حربه تازه عربستان برای فرار از نفت/ گام بلند ریاض برای تبدیل به قطب کشاورزی خاورمیانه؛ بن سلمان بازار مرغ را به دست گرفت

به گزارش اقتصادنیوز، یک منطقه دوردست در عربستان‌سعودی موسوم به «شقرا» که در شمال غربی ریاض قرار دارد، مرکز طرح این کشور غنی از نفت برای توسعه مرغ‌داری و پرورش جوجه‌های بیشتر و همچنین تبدیل‌شدن به پیشروترین منطقه کشاورزی در خاورمیانه است. یک کارخانه فرآوری محلی متعلق به شرکت غذای التنمیه (Tanmiah) حدود 150 هزار پرنده در روز را برای عرضه به «مک‌دونالد»، «پاپایز» و دیگر فروشندگان آماده می‌کند.

به نوشته بلومبرگ، طی یک دهه گذشته یکی از گرم‌ترین و خشک‌ترین نقاط روی زمین، تولید گوشت مرغ خود را تقریبا به دو برابر کرده، چراکه محمد بن‌سلمان -ولیعهد سعودی- تلاش دارد تا این کشور به خودکفایی در تولید مواد غذایی دست پیدا کند. آن‌هم در شرایطی که عربستان حدود 80 درصد از مواد غذایی مصرفی خود را وارد می‌کند؛ موضوعی که باعث ایجاد نگرانی‌ درباره کمبودها در زمانی شده است که تنش‌های ژئوپلیتیکی و بیماری‌های مسری حیوانات در حال افزایش بوده و زنجیره تأمین تحت فشار قرار گرفته است.

تاکنون صحبت‌های زیادی درباره استراتژی چشم‌انداز 2030 عربستان‌سعودی مطرح شده است. هدف از این چشم‌انداز متنوع‌سازی اقتصاد و دور کردن آن از وابستگی به نفت است؛ آن‌هم از طریق شکوفایی صنایع دیگر نظیر گردشگری، خودروسازی و نیمه‌رساناها. و تاکنون بیش از یک تریلیون دلار در این رابطه تعهد شده است.

بلومبرگ در ادامه این گزارش می‌نویسد که تأمین مواد غذایی برای مردم یکی از بخش‌های اصلی این تلاش است و در این میان، دست‌کم 17 میلیارد ریال سعودی (4.5 میلیارد دلار) برای گسترش بخش گوشت مرغ در نظر گرفته شده است. ریاض همچنین خواهان تولید مرکبات، صیفی‌جات و ماهی بیشتر است و سعی دارد تا ذخایر استراتژیک مواد غذایی را برای مقابله با بحران‌های احتمالی در آینده تامین کند.

این کشور حوزه خلیج‌فارس به کشورهای دیگر نیز نگاه دارد، و در شرکت‌های تولیدکننده گوشت طیور نظیر BRF SA برزیل و MHP SE اوکراین سرمایه‌گذاری کرده است، به اداره زمین‌های کشاورزی در کالیفرنیا و آریزونا می‌پردازد و تلاش دارد واحد کشاورزی شرکت Olam Group Ltd مستقر در سنگاپور را خریداری کند.

شرکت التنمیه در اوایل ماه جاری میلادی گفت که با پیمانکار چینی Chengdu Design & Research Institute برای ساخت 100 سایت پرورش مرغ گوشتی در سراسر کشور همکاری می‌کند. در حال حاضر، مرغ که در سراسر جهان بیشترین مصرف را در میان تمام گوشت‌ها دارد، یک گزینه تأمین پروتئین مقرون‌به‌صرفه برای عربستان به حساب می‌آید که تولید آن به‌سرعت در حال رشد است؛ البته گوشت گاو نیز هنوز یک کالای لوکس در این کشور حوزه خلیج فارس به‌شمار می‌رود.

عربستان یکی از سریع‌ترین نرخ‌های رشد تولید در جهان

به گزارش اکوایران، با نرخ تولید حدود 6 درصد در سال، عربستان یکی از سریع‌ترین نرخ‌های رشد تولید در جهان را دارد. هم‌زمان با عبور مصرف عربستان از 1.5 میلیون تن در سال، رستوران‌های زنجیره‌ای نظیر AlBaik -ورژن محلی KFC- محبوبیت بسیار زیادی به دست آورده‌اند.

