دوپینگ 50 درصدی برق حریف خاموشی می شود؟

به گزارش اقتصادنیوز ، مرکز آمار تورم تولید کننده برق را در سال 99 منتشر کرده و در آن به چند نکته مهم اشاره داشته است. اما تورم تولید کننده در این بخش چیست و چه تاثیری را بر مصرف جامعه می گذارد؟

شاخص قیمت تولیدکننده برق نشان‌دهنده مبلغ دریافت شده توسط تولیدکننده از خریدار است که ملاک محاسبه آن در مورد برق، اطلاعات بازار عمده‌فروشی برق است. در واقع تورم بخش تولیدکننده برق به معنای تغییرات قیمت تولید برق در نیروگاه ها و به تبع آن خرید برق در شرکتهای نیازمند انرژی است. در محاسبات تورمی تغییرات شاخص قیمت مصرف کننده در هر بخش در مقایسه با این رقم در موقعیت مشابه خود در سال قبل را تورم نقطه به نقطه می گویند.

قبض منتشر شده مرکز آمار از تورم تولید کننده بخش برق 3 رکورد مهم را به ثبت رساند.

رکوردهای تورم فصلی تولیدکننده برق 

ساعات مصرفی برق را در دسته بندی ها در سه بخش قرار می دهند. در ساعت کم بار تعرفه قیمتی در کمترین حد خود قرار داشته و مصرف نیز در سطوح پایین تری است. در مقابل ساعت اوج بار تعریف می شود که تعرفه قیمتی در بالاترین حد خود بوده و مصرف نیز در سطوح بالاتری ثبت می شود.

در این بین ساعت میان بار قیمتی بینابین دو بازه بالارا خواهد داشت.

بنابر گزارش منتشر شده مرکز آمار تورم فصلی در زمستان 99 در هر سه بخش مصرفی به بالاترین حد خود در مقایسه با تمام فصول دهه 90 رسیده است. در این میان نیز ساعات میانی مصرف با ثبت تورمی 70 درصدی بالاترین گرانی را به ثبت رسانده است. 

این متغیر برای ساعت کم بار 52 درصد و برای ساعت اوج بار در حد 54.6 درصد به ثبت رسیده است.

روند فصلی این متغیر از ابتدای دهه 90 تا کنون نشان می دهد که در تابستان 95 تورم فصلی تا منفی 25 درصد نیز کاهش پیدا کرده اما پس از آن دوباره روندی صعودی به خود گرفت تا این که در زمستان امسال به بالاترین حد خود رسیده است.

در صورتی که تورم های فصلی را در قالب سالانه بررسی کنیم در پایان سال 99 شاهد سه رکورد دیگر خواهیم بود.

رکورد سالانه تورم تولیدکننده برق در دهه 90

در سال 1399 تورم تولید کننده برق به بالاترین حد خود در کل دهه 90 رسیده است. در این مقایسه برای ساعت میان بار نرخ تورم تولید کننده 48.7 درصد ثبت شده که بیشتر از سایر بخش ها رقم خورده است.

 در ساعات اوج بار که قیمت ها تعرفه بالاتری دارند تورم سال 99 برابر با 44.1 درصد بوده و در ساعت کم بار نیز این متغیر برابر با 44.4 درصد به ثبت رسیده است.

اما برآیند ساعات مصرفی تورم تولید کننده برق در دهه 90 نشان میدهد که در سال 99 تورم این بخش به 46.6 درصد رسیده که بالا تر از تمام سالهای این مقطع بوده است.

پیش از این رکورد تورم تولیدکننده برق در ایران در سال 93 اتفاق افتاده که برابر با 22.2 درصد بوده است. در سال 99 حتی از رکورد قبلی ثبت شده 24.4 واحد درصد نیز بالاتر است.

نگاه مثبت و منفی در رکورد تورم تولید کننده برق

تورم تولید کننده در هر بخش همواره نقش پیشران را در تورم مصرف کننده همان بخش دارد. چرا که تغییرات در قیمت تولید در هر کالایی نهایتا به بالارفتن هزینه ها در همان کالا منجر خواهد شد.

پگاه پاشا  مدیر دفتر پژوهش سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق بالارفتن تورم تولید کننده را اتفاقی مثبت ارزیابی کرده است زیرا بهبود وضعیت تولید برق  نیازمند تعدیل سالانه سقف نرخ پیشنهادی انرژی و نرخ پایه آمادگی متناسب با تغییر سطح عمومی قیمت‌ها در کشور است.

به گفته پاشا در تولید برق تا پیش از مصوبه وزیر نیرو مبنی بر اعمال نرخ جدید سقف انرژی، قیمت خرید برق از نیروگاه در بازار برق تقریبا ثابت مانده است و بعد از آن نیز به نسبت سال ۱۳۹۰ یعنی در فاصله ۹ سال، کمتر از ۲ برابر افزایش داشته در حالی که بخش های دیگر قیمت فروش عمده در مقایسه با بخش برق افزایش بیشتری داشته است.

از سوی دیگر برخی فعالان این صنعت عقیده دارند: هر چند روند قیمت‌های خرید برق از نیروگاه‌ها در بازار برق بعد از پنج سال که در مقایسه با سایر بخش‌ها بعضا معکوس نیز بوده است بالاخره توانسته همسو با سایر بخش‌ها حرکت کند، اما به‌دلیل پنج سال ثبات نرخ آمادگی و عدم افزایش سقف قیمت پیشنهادی انرژی، هنوز قیمت خرید برق از نیروگاه‌ها در بازار برق از وضعیت مناسبی به نسبت بازار سایر تولیدات برخوردار نیست. 

از دید این گروه بیش از ۶۰ درصد تولید برق کشور توسط نیروگاه‌های خصوصی صورت می‌پذیرد برخی فعالان صنعت اعتقاد دارند فرآیند تعرفه‌گذاری دستوری همراه باعوامل متعدد دیگر از قبیل انباشت مطالبات نیروگاه‌داران از وزارت نیرو، افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری در قیاس با دوره طولانی بازگشت سرمایه، وضعیت دشوار نگهداری و اداره نیروگاه‌ها، سرمایه‌گذاری در این بخش را  تحت تاثیر قرار داده است 

با توجه به کاهش ۳۰ تا ۳۵ درصدی میزان بارش‌ها، افزایش ۵ درصدی دمای هوا و رشد ۲۲ درصدی مصرف در مقایسه با شرایط مشابه سال گذشته، مدیریت مصرف از اهمیت بسزایی برخوردار است. به گفته رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران سهم نیروگاه‌های برق‌آبی از تولید برق به‌دلیل بارندگی‌های مناسب در سال ۱۳۹۷ از ۵ درصد به ۹ درصد در سال ۱۳۹۸ افزایش یافت و با توجه به محدودیت های منابع آبی در سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ این سهم به کمتر از ۵ درصد خواهد رسید. در این صورت یا می‌باید سهم تولید نیروگاه‌های چرخه ترکیبی را افزایش داد یا اینکه به چرخه سیستمی سهمیه‌بندی رو آورد. نرخ تورم تولید کننده نشان می دهد به دلیل هزینه های بالای تولید در سال گذشته