آماده‌باش جهان برای نبردی تازه؛ ترامپ برای چین نقشه کشید/ عقبگرد تجارت جهانی به دهه 30؟
به گزارش اکوایران، بلومبرگ در گزارشی تحلیل می‌کند که دونالد ترامپ و معاونانش مدت‌هاست شرکای تجاری آمریکا را متهم می‌کنند که به وسیله کاهش ارزش پول خود برای صادرکنندگان‌شان مزیت‌های ناعادلانه ایجاد می‌کنند. او در ژوئن گذشته در مصاحبه‌ای با بلومبرگ بیزینس ویک گفت کشورهایی مانند چین و ژاپن به دلیل پایین نگه داشتن ارزش پول بار بزرگی بر دوش شرکت‌های آمریکایی وارد می‌کنند.
با ضعیف‌تر شدن یوان چین نسبت به آن زمان، حرکت این هفته چین حتما مورد توجه ترامپ و تیم‌اش قرار خواهد گرفت. ترامپ در ماه ژوئن اعلام کرد که دولت اول او بسیار بر بالا نگه داشتن نرخ‌های ارز به وسیله تهدیدهای تعرفه‌ای متمرکز بوده است.
درحالی که دلایل قابل درکی برای کاهش ارزش پول چین وجود دارد؛ نرخ‌های بهره این کشور به دلیل تقاضای داخلی ضعیف آن به پایین‌ترین حد خود رسیده است. عملکرد گذشته دونالد ترامپ نشان دهنده عدم علاقه او به این شرایط است. خطر بزرگ برای همه این است که کاهش اخیر یوان، به عزم ترامپ برای ادامه یک «برنامه اقتصادی بین‌المللی یکجانبه‌گرایانه» دامن بزند؛ برنامه‌ای که شباهت خطرناکی به دهه 1930 دارد.
به نوشته بلومبرگ، جنگ‌های ارزی چندان هم جدید نیستند. معروف‌ترین آنها در دهه 1930 رخ داد، زمانی که ایالات متحده و کشورهای دیگر به کاهش پی‌درپی ارزش ارزهای خود همراه با افزایش تعرفه‌ها پرداختند. طبق مقاله‌ای از دفتر ملی تحقیقات اقتصادی این دوره که به چرخه «همسایه‌ات را فقیر کن» معروف شد، سبب شد تجارت جهانی زیان ببیند.
به گزارش اکوایران، اقتصاددانان، کریس میتچنر از دانشگاه سانتا کلارا و کرستین واندشنایدر از دانشگاه وین با استفاده از یک پایگاه داده جدید از داده‌های سه ماهه جریان تجارت مربوط به این دوره دریافتند که جنگ‌های تجاری دهه 1930 تجارت را حداقل 18 درصد کاهش داده است. به گفته آنها، کاهش ارزش ارزها در اوایل دهه 1930 نشانگر رویکرد جدیدی برای سیاست‌گذاری بود: «کشورها موقعیت‌های اقتصادی داخلی خود را بر نظام بین‌الملل اولویت می‌دهند، و هیچ سیگنال واضحی مبنی بر اینکه چه چیزی جایگزین سیستم قبلی می‌شود وجود نخواهد داشت».
رئیس جمهور منتخب، فرانکلین روزولت در سال 1933 با عدم شرکت در کنفرانس اقتصاد جهانی در لندن رویکرد «اول آمریکا»ی خود را نشان داد و نتیجه این بود که بیش از 70 اقتصاد جهان در نهایت ارزش ارزهای خود را کاهش دادند، و جریانات تجاری را با افزایش هزینه‌ها و گسترش تنش‌های تجاری مختل کردند.
اما پس از جنگ جهانی دوم، ایالات متحده رویکرد بسیار متفاوتی را در پیش گرفت. این کشور تمایل بیشتری به بازکردن بازارهایش و مشارکت در هماهنگی مالی و اقتصادی جهانی از طریق نهادهایی چون صندوق بین المللی پول نشان داد. چنین روحیه همبستگی جهانی بار دیگر پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸ مشاهده شد، زمانی که آمریکا و سایر اعضای گروه ۲۰ از کاهش رقابتی ارزش ارزها خودداری کردند.
اما حال‌وهوای امروز بیشتر به دهه 1930 شباهت دارد. فرانکلین روزولت که بدون ترس از شکستن هنجارهای قبلی و نادیده گرفتن فشارهای بین‌المللی عمل می‌کرد مطمئنا شباهت‌هایی با دونالد ترامپ دارد. بلومبرگ اکونومیکس در گزارش ویژه خود درباره چشم انداز جهانی در ماه گذشته، رئیس جمهور منتخب آمریکا را به عنوان کسی توصیف کرد که به دنبال «آتش زدن باورهای دیرینه» است.
تیم بلومبرگ اکونومیکس، به رهبری تام اورلیک نوشتند: به زبان ساده، تجارت آزاد کنار گذاشته می‌شود و حمایت‌گرایی جای آن را می‌گیرد؛ نگرانی از بدهی از بین می‌رود و کاهش مالیات‌ها در اولویت قرار می‌گیرد؛ تضمین‌های امنیتی آمریکا تمام می‌شود و دفاع به عهده خود کشورها گذاشته می‌شود. با اینحال، به گفته اورلیک، افزایش تعرفه‌های وعده داده شده ترامپ احتمالا کمتر از اعداد وعده داده شده او در مبارزات انتخاباتی است.
این باور رایجی است که پیش از روز تحلیف ترامپ در 20 ژانویه شکل گرفته است. آرتور کروبر و توماس گاتلی محققان حوزه چین در شرکت تحقیقاتی گاوکال دراگونومیکس ماه گذشته نوشتند که سناریوی پایه آنها شامل نوعی توافق میان ترامپ و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین است که تعرفه‌ها و کنترل‌های صادراتی را در سطحی که هردو طرف بتوانند تحمل کنند متوقف خواهد کرد. اما این خطر وجود دارد که واشنگتن و پکن در پاسخ به یکدیگر دچار اشتباه محاسباتی شوند و پارا فراتر بگذارند، که به تشدید اقدامات مرکانتلیستی منجر می‌شود که در دهه 1930 مشاهده شد.
به نوشته اورلیک، حتی در بهترین سناریو، چرخش از تجارت آزاد به حمایت‌گرایی خبر بدی برای اقتصاد جهانی است. اگر دونالد ترامپ تعرفه‌ها را تمام عیار اجرا کند، از زنجیره تامین اپل در آسیا گرفته تا خودروهای جنرال موتورز ساخت مکزیک در خطر قرار خواهند گرفت.
