خطر جنگ اوکراین برای احیای برجام

به گزارش اقتصادنیوز ، درحالی که برخی ناظران معتقدند که جنگ اوکراین تأثیری بر روند دیپلماتیک در وین ندارد و یا حتی فوریت و ضرورت آن را مضاعف می‌کن، جاناتان تیرون و گلنار متولی خبرنگاران بلومبرگ در مطلبی با عنوان «تهاجم روسیه پایان مذاکرات هسته ای ایران را در معرض خطر قرار داد» هشدار دادند: 

اکنون این جنگ در اروپا است که بر تلاش‌ها برای دستیابی به یک توافق نزدیک برای احیای برجام، سایه افکنده است.

بلومبرگ نوشت: «تهاجم روسیه به اوکراین، دیپلماسی برای احیای توافق هسته ای ایران را در آخرین مرحله به خطر می‌اندازد، زیرا قدرت های جهانی بر سر میز مذاکره خود را در طرف مقابل بزرگترین بحران امنیتی اروپا از زمان جنگ جهانی دوم می بینند».

نمایندگان طرف‌‌های مذاکره‌کننده اشاره کرده‌اند که پس از ۱۰ ماه پیشرفت در مذاکرات وین، تنها چند روز به پایان موفقیت‌آمیز آن ممکن است به باد برود. اما ایران و ایالات متحده هنوز باید اختلافات کلیدی باقی مانده را در حالی‌که میانجیگران اروپایی و روسی وارد درگیری با یکدیگر شده‌اند، از بین ببرند.

بلومبرگ بدون اشاره به ناتوانی آمریکا و غرب در تأمین درخواست‌های ایران برای تضمین پایبندی به توافق، مدعی است: دیپلمات‌ها در آخر هفته علناً به دولت تهران گوشزد کرده‌اند که ایران باید به تصمیمی سریع در مورد احیای مجدد توافق 2015 دست یابد.

فرصت‌هایی که نباید از کف داد

سایمون کاونی وزیر امور خارجه و دفاع ایرلند روز شنبه در حاشیه کنفرانس امنیتی در مونیخ،به دیپلمات ارشد ایران، حسین امیرعبداللهیان  گفت: «لحظه‌هایی وجود دارد که توافق امکان‌پذیر است و گاهی اوقات اگر اجازه دهید آن لحظات بگذرد، توافق شروع به محو شدن می‌کند، اغلب به دلایلی خارج از کنترل مذاکره‌کنندگان».

کاونی به نمایندگی از شورای امنیت سازمان ملل متحد، جایی که ایرلند به عنوان تسهیل کننده توافق با ایران منصوب شده است، گفت وخامت روابط بین روسیه - متحد مهم ایران در مذاکرات - و ایالات متحده ریسک به خطر انداختن نتیجه را به همراه دارد.

او گفت: «شما می‌توانید شاهد یک تحول بالقوه باشید که هم می‌تواند به طور ناگهانی باعث پیشرفت واقعی در هفته‌های اخیر در وین شود، هم ممکن است منجر به یک مذاکره بسیار دشوارتر برای رسیدن به نتیجه‌ شود».

تقویت اهرم نفتی ایران با جنگ اوکراین؟

به نظر می رسد امیرعبداللهیان با آشکار شدن ابعاد حمله روسیه، در توئیتر طناب دیپلماتیک را طی کرده و ناتو را به دلیل تحریک مسکو مورد انتقاد قرار داد. وی در عین حال جنگ را به عنوان راه حل رد کرد و خواستار آتش‌بس شد.

با این حال، این درگیری ممکن است به رهبران ایران دلیلی بدهد تا در مورد نیاز به سازش تجدید نظر کنند. آنها قبلاً با روسیه و چین یک پیمان امنیتی منعقد کرده‌اند و می‌خواهند جهت اقتصاد کشور را به سمت شرق برگردانند.

توافقی که ایران را به بازارهای انرژی بازگرداند می‌تواند به کاهش قیمت نفت که با شعله‌ور شدن درگیری‌ها در اوکراین روز پنجشنبه از مرز 100 دلار در هر بشکه گذشت کمک کند.

علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران، اواخر روز چهارشنبه برای رایزنی به پایتخت خود بازگشت. به ادعای واشنگتن‌پست، ایران باید تصمیم بگیرد که آیا در زمینه تقاضای تضمین عدم خروج مجدد از توافق، انعطاف نشان می‌هد یا خیر.

باقری، مذاکره‌کننده ارشد ایرانی، به نوبه خود، ظاهراً به دنبال کاهش انتظارات از تمایل ایران برای سازش در آخرین مرحله بود.

باقری در توییتی نوشت: هر چقدر هم به خط پایان نزدیک شویم، لزوماً تضمینی برای عبور از آن وجود ندارد.

وی با بیان اینکه ایران معتقد است افزایش قیمت انرژی به دلیل جنگ روسیه با اوکراین ممکن است به ایران اهرم بیشتری در مذاکرات بدهد، توییت خود را با «نفت» هشتگ کرد.

ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت خام اوپک قبل از خروج ایالات متحده بود و بسیاری از تاجران انتظار دارند که در صورت برداشته شدن تحریم ها، بتواند صادرات روزانه خود را در عرض چند ماه حدود یک میلیون بشکه افزایش دهد. ایران دارای دومین منبع ذخایر گاز طبیعی جهان و چهارمین منبع نفت جهان است. توافق در وین همچنین به آرام کردن خلیج فارس کمک می کند، جایی که تقابل شرکای آمریکا و ایران به تنش‌های منطقه‌ای دامن زده است.

رابرت مک نالی، مشاور ارشد امنیت ملی و اقتصادی در دولت جورج دبلیو بوش، برآورد کرد که تولید نفت ایران که در حال حاضر حدود 2.5 میلیون بشکه در روز است، می تواند یک میلیون بشکه افزایش یابد. ایرانی ها در حال حاضر مقادیر زیادی نفت در شناورها روی دریا ذخیره می کنند و در انتظار صادرات هستند.

مک‌نالی، رئیس شرکت مشاوره راپیدان انرژی، گفت که افزایش تولید می‌تواند تنش‌ها را در بازارهای نفت کاهش دهد و قیمت‌ها را تا 80 دلار کاهش دهد.

بانک آمریکا همچنین در این هفته به سرمایه گذاران گفت که یک معامله با ایران می تواند در نهایت قیمت پایه برنت را 10 تا 15 دلار در هر بشکه کاهش دهد و «تا حدی تورم را فرو خواهد کاست».

اما مک‌نالی گفت: کاهش قیمت نفت تنها در صورتی حاصل می‌شود که ایالات متحده و متحدانش که قبلاً تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه وضع کرده‌اند، از اقدامات اضافی علیه صادرات نفت روسیه خودداری کنند که با تولید 10.5 میلیون بشکه در روز نسبت به تولید ایران بسیار بزرگ‌تر است.

به نوشته بلومبرگ، ایران پس از یک سال صبر استراتژیک، در واکنش به اعمال مجدد تحریم‌های ایالات متحده، به طور چشمگیری فعالیت‌های غنی‌سازی هسته‌ای و کار بر روی سانتریفیوژهای پیشرفته خود را تشدید کرد و چگونگی عقب‌نشینی از این پیشرفت‌ها مانع بزرگ دیگری برای مذاکره‌کنندگان بوده است.

تقابل روسیه و آمریکا به میز مذاکرات وین می‌کشد

هم روسیه و هم ایالات متحده می گویند که در مذاکرات هسته‌ای ایران با هم به خوبی کار کرده و توانسته‌اند دیگر اختلافات خود را بر سر میز مذاکرات جاری کنار بگذارند.

میخائیل اولیانوف، مذاکره کننده ارشد مسکو، بارها تصاویری از دیدارهای خود با همتای آمریکایی‌اش، راب مالی، در شبکه های اجتماعی منتشر کرده است.

در تهران، یک کارشناس ارشد سیاست خارجی که منتقد سرسخت توافق هسته‌ای بود، پیش‌بینی کرد که دیپلمات‌ها می‌توانند از مذاکرات در برابر تشدید خصومت بین ایالات متحده و روسیه محافظت کنند.

فواد ایزدی، دانشیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، گفت: تحریم‌های اعمال شده علیه کرملین در روزهای اخیر به این معنی است که روس‌ها دلایل بیشتری دارند تا مطمئن شوند که سیاست کمپین فشار آمریکا علیه ایران کارساز نیست».