داد‌‌ه‌های رسمی نشان می‌دهد، ریاض به رکورد تولید 558 هزار تن گوشت مرغ در نیمه نخست سال 2024 دست یافت که نشان‌دهنده رشد 9 درصدی نسبت به سال قبل‌تر از آن است.

در کشتارگاه التنمیه چه خبر است؟

کشتارگاه اصلی التنمیه در نزدیکی شقرا حدود 200 کیلومتر از ریاض فاصله دارد؛ فضای داخلی این کشتارگاه، انبار استریل و به رنگ سفید است که با لاشه‌های بدون سر مرغ‌ها که روی قلاب‌ها می‌چرخند.

همچنین کارگران نقابدار با پیش‌بند آبی، پرندگان را قبل از بسته‌بندی برای قفسه‌های فروشگاه، روی تسمه نقاله ذبح می‌کنند. در پنج کارخانه در سراسر عربستان، واحد مرغداری ADC این شرکت روزانه حدود 550 هزار پرنده را ذبح می‌کند که نشان‌دهنده افزایشی 12 برابری از سال 2013 است.

جوجه‌های بالغ قبل از رسیدن به شرکت شقرا در دمای بالاتر از 24 درجه سانتی‌گراد نگهداری می‌شوند. جوجه‌های نابالغ نیز باید در دمای 32 درجه سانتی‌گراد بزرگ شوند.

مارکوس دلورنزو، مدیر عامل این واحد می‌گوید: «همه چیز در مورد فرموله‌کردن یک رژیم غذایی منحصر‌به‌فرد و یافتن دمای مناسب است. آنتی‌بیوتیک‌ها و هورمون‌های رشد استفاده نمی‌شوند و پرندگان با خوراک‌هایی که سرشار از پروتئین، اسیدهای آمینه و الکترولیت است، تغذیه می‌شوند.»

میزان مصرف مرغ در عربستان

بلومبرگ در ادامه می‌نویسد که عربستانی‌ها یک مرغ کامل را به‌عنوان قسمت اصلی وعده‌های خود در غذاهایی مانند «کبسه» مصرف می‌کنند و ترجیح می‌دهند که وزن آن بیشتر از 1.3 کیلوگرم نباشد؛ این مرغ‌ها حدود نصف اندازه مرغ‌های معمول در آمریکا، بریتانیا و یا برزیل هستند.

اما هم‌زمان با تغییر جامعه عربستان از جمله کار کردن بیشتر زنان که باعث می‌شود صرف زمان در خانه کمتر شود، مرغ‌ها به‌طور فزاینده‌ای به‌شکل بخش‌های کوچک‌تر فروخته می‌شوند. برای مثال، BRF محصولات گوشتی از قبل مرینیت‌شده را معرفی کرده که در 10 دقیقه پخته می‌شوند.

در این گزارش آمده است که BRF سالانه حدود 350 هزار تن گوشت مرغ را به فروش می‌رساند و حدود هزار نفر را استخدام کرده است. این شرکت با صندوق ثروت ملی عربستان وارد همکاری شده تا یک سهم 26 درصدی در Addoha Poultry Co خریداری کند که یک تولیدکننده محلی است.

حتی با وجود همه این تلاش‌ها، کاملا مشخص نیست که عربستان تا سال 2030 به هدف 100 درصد تولید در داخل دست خواهد یافت؛ چراکه واردات غلات، واکسن‌ها و تجهیزات به هزینه‌ها و قیمت‌های تولید می‌افزاید.

علاوه بر این، این کشور حوزه خلیج فارس نمی‌تواند خود را از بازار جهانی منزوی کند. صادرکنندگان ممکن است خود را با واقعیت از دست دادن تجارت عربستان وفق دهند و نتوانند در زمان نیاز این کشور، به آن صادرات انجام دهند.

بالاتر از همه این‌که دولت سعودی تا سال 2030 با کسری بودجه بزرگی روبه‌روست. نفت برنت کمتر از حد مورد نیاز عربستان برای متوازن کردن هزینه‌های خود معامله می‌شود که دست‌کم 90 دلار در هر بشکه است و همین اتفاق باعث شده تا این کشور به یکی از بزرگ‌ترین منتشرکنندگان اوراق قرضه در میان بازارهای نوظهور تبدیل شود.