گردشگری فرهنگی - ادبی با مرکزیت دهکده گنجنامه

شعر داستان و رمان، از آنجایی که با کلمات آفریده می‌شوند در میان مردم جهان جایگاهی دارند که سایر هنرها ممکن است نداشته باشند. برای مثال هر ایرانی، ایتالیایی، فرانسوی، انگلیسی، روسی، آلمانی، شیلیایی، مکزیکی، آمریکایی و ... برای یکبار هم که شده پیش خودش احساس کرده که می‌تواند بنویسد، و این «توانستن» را تبدیل به ذوق آزامایی ادبی کرده است.

 دلیل این کار، حتماً تبحری است که این ملت‌ها بر زبان خودشان دارند، و غیر از یک خودکار و کاغذ، هزینه و ابزار دیگری برای تجربه در نوشتن حرف‌های‌شان ندارند، بنابراین تجربه نوشتن ممکن است برای ملت‌های جهان، بیش از سایر هنرها به وقوع پیوسته باشد.

بر همین اساس، و بر پایۀ علاقه‌ای که مردم به جستجو در زندگی شخصی هنرمندان و نویسندگان و شاعران – از آن جهت که چگونه احساس نوشتن را به اثری درخورد تبدیل کرده‌اند – برای مردم جذاب است، این که آن‌ها در کجا زندگی می‌کردند، چه می‌پوشیدند، چطور شخصیت‌های رمان‌ها را خلق کرده‌اند و کلمات رویاپردازانۀ شعری چطور به ذهن‌شان آمده برای‌شان مهم است. اینگونه است که گردشگری ادبی در جهان و کم‌و‌بیش در ایران شکل گرفته است.

مردم دوست دارند بدانند «لئوپولد بلوم» شخصیت معروف کتاب «اولیس» اثر «جیمز جویس» چطور در کافه‌ها و خیابان‌های «دوبلین» اسکاتلند خلق شده است. گردشگران ادبی، تور «شکسپیر»، تور «چارلز دیکنز» و آشنایی با فضایی که «شرلوک هلمز» و «جیمز باند» در آن خلق شده را دوست دارند و با علاقه زیاد پیگیر آن هستند.

گورستان «پرلاشز» در فرانسه، همیشه جای خوبی برای گردشگران ادبی بوده، «اسکار وایلد»، «صادق هدایت» و «غلامحسین ساعدی» برخی از چهره‌های ادبی هستند که در این آرامستان فرانسوی به خواب ابدی رفته‌اند. خانه سابق «ارنست همینگوی» در محله لاتن پاریس، خانه «ویکتور هوگو»، خانه «انوره دو بالزاک» و ... دیگر زیبایی‌های ادبی پاریس هستند.  

روسیه و شخصیت اصلی داستان «راسکلنیکف» در «جنایت و مکافات»، خانه موزۀ «فئودور داستایووسکی» که «برادران کارامازوف» در آن نوشته شده، موزه «لاچاسکونا »خانه‌ شاعر مردمی، «پابلو نرودا» در شیلی، عمارت یادبود روژستونو ارثیه‌ی عموی ناباکوف که البته به این نویسنده هم وفا نکرد و او بعد از انقلاب روسیه از آنجا گریخت، اما خانه هنوز مانده است.«ویریجینیا وولف» و گذراندن دوران افسردگی‌اش در خلوتگاهی به نام باغ خانه «مانک»؛ «آراکاتاکا» شهری که با گابریل گارسیا مارکز جایگاه دیگری یافت و حالا یادگاری‌های این نویسنده در آن نگهداری می‌شود. خانهٔ «نیما یوشیج»، در  تجریش کوچهٔ رهبری، کوچه‌ای که نزدیک خانهٔ سیمین دانشور و جلال آل‌احمد است و  دو کوچه پایین‌تر از خانهٔ نیما، در بن‌بست ارض، خانه‌ای با دیوارهای آجری و دری سبزرنگ که خانه‌ی زود نویسنده است.

خانهٔ پدری پروین اعتصامی در خیابان مصطفی خمینی بعد از چهارراه سرچشمه، کوچهٔ شهید کمیلی، خانهٔ «صادق هدایت» در خیابان سعدی، خیابان شهید سروش تقوی، کنار بیمارستان امیراعلم. همۀ این‌ها نمونه‌هایی از ظرفیت‌های گردشگری ادبی در سراسر جهان است که هر روزه آدم‌های علاقمند زیادی را برای دیدن به کشورها و شهرهای مختلف دعوت می‌کند. ادبیات دیگر تنها یک خلق عاشقانه و اندیشمندانه نیست، ادبیات تبدیل به ظرفیت‌هایی در حوزه اقتصاد شده که این را می‌توان در گردشگری ادبی به خوبی احساس کرد.  

این‌ها همه روایت شد، تا نشان بدهیم همدان با حضور 3 شخصیت باباطاهر عریان، میر رضی‌الدین آرتیمانی و عارف قزوینی که در آن آرمیده‌اند، و شاعران، عارفان و نویسندگان زیادی که می‎‌توانند ظرفیت مناسبی برای گردشگری ادبی در همدان باشند از جمله میرزاده عشقی، خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، مسعود سعد سلمان، میرسید محمد همدانی، کلیم همدانی (مشهور به کاشانی)، هوشنگ ایرانی  و ... این امکان را دارد که به عنوان یک مرکز در حوزه گردشگری ادبی در کشور مطرح باشد.

از آنجایی که امکانات دولتی و قوانین، شرایط ایجاد مراکزی برای این موضوعات را سخت و در برخی مواقع غیر ممکن کرده است، برخی شرکت‌های فعال در حوزه گردشگری می‌توانند پرچمدار این موضوع شوند.

دهکده تفریحی توریستی گنجنامه، می‌تواند با ایجاد یک اتاق فکر در گنجنامه، شرایطی را بررسی کند که به تبع آن استان همدان، به عنوان یک استان مهم در حوزه گردشگری ادبی مطرح شود. بعد از ایجاد این مرکز، می‌توان فعالیت‌های پژوهشی ویژه‌ای هم برای برخی از شخصیت‎ها تعریف کرد. برای مثال بررسی‌هایی برای آشکار شدن مکان‌هایی که برخی از چهره‌ها در آن زندگی می‌کردند، یا لااقل شناخت حدود محیط‌ زندگی آن‌ها.

دهکده تفریحی توریستی گنجنامه می‌تواند پیشران این جریان بزرگ فرهنگی در استان همدان باشد و نگاه نو‌ و خون تازه‌ای در رگ‌های گردشگری همدان بدمد.

سایت گنجنامه : www.ganjname.com

اینستاگرام : @ganjnamehvillage