مزمن می شود. تمام این بیماری ها، نفس کشیدن را دشوار می کنند.

علائم تنگی نفس

تنگی نفس صرف نظر از ناگهانی یا بلند مدت بودن باید همواره یک مشکل جدی در نظر گرفته شود. در صورت تجربه تنگی نفس باید زمان، دفعات تکرار و دیگر علائم همراه آن را یادداشت کرده و به پزشک ارائه داد. پزشک با دریافت این اطلاعات، شناخت بهتری از مشکل بیمار خواهد داشت. تنگی نفس ناگهانی و شدید می تواند در اثر وجود هوا در اطراف یا وجود لخته خون درون ریه باشد. هر دوی این موارد، شرایطی اورژانسی بوده و نیازمند مراقبت فوری و اضطراری هستند.

تشخیص علت تنگی نفس چطور انجام می شود؟

پزشک جهت شناخت علت بروز تنگی نفس در بیمار انجام یک یا چند مورد از آزمایش های تشخیصی زیر را پیشنهاد می دهد:

-معاینه فیزیکی: پزشک تاریخچه بیمار را مرور کرده و درباره علائم او سوال می پرسد. تشخیص اغلب نیازمند انجام آزمایش های بیشتر بوده اما گاهی اوقات توسط پزشک یا تکنسین اورژانس به صورت اضطراری انجام می شود.

-آزمایش خون: امکان دارد، گاز های خون شریانی و میزان اشباع اکسیژن سنجیده شوند.

-آزمایش های ورزشی: فشار خون، ضربان قلب و تغییرات تعداد تنفس در هنگام ورزش و استراحت اندازه گیری می شوند.

-نوار قلب: این آزمایش، فعالیت الکتریکی قلب را ثبت کرده و ریتم های غیر طبیعی را نشان می دهد.

-هولتر مانیتورینگ قلب: امکان دارد، یک پایشگر هولتر به مدت 24 ساعت استفاده شود. گاهی اوقات، استفاده از دیگر انواع پایشگر ها تا مدت 2 هفته برای بیمار تجویز می شود.

-اکوکاردیوگرافی: در آزمایش اکوی قلب (https://ghalbe-salamat.com/804) با استفاده از امواج فراصوت، تصویری متحرک از قلب و دریچه های آن ایجاد می شود.

-تصویر برداری اشعه ایکس از قفسه سینه: این تصویر برداری به ارزیابی شرایط ریه کمک می کند.

-سی تی اسکن از قفسه سینه

پزشک چگونه می تواند تنگی نفس بیمار را مدیریت کند؟

پزشک ابتدا با شناسایی عامل تنگی نفس و سپس درمان آن به مدیریت تنگی نفس کمک می کند. بسته به عامل زمینه ای تنگی نفس، درمان می تواند شامل موارد زیر باشد:

-ورزش کردن: بهبود تناسب اندام می تواند قلب و ریه ها را تقویت کند. داشتن سلامت عمومی بهتر به رفع تنگی نفس در هنگام فعالیت کمک می کند. بازتوانی قلبی عروقی حتی در موارد ابتلا به بیماری های قلبی یا ریوی نیز می تواند مفید باشد. پزشک، فراگیری تکنیک های تنفسی را نیز به بیمار پیشنهاد خواهد داد.

-مصرف دارو: دارو های استنشاقی به نام برونکودیلاتور ها می توانند سبب گشادی راه هوایی در موارد ابتلا به آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه شوند. دارو های مسکن یا آرام بخش نیز در رفع تنگی نفس موثر هستند.

-اکسیژن درمانی: دریافت اکسیژن، اغلب با ماسک یا لوله بینی انجام شده و به تنفس راحت تر کمک می کند. این درمان هنگامی مناسب است که سطح اکسیژن خون توسط پزشک بررسی شده و پایین تشخیص داده شود.

پیشگیری از تنگی نفس

توصیه های پیشگیرانه بسته به علت بیماری به بیماران ارائه می شوند. پزشک تکنیک ها و تغییراتی در سبک زندگی را به فرد پیشنهاد می دهد که به کنترل بروز تنگی نفس کمک می کنند. پیروی از یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم از جمله این تغییرات در سبک زندگی هستند.