نگاهی بر انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری

 صندوق‌های سرمایه‌گذاری را می‌توان نهادهای مالی واسطی دانست که با جمع‌آوری سرمایه‌های خرد افراد، به صورت مدیریت شده در دارایی‌های مختلفی مانند سهام و اختیار معامله‌ی سهام، اوراق درآمد ثابت، گواهی‌های سپرده‌ی کالایی، اوراق مشارکت و … سرمایه‌گذاری می‌کنند. در واقع می‌توان هدف از تاسیس این ابزار مالی را، تسهیل امکان سرمایه‌گذاری برای افراد مختلف، فارغ از میزان دانش و آشنایی آن‌ها با مباحث مالی و همچنین سطح ریسک‌پذیری‌شان به منظور بهره‌مندی از فرصت‌های سودآور بازار دانست.

دسته‌بندی‌های مختلفی برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد که از جنبه‌های مختلفی مانند نحوه‌ی معامله، فرایند تقسیم سود ماهانه و مکانیزم و ترکیب دارایی‌ها اقدام به طبقه‌بندی صندوق‌ها می‌کنند. از منظر نحوه‌ی معامله، صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دو دسته‌ی کلی «قابل معامله در بورس یا ETF» و «صدور و ابطالی» تقسیم می‌شوند. صندوق‌های ETF را می‌توان از طریق سامانه‌ی معاملاتی تمامی کارگزاری‌ها خریداری کرد یا به فروش رساند؛ اما برای خرید و فروش صندوق‌های صدور و ابطالی باید منحصرا از طریق پنل‌های معاملاتی مختص به هر صندوق اقدام کرد. از منظر فرایند تقسیم سود ماهانه، صندوق‌ها در دسته‌ی «با تقسیم سود» و «بدون تقسیم سود» قرار می‌گیرند. صندوق‌هایی که تقسیم سود دوره‌ای دارند، در بازه‌های زمانی مشخصی، درآمد یا سود کسب شده را به صورت نقدی بین سرمایه‌گذاران تقسیم می‌کنند. تقسیم‌بندی از نظر مکانیزم و ترکیب دارایی‌ها، صندوق‌ها را در دسته‌های متنوع زیر قرار می‌دهد:

صندوق‌های سهامی

عمده‌ی دارایی‌های تحت مدیریت این صندوق‌ها در سهام سرمایه‌گذاری می‌شود و به واسطه‌ی تاثیرپذیری زیاد از شرایط بازار سرمایه، ریسک زیادی دارند.

صندوق‌های بخشی

دارایی‌های تحت مدیریت این صندوق‌ها به صورت خاص به سرمایه‌گذاری در یک صنعت یا بخش مشخصی از بازار سرمایه مثل صنعت فلزات، صنعت سیمان، صنعت دارویی، صنعت فراورده‌های پالایشگاهی و … اختصاص دارد. ریسک این صندوق‌ها به صنعت سرمایه‌گذاری شده بستگی دارد و غالبا بالا است.

صندوق‌های مبتنی بر سکه طلا

در این صندوق‌ها بیشتر دارایی‌های تحت مدیریت به اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلا اختصاص می‌یابد. این صندوق‌ها معمولا ریسک بالایی دارند و بازدهی آن‌ها تقریبا مشابه بازدهی سکه طلا است.

صندوق‌های شاخصی

سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها با این رویکرد انجام می‌شود که بیشترین شباهت را به یک شاخص مبنا مانند شاخص کل بورس، شاخص هم‌وزن و … داشته باشند. این صندوق‌ها بسته به شرایط بازار ریسک بالایی دارند و هزینه‌های مدیریت در این صندوق‌ها پایین است.

صندوق صندوق‌ها

از جمله نوین‌ترین صندوق‌های بازار هستند که رویکرد سرمایه‌گذاری‌ در آن‌ها به این شکل است که به‌جای سرمایه‌گذاری مستقیم در اوراق یا دارایی‌های مختلف، در ترکیبی از صندوق‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند که باعث کاهش ریسک و امکان کسب بازدهی مناسب می‌شود.

صندوق‌های ETF درآمد ثابت

عمده‌ی دارایی این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های کم‌ریسک مانند اوراق مشارکت، اوراق خزانه و … اختصاص دارد و بازدهی معقولی را با کمترین ریسک ممکن به ارمغان می‌آورند.

صندوق‌های مختلط

مکانیزم این صندوق‌ها مابین صندوق‌های سهامی و درآمد ثابت قرار دارد و با سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق درآمد ثابت در تلاشند تا امکان کسب بازدهی بهتر از صندوق‌های درآمد ثابت با پذیرش ریسکی کمتر از صندوق‌های سهامی را فراهم کنند.

صندوق‌های اهرمی

در این صندوق‌ها از مکانیزم اهرم برای کسب بازدهی مضاعف استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که منظور از بازدهی، هم سود و هم زیان است. سازوکار این صندوق‌ها همزمان شامل «صدور و ابطال» و «قابل معامله» است که واحدهای صدور و ابطالی بدون ریسک بوده و واحدهای قابل معامله در بورس ریسک بسیار بالایی دارند.

صندوق‌های تضمین اصل سرمایه

همانطور که از نام این صندوق‌ها مشخص است، به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا بدون ترس از دست رفتن اصل سرمایه، اقدام به سرمایه‌گذاری و بهره‌مندی از فرصت‌های سودآور کنند. در واقع در مکانیزم صندوق تضمین اصل سرمایه، آورده‌ی اولیه یا اصل سرمایه‌ی سرمایه‌گذاران تضمین می‌شود.

از جمله مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• امکان سرمایه‌گذاری با هر مبلغی

فارغ از این‌که قصد داشته باشید به صورت منظم و ماهانه بخشی از درآمد خود را سرمایه گذاری کنید یا این‌که با مبلغ زیادی این کار را انجام دهید، سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها می‌تواند یک انتخاب مناسب باشد.

• مدیریت حرفه‌ای دارایی

با سرمایه‌گذاری در هر صندوق‌، مدیریت دارایی خود را به افراد متخصص و با تجربه در حوزه مالی خواهید سپرد. این افراد با بررسی و تحلیل روندهای قیمتی و رصد انواع بازارها، همواره بهترین ترکیب را متناسب با نوع صندوق برای کسب بهترین نتیجه انتخاب می‌کنند.

• کنترل ریسک مناسب

طبق الزامات سازمان بورس و موارد ذکر شده در امیدنامه هر صندوق، مدیر صندوق ملزم است پرتفوی متنوعی را برای صندوق تشکیل دهد. این تنوع در سبد دارایی موجب کنترل بهتر ریسک می‌شود.

• نقدشوندگی مناسب

بر خلاف سهام که ممکن است به دلیل توقف نماد، حجم کم معاملات یا ایجاد صف فروش معامله آن امکان‌پذیر نباشد، صندوق‌ها معمولا نقدشوندگی مناسبی دارند و همواره به راحتی می‌توان فروش یا ابطال واحدها را انجام داد.

• نظارت و شفافیت اطلاعاتی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری توسط نهادهای مالی واجد شرایط و با اخذ مجوز و زیر نظر مستقیم سازمان بورس تاسیس می‌شوند. همچنین اطلاعات کامل هر صندوق از جمله نوع، نحوه خرید و فروش واحدها، ارکان، مجوزها، امیدنامه، اساسنامه، بازده در دوره‌های قبلی، NAV صندوق و نحوه پرداخت سود در سایت اختصاصی صندوق منتشر می‌شود.

• صرفه جویی در هزینه

با توجه به تقسیم هزینه‌های صندوق بین تمام سرمایه‌گذاران، در نهایت میزان هزینه صندوق برای هر سرمایه‌گذار کاهش می‌یابد.

• صرفه جویی در زمان

مدیریت دارایی صندوق‌ها توسط افراد خبره و کارشناسان با تجربه انجام می‌شود و سرمایه‌گذاران را از رصد مداوم بازار و اخبار و ضرورت کسب دانش تخصصی مالی بی‌نیاز می‌کند.

• تنوع در ساز و کار

وجود تنوع بالا در انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری و ساز و کار هرکدام، سبب شده تا این صندوق‌ها انتخاب مناسبی برای افراد با سلیقه مالی متفاوت و با هر سطحی از ریسک‌پذیری باشند.

• سرمایه گذاری آسان و مطمئن

امروزه می‌توانید بدون هیچ چالشی و به سادگی و کاملا آنلاین و راحت در صندوق مدنظر خود و به میزان مطلوب سرمایه‌گذاری کنید.

با توجه به مواردی که ذکر شد، سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها یکی از امن‌ترین، مناسب‌ترین و بهترین راهکارهای موجود برای بهره‌مندی از فرصت‌های موجود برای کسب بازدهی است. ضروری است افراد با اطلاع کامل از ریسک هر صندوق و جزئیات آن و همچنین میزان تناسب آن با سطح ریسک‌پذیری و بازدهی مورد انتظار خودشان، اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.