توافق موقت بین ایران و آمریکا در راه است؟

رابرت مالی، نماینده ویژه دولت ایالات متحده در امور ایران گفته در صورتی که مذاکرات اتمی در شهر وین موجب تسریع در برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی شود، ایالات متحده و شرکایش احتمالا فشارهای تازه‌ای بر ایران  اعمال خواهند کرد.

رد اهرم فشار

رابرت مالی در مصاحبه با سرویس جهانی شبکه بی‌بی‌سی، ضمن تایید این نکته که پس از خروج دولت دونالد ترامپ از برجام ایران به توسعه برنامه اتمی خود ادامه داده، گفته: «به نظر من استراتژی و رویکرد آن‌ها خیلی روشن است. آن‌ها تلاش دارند برنامه اتمی خود را توسعه دهند تا اهرم قدرت‌مندتری داشته باشند و بعد با تکیه بر برجام به توافق بهتری دست پیدا کنند». هر چند او این استراتژی را خطا خوانده است چرا که به ادعای او آمریکا و شرکایش چنین چیزی را قبول نخواهند کرد.

مالی در این گفت‌وگو ادعا کرده که اگر ایران بخواهد هم‌زمان با مذاکرات برنامه اتمی خود را تسریع بخشد، در آن صورت ایالات متحده مجبور به واکنشی می‌شود که گزینه اولش نیست و هیچ‌کس نباید تعجب کند اگر در آن مقطع فشارها بر ایران افزایش پیدا کند. هر چند او ابراز امیدواری کرده که هرگز به آن نقطه نرسیم.

هم‌چنین مالی در مورد سفرش به خاورمیانه و تلاش برای قانع کردن سران کشورهای حاشیه خلیج فارس نسبت به احیای برجام گفت: «وقتی در عربستان سعودی با اعضای شورای همکاری خلیج فارس صحبت می کردم شنیدم که از بازگشت به برجام حمایت شد، چیزی که در بیانیه پایانی هم منعکس کردیم. ما پیامی روشن به ایران دادیم که اگر از این گزینه استفاده کند، این کشورها می‌خواهند روابط اقتصادی و دیپلماتیک با ایران را تقویت کنند. اما در صورت عدم احیای برجام، یک بحران عدم اشاعه بر خاورمیانه سایه خواهد انداخت».

توافق موقت در راه است؟

از سوی دیگر، خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی از قول دیپلمات‌های غربی نوشته آن‌ها با این فرض به وین می‌روند که مذاکرات از همان جایی که در ژوئن متوقف شده، از سر گرفته شود. آن‌ها هم‌چنین هشدار داده‌اند که اگر ایران به مواضع [به ادعای آن‌ها]  حداکثری خود ادامه دهد و همکاری‌ها با آژانس از سر گرفته نشود، باید به سرعت گزینه‌های دیگر خود را بررسی کنند.

بنا بر این گزارش، مذاکره کننده ارشد ایرانی و وزیر امور خارجه هر دو در روز جمعه تکرار کردند که لغو کامل تحریم‌ها تنها موضوع روی میز در وین خواهد بود. یک دیپلمات‌ اروپایی گفته: «اگر ایران در وین به ارائه موضع کنونی خود ادامه دهد، من انتظار راه حل از طریق این مذاکرات را ندارم». رویترز از قول چند دیپلمات ادعا کرده ایران اکنون بین چهار تا شش هفته از «زمان شکست» فاصله دارد و در صورت شکست مذاکرات، این احتمال وجود دارد که ایالات متحده و متحدانش طی ماه آینده در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخواست یک نشست اضطراری پیرامون مسئله ایران را داشته باشند.

با این حال رویترز به نقل از دبپلمات‌های غربی نوشته سناریوی دیگری هم وجود دارد که بر اساس آن واشنگتن تا زمان حصول توافق دائمی، ایده مذاکره بر سر «توافق موقت» با ایران را مطرح کند. با این حال آن‌ها می‌گویند این موضوع زمان می‌برد و اطمینانی وجود ندارد ایران تمایلی به پذیرش چنین چیزی داشته باشد.

حمله‌ای در کار نخواهد بود

هم‌چنین در آستانه آغاز مذاکرات وین، فشارها از سوی اسرائیل برای تحت تاثیر قرار دادن مذاکرات هم ادامه دارد. بنی گانتز، وزیر جنگ اسرائیل در مصاحبه با کانال ۱۲ تلویزیون این رژیم درباره این‌که آیا امکان دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای وجود دارد، گفت: این را نمی‌توانم به شما بگویم، اما از نظر ما امیدوارم که هیچ‌گاه این اتفاق رخ ندهد. بنی گانتز هم‌چنین گفت: بزرگ‌ترین دشمن اسرائیل، ایران و بهترین دوست اسرائیل، آمریکاست. ما نباید برای حل و فصل پرونده ایران با آمریکایی‌ها دعوا کنیم و در عین حال، نباید به حساب آمریکایی‌ها با ایران خوب رفتار کنیم.

در مقابل ایهوت اولمرت نخست وزیر اسبق رژیم صهیونیستی گفته اسرائیل هرگز به ایران حمله نخواهد کرد. به گفته او تمام آمادگی‌ها و اقداماتی که اسرائیل مدعی است برای حمله به ایران انجام می‌دهد با هدف ترساندن دولت آمریکاست و تخصیص بودجه‌های هنگفت به ارتش اسرائیل با هدف حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، فایده‌ای ندارد و تنها هدر دادن میلیاردها دلار است.