رویارویی آمریکا با مخالفتها برای احیای برجام / مذاکرات هسته ای ادامه دارد
ساعاتی قبل از ارسال رسانههای این کشور از حمله نظامیان این کشور به اماکنی در شرق سوریه که به گفته این رسانهها «مواضع منتسب به ایران» است، خبر دادند، ادعایی که ساعاتی بعد توسط تهران تکذیب و اعلام شد که اهداف امریکا «هیچگونه وابستگی به ایران» نداشتهاند. در طول روزهای گذشته خبرهایی از حملات پهپادی به مواضعی در خاک سوریه که نیروهای امریکا در آن مستقر هستند منتشر شدهبود و ارتش امریکا مدعی است که در واکنش به این حملات در سرزمینهای بیابانی دیرالزور در شرق سوریه حملاتی را انجام داده است.
مقامهای ایرانی و امریکایی همچنان به ارسال پیامهای متفاوت در مورد امتیازهای دادهشده و گرفتهشده برای توافق بر سر متن نهایی احیای توافق برجام ادامه میدهند. در حالی که یک مقام امریکایی در گفتوگو با رسانههای غربی مدعی شده است ایران امتیازهایی داده است، دو روز پیش معاون سیاسی دفتر رییسجمهور ایران، محمد جمشیدی در پیامی در توییتر نوشتهبود: «امریکا سه بار دیگر پیشنهادهایی برای امنیت نیروهایش داد. ایران همه را رد کرد و امریکا نهایتا پا پس کشید. حالا چه کسی امتیاز داده؟» یک مقام ارشد دولت امریکا با اشاره به تحولات اخیر در مذاکرات برجام گفته است: «توافق از دو هفته پیش در دسترستر است، اما برخی اختلافها باقی مانده است.»
محمد مرندی، استاد دانشگاه که در برخی از رسانهها از او با عنوان مشاور رسانهای تیم مذاکره کننده ایران یاد میشود در گفتوگویی با شبکه خبری فرانس۲۴ با اشاره به سوالات پادمانی آژانس بینالمللی انرژی اتمی که از آن به عنوان یکی از موانع در مقابل توافق یاد میشود گفته است که اگر امریکا منطقی رفتار کند، توافق در دسترس است. مرندی گفته است: «پرونده اتهامات ساختگی پیش از آنکه کارمان برای اجرایی شدن کامل توافق را پیش ببریم، باید بسته شود. این موضوع سیاسی نیست؛ به راحتی قابل حل است. اما ما میدانیم که امریکا قبلا این نهاد را سیاسی کرده است. بنابراین، به خود امریکا بستگی دارد که چه کار کند. یا منطقی رفتار میکند، ایران همکاری میکند و این پرونده بسته میشود یا میخواهد این موضوع را باز نگه دارد تا در آینده از آن استفاده کند که در آن صورت توافقی نخواهیم داشت.»
رویارویی کاخ سفید با مخالفتهای داخلی برای احیای برجام
پیش از اعلام خبر ارسال پاسخ واشنگتن، روزنامه واشنگتن پست در گزارشی نوشتهبود مقامهای ایالات متحده گفتهاند که پاسخ خود به نظرات ایران را در مورد پیشنویس اتحادیه اروپا تا چهارشنبه ارسال میکند. به نوشته این روزنامه انتظار میرود بعد از ارسال این پاسخها یک جلسه دیگر فنی در وین میان دیپلماتهای ایران، ۱+۴ و امریکا برگزار شود و پس از آن جلسه کمیسیون مشترک برجام که مسوول نظارت بر اجرای برجام است برگزار میشود. واشنگتنپست نوشته است، حتی هواداران توافق در ایالات متحده هم دیگر از عبارت توافق «طولانیتر و قویتر» که در ابتدای مذاکرات، بهار سال گذشته به کار میرفت، استفاده نمیکنند. به نوشته این روزنامه امریکایی در واشنگتن دولت بایدن با فشار شدید سیاسی از سوی مخالفان برای جلوگیری مواجه است و بسیاری از نمایندگان چه از حزب دموکرات و چه جمهوریخواه همچنان قانع نشدهاند که بازگشت به برجام امنیت ملی امریکا را تأمین کند. تد کروز، سناتور تگزاس و از جمهوریخواهان تندروی مخالف برجام میگوید: «من در مقابل اجرای این توافق فاجعهبار به صورت نظاممند مبارزه میکنم و در اقدام مشترک با همکارانم اطمینان حاصل میکنم که جلوی آن گرفتهشود و در ژانویه ۲۰۲۵ [زمان شروع به کار دولت بعدی] نهایتاً برچیده شود.»
لفاظیهای ضد برجامی نخستوزیر اسراییل
در حالی که به نظر میرسد مذاکرات احیای برجام به واپسین روزهای خود نزدیک میشود، مقامهای رژیم اسراییل تلاش خود را برای به شکست کشاندن مذاکرات احیای برجام به شکل فوقالعادهای افزایش دادهاند. در حالی که دیروز خبر رسید بنی گانتز، وزیر جنگ اسراییل برای گفتوگو با مقامهای امریکایی به واشنگتن سفر میکند، نخستوزیر این رژیم، یاییر لاپید در سخنانی بار دیگر علیه برجام لفاظی کرد و تأکید کرد که با این توافق مخالف است. به گزارش بیبیسی، یاییر لاپید به صراحت اعلام کرد که اسراییل مخالف متن فعلی برای توافق با ایران است و بار دیگر هشدار داد که اسراییل خود را مقید به آن نخواهد دانست. لاپید با تکرار ادعاهای واهی این رژیم مدعی شد که این توافق سالی ۱۰۰ میلیارد دلار به ایران میدهد که «خرج ساختن مدرسه و بیمارستان نخواهد شد بلکه برای بی ثبات کردن خاورمیانه و گسترش تروریسم در سراسر جهان استفاده میشود.» نخست وزیر اسراییل هشدار داد پولی که جمهوری اسلامی با برداشتن تحریمها بعد از توافق به دست میآورد «برای تامین سپاه پاسداران و نیروهای بسیج که مردم ایران را سرکوب میکنند، حملات بیشتر به پایگاههای امریکایی در خاورمیانه و برای تقویت حزبالله، حماس و جهاد اسلامی استفاده میشود.» او مدعی شد که لغو تحریم بانکها و موسسات مالی ایران به این معنی است که آنها «در پولشویی مشکلی نخواهند داشت و به کشورهایی که تحریم هستند کمک میکنند تا آن را دور بزنند.» لاپید بدون انتقاد مستقیم از امریکا گفت که با واشنگتن درباره تمام موضوعهای مطرح «گفتوگویی باز داریم.»
واشنگتن: تهران امتیاز داده است
رسانههای غربی روز گذشته خبری را به نقل از یک مقام بدون نام امریکایی منتشر کردهاند که مدعی شده است تهران در تازهترین پیشنهادهایش امتیازهای جدیدی به امریکا داده است. به نظر میرسد انتشار گزارشی اینچنینی در آستانه ارسال پاسخ امریکا به پیشنویس پیشنهادی اتحادیه اروپا، نوعی بازی خبری برای آمادهسازی افکار عمومی امریکا و محافل سیاسی این کشور برای پاسخ مثبت امریکا در واکنش به پاسخهای ایران باشد و به همین دلیل مدعی میشوند که امتیازهای جدیدی از ایران گرفتهاند. به گزارش یورونیوز، واشنگتن اعلام کرد ایران در مورد نکات کلیدی محل بحث در مذاکرات احیای برجام «امتیازاتی داده»، امری که امید برای بازگشت طرفها به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ را بیش از پیش بالا برده است. در سوی مقابل ایران هرگونه امتیازدهی فراتر از برجام را رد کرده است. به گفته یک مقام ارشد امریکایی، تهران بهطور مشخص از شرط خود برای ممانعت از برخی بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی صرف نظر کرده است. مساله اعطای مجوز بازرسی به آژانس موضوعی بسیار حساس در این مذاکرات محسوب میشد. این مقام امریکایی، که به دلیل ماهیت حساس مذاکرات نخواست نامش فاش شود، به خبرگزاری فرانسه گفت: «علاوه بر محدودیتهایی که ایران باید بر برنامه هستهای خود اعمال کند، آژانس بینالمللی انرژی اتمی بار دیگر میتواند شدیدترین سیستم بازرسی و نظارتی را که تا کنون داشته است اعمال کند.» وی هرگونه «امتیازدهی» از سوی ایالات متحده در جریان مذاکرات را رد کرد و گفت: «ایران بود که در مورد مسائل مهم امتیاز داد.» به گفته این منبع و بنابر مفاد پیشنویس توافق، ایران از غنیسازی بیش از 67،3 درصد و ذخیرهسازی بیش از ۳۰۰ کیلوگرم آن تا سال ۲۰۳۱ منع میشود و هزاران سانتریفیوژ متوقف و برچیده خواهند شد. این مقام بلندپایه امریکایی افزود که در صورت موافقت نهایی ایران با متن پیشنهادی، بازرسیهای بینالمللی «برای مدت نامعلومی ادامه خواهند داشت.» همزمان جان کربی، هماهنگکننده ارتباطات استراتژیک در شورای امنیت ملی کاخ سفید گفته است: «زمانی که ما در توافق بودیم، این ایران بود که با عدم سازگاری با آن خود را منزوی میکرد، ولی ما با خروج از آن، خود را منزوی کردیم. این تصمیمی بود که متحدان و شرکای اروپایی ما و بسیاری از کشورهای دیگر در سراسر جهان با آن مخالفت کردند. اکنون ما میخواهیم به توافق برگردیم. ما میخواهیم ایران به توافق برگردد تا بتوانیم مانع دستیابی آنها به سلاح اتمی شویم.»
ادعای امریکا در مورد حمله به مواضع ایران در سوریه
ستاد فرماندهی مرکزی امریکا (سنتکام) با انتشار بیانیهای تأکید کرد که در عملیات هوایی زیر نظر «جو بایدن»، رییسجمهوری امریکا، مواضع نیروهای وابسته به سپاه ایران در اطراف دیرالزور هدف قرار گرفته است. به گزارش میدل ایست نیوز به نقل از الجزیره این بیانیه افزوده که این عملیات برای دفاع از نیروهای امریکایی و حفاظت از آنها در برابر حملاتی «از نوع آنچه نیروهای مورد حمایت ایران در 15 اوت علیه نیروهای امریکایی اجرا کردند» انجام شده است. در این بیانیه تأکید شده که رییسجمهوری امریکا دستور حفاظت از شهروندان امریکایی و دفاع از آنان از طریق دفع حملات و اقدامات پیشدستانه علیه گروههای مورد حمایت ایران را داده است. سنتکام افزوده که نیروهایش همچنان در سوریه هستند تا «شکست دایم» گروه تروریستی داعش را تضمین کنند.
تکذیب حمله به مواضع ایران در سوریه
سخنگوی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران روز سهشنبه در واکنش به گزارشها در مورد حملات امریکا به آنچه مواضع ایران در سوریه خوانده شده است، ضمن محکوم کردن این حملات، هدف آن را «مردم و زیرساختهای» سوریه توصیف کرد و هرگونه وابستگی این اهداف به ایران را رد کرد. ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه تجاوز بامداد روز جاری ارتش امریکا به مردم و زیرساختهای سوریه را نقض حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی این کشور دانست و آن را قویا محکوم کرد. سخنگوی وزارت امور خارجه این تجاوز جدید ارتش امریکا علیه مردم سوریه، را یک اقدام تروریستی علیه گروههای مردمی و مبارز مخالف اشغالگری توصیف وهرگونه وابستگی آنان به ایران را تکذیب کرد. کنعانی تصریح کرد، استمرار حضور نظامیان امریکایی در بخشهایی از خاک سوریه، برخلاف قوانین بینالمللی و ناقض حاکمیت ملی این کشور بوده و اشغالگری به شمار میرود و بر این اساس میبایست فورا سوریه را ترک نموده و به غارت ثروتهای نفتی و غلات این کشور خاتمه بخشند. سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین ادعای مبارزه با تروریسم را صرفا بهانهای برای ادامه اشغالگری دانست و تصریح کرد، اعتراف مقامات امریکایی مبنی بر ایجاد داعش توسط امریکا، هنوز از افکار عمومی مردم منطقه پاک نشده است