آگاهی، کلید وعدههای یارانهای
بنابراین برای کسانی که شعارهای عوام گرایانه میدهند و در دورههای گذشته توانستهاند با رویکردهای پوپولیستی و وعدههای مختلف خود، نظر مردم را جلب کرده و رای بیشتری اخذ کنند، ادامه روش قبلی بهترین استراتژی است.
اما مسالهای که وجود دارد این است که مردم تجربه تلخی از وعدههای اینچنینی در دورههای قبل دارند. در ذهن بسیاری هنوز نرخ تورم های سرسامآور چند سال گذشته که نقطه شروع بخشی از آن همین یارانههای نقدی بود و منجر به تسریع افزایش آن شد، باقی مانده است.
میتوان مشاهده کرد که مردم درک تا حدی کارشناسانه را در این رابطه بهدست آوردهاند. این شناخت به سطحی رسیده که مردم از خود میپرسند اگر قرار است مبلغ یارانه مثلا 5 برابر شود، این پول از کجا میآید و از چه منبعی تامین خواهد شد؟ تا این موضوع برای آنها واضح و روشن نگردد بعید است که مردم این ادعا را بپذیرند.
از اینرو به نظر نمیرسد بار دیگر حداقل بخش زیادی از مردم با این طعمه به دام افتاده و کاندیدایی صرفا با تکیه بر یارانهها و وعدههای پوپولیستی در انتخابات دوره دوازدهم به جایی برسد. علت اینکه شاهد هستیم شعارها و وعدههای یارانهای و امثال آن سالها است در هر دوره انتخابات تکرار میشود این است که کشور ما از نعمتهای طبیعی زیادی برخوردار بوده و منابع زیرزمینی فراوانی دارد و همه مردم میخواهند از این منابع و درآمدهای ناشی از آن بهرهمند شوند و تا زمانی که این منابع در کشور وجود دارد، این شعارها و وعدهها هم وجود خواهد داشت. از طرف دیگر با توجه به اینکه در سالهای اخیر هر ماهه مبلغی به حساب مردم واریز شده، توجیه اینکه یارانه تنها برای قشرهای خاص و محدودی است و لزوما نباید به همه مردم به شکل نقدی پولی پرداخت شود، تبدیل به امری بسیار سخت و پرهزینه برای دولت شده است.
در واقع دولت باید بتواند اینطور برای مردم توجیه کند که ایجاد بیمارستانها، مراکز آموزشی، توسعه راهها و... همگی همان سهمی است که هر فرد از منابع و ثروتهای کشور دارد و همه ما از آن بهرهمند میشویم. در واقع تنها قشری خاص هستند که بهدلیل محرومیت و نیازهای ضروری که دارند باید از راههای مختلفی از جمله پرداخت یارانه نقدی حمایت شوند. متاسفانه بهدلیل مصلحت اندیشیها و ترسی که از کاهش محبوبیت وجود داشت، تلاشی برای اصلاح روند یارانهها صورت نگرفت. البته این ترس به جایی هم بود چرا که مردم چندین ماه بود که مبلغی را بهعنوان یارانه دریافت میکردند و قطع آن هزینه زیادی برای دولت داشت.
موضوع دیگر این است که هنوز هم یارانههای زیادی به بخشهای کشاورزی، انرژی و... پرداخت میشود و باید فکر و چاره درستی اندیشیده شود. به نظر من اگر قرار است یارانهای به بخشهای مختلف داده شود که داده میشود که در عین حال منجر به تغییر در قیمتها و به هم خوردن نظم بازار میگردد، بهترین راه همین پرداخت مستقیم یارانه به مردم است. چراکه تبعاتی که پرداخت چنان یارانههایی بر تولید کشور، فعالیت بنگاهها و فساد اقتصادی دارد، بسیار بیشتر از پرداخت یارانه نقدی است.