سقوط سلطنت اردوغان در پی سقوط تاریخی ارزش لیر؟

دشمن سرسخت نرخ بهره

بنا بر گزارش آسوشیتدپرس، یک روز پس از اصرار مجدد رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، بر سیاست نامتعارف خود مبنی بر کاهش نرخ بهره علی‌رغم وجود تورم بالا در این کشور، نرخ برابری لیر در برابر ترکیه تنها در روز سه‌‌شنبه 15 درصد کاهش یافت. روز گذشته ارزش لیر به پایین‌ترین سطح خود سقوط کرد و هر دلار آمریکا با نرخ  13.44 لیر مبادله شد. اگر چه در بعد از ظهر دیروز دلار با قیمت 12.51 معامله شد، با این حال لیر از ابتدای سال تاکنون حدود 40 درصد از ارزش خود را از دست داده است.

اردوغان مدت‌هاست که بانک مرکزی ترکیه را تحت فشار قرار داده تا نرخ های بهره را کاهش دهد و برخلاف نظریه‌های کلاسیک علم اقتصاد، استدلال می‌کند که نرخ بهره بالا باعث تورم می شود.به ادعای او در اثر کاهش نرخ بهره، صادرات، سرمایه‌گذاری و اشتغال رونق می‌یابد. این در حالی است به گفته منتقدان، این مسئله افزایش نرخ تورم دو رقمی کنونی  را تسریع می‌کند و موجب کاهش بیش‌تر ارزش لیر و بالتبع درآمد مردم ترکیه می‌شود.

بانک مرکزی ترکیه از ماه سپتامبر سال جاری تا کنون نرخ بهره را 4 درصد کاهش داده است؛ امری که نگرانی‌ها را در مورد استقلال این کشور از دولت اردوغان افزایش داده است. هم‌چنین او از سال 2019 سه رئیس بانک مرکزی را برکنار کرده است.

اردوغان در سخنرانی دوشنبه شب خود از تلویزیون ترکیه، خود را «دشمن» نرخ بالای بهره معرفی و خطاب به مردم اعلام کرده بود با سیاست‌های اقتصادی‌اش -که «جنگ اقتصادی استقلال» نامیده- در راستای تقویت رشد اقتصادی از سیاست کاهش نرخ بهره عقب نشینی نخواهد کرد.

اعتراضات در شهرهای مختلف

در پی ریزش شدید ارزش لیر در روز گذشته، روزنامه جمهوریت گزارش داد که ده‌ها نفر در آنکارا راهپیمایی کردند و اردوغان را به سوء مدیریت اقتصادی متهم و خواستار استعفای دولت او شدند. رویترز نیز گزارش داده که در شهر دیاربکر هم صاحبان مغازه‌ها در یک حرکت نمادین اعتراضی، دلارهای تقلبی را در خیابان سوزاندند و گفتند: ما نمی‌توانیم بخوابیم چرا که از آینده خود در هراسیم.

هم‌چنین گزارش شبکه‌های اجتماعی حاکی از آن است که در استانبول پلیس برای جلوگیری از تجمع معترضات میدان «تقسیم» را مسدود کرده است. تصاویر ویدیویی منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که ماموران پلیس در استانبول سعی کردند مانع حرکت گروهی از معترضان به شرایط موجود شوند.در این تجمعات معترضان شعار «استعفای حزب عدالت و توسعه» را می‌دهند. «ما در حال غرق شدن هستیم»، «دولت استعفا» و «ما قادر به تامین زندگی خود نیستیم» از جمله دیگر شعارهای این اعتراضات بوده است.

درخواست برگزاری انتخابات فوری

هم‌چنین به دنبال سقوط تاریخی ارزش لیر، رهبران احزاب مخالف دولت ترکیه - احمد داود اوغلو، دبیرکل حزب آینده و نخست‌وزیر پیشین ترکیه و کمال قلیچدار اوغلو، دبیر‌کل حزب جمهوری خلق- طی کنفرانس مطبوعاتی مشترک خواستار برگزاری انتخابات فوری شد.

در این کنفرانس خبری داوود اوغلو گفت: «من نمی‌گویم انتخابات زودهنگام، منظورم انتخابات فوری است». کمال قلیچداراوغلو، هم گفته: «در تاریخ جمهوری بروز چنین فاجعه‌ای سابقه نداشته است. در این مرحله، ما اساسا با یک مشکل امنیت ملی برای جمهوری ترکیه مواجه هستیم».