بازی دوگانه سیسی در جنگ اوکