رکوردزنی شاخص فلاکت در ایران در ربع قرن اخیر

به گزارش اقتصادنیوز، روند نرخ بیکاری در ایران مسیری نزولی پیموده و در سال 1400 به 9.2 درصد رسیده است. بررسی ها نشان می دهد این کمترین میزان نرخ بیکاری در یک دهه اخیر بوده است. 

البته پایین آمدن نرخ بیکاری را برخی ناشی از بهبود وضعیت اشتغال و برخی دیگر در ادامه کاهش نرخ مشارکت اقتصادی می دانند. براساس داده های مرکز آمار، نرخ مشارکت در سال 99 برابر با 40.4 درصد در کل کشور بوده که در سال جاری با 0.01 واحد در صد کاهش به 40.3 درصد رسیده است.

اما این کاهش بیکاری در شرایطی ثبت شده که نرخ تورم در کشور مسیری فزاینده داشته و در 1400 به رکورد ربع قرن دست پیدا کرده است.

در همین رابطه آرتور ملوین اکون برای بررسی بهتر وضعیت اقتصاد در هر کشور شاخصی را تعریف کرد که به نوعی وضعیت رفاه و هزینه های اقتصادی و اجتماعی را برآورد می کند. طبق بررسی ها این شاخص درکشور اکنون به اوج خود در ربع قرن رسیده است.

رکوردزنی شاخص فلاکت در سال 1400

طبق تعریف، شاخص فلاکت از مجموع نرخ بیکاری و نرخ تورم به دست آمده و ماهیتی سالانه دارد. در این شاخص تورم را باید به صورت سالانه (یعنی تغییرات شاخص قیمت مصرف کننده به صورت میانگین دوزاده ماهه در مقایسه با موقعیت مشابه خود در سال قبل) در نظرگرفته و نرخ بیکاری را نیز در حالت سالانه مورد ارزیابی قرار داد.

در همین راستا در سال 1400 که نرخ تورم در کشور برابر با 40.2 درصد بوده و نرخ بیکاری نیز معادل با 9.2 درصد ثبت شده شاخص فلاکت نیز در ایران معادل با 49.4 درصد رسیده و  بیشترین سطح را در بازه بیست و پنج ساله داشته است.

به طور کلی هر چه میزان این شاخص در منطقه ای بالاتر باشد هزینه های اقتصادی و اجتماعی در آن منطقه نیز بالاتر بوده و هزینه های تجربه شده مردم نیز در این مدت بیشتر بوده و در نهایت این متغیر، شاخصی برای ارزیابی وضعیت رفاه مردم در کشور خواهد بود.

در همین رابطه  مقایسه آمارهای داده شده نشان می دهد وضعیت رفاه اجتماعی در کشور در سال 1400 به وضعیت وخیمی در ربع قرن گذشته رسیده است.

پیش از این بالاترین میزان شاخص فلاکت در ایران در سال 1374  ثبت شده بود که معادل با 58.4 درصد بود. مهم ترین دلیل این رکوردزنی می تواند ریشه در تورم بالای تحربه شده درآن سال داشته باشد. شاخصی که طبق آمارهای بانک مرکزی تقریبا معادل با 49.4 درصد بوده و نرخ بیکاری در آن  سالهم  در حدود 9 درصد به ثبت رسیده بود.

برخی از اقتصاد دانان این شاخص را دارای اهمیت بالایی می دانند. این عده معتقدند افزایش این متغیراقتصادی می تواند بر موضوعات اجتماعی همچون نرخ جرم و جنایت، فقر، خودکشی و.. نیز اثر گذار باشد.

اما بررسی دقیقتر روند تورم و بیکاری در کشور نشان می دهد شاخص فلاکت بیشتر متاثر از نرخ تورم است تا بیکاری.

اثر گذاری تورم بر میزان شاخص فلاکت

بررسی روند تورم، نرخ بیکاری و شاخص فلاکت سالانه در کشور از ابتدای دهه 70 شمسی تاکنون نشان می دهد شاخص فلاکت در ایران روندی همسان با رشد عمومی قیمت ها در کشور داشته است.

از سوی دیگر میانگین نرخ بیکاری در ایران نشان می دهد این متغیر کلان اقتصادی در کانال 11 تا 12 درصد قرار داشته که برخی از اقتصاددانان معتقدند این رقم به نحوی معادل با بیکاری طبیعی در ایران بوده و در سال های مختلف تغییرات آنچنانی ندارد.

در همین رابطه میزان طبیعی نرخ مشارکت اقتصادی در کشور نیز حول و حوش 40 درصد است. به عبارت دیگر بررسی آماری از وضعیت اقتصادی ایران نشان می دهد آنچه به نوعی متغیر تاثیرگذارتری بر شاخص فلاکت است، تورم بوده و به نحوی برای بهینه تر کردن اوضاع اقتصادی بهتر آن است که تمرکز سیاست گذاری های کلان روی کنترل تورم باشد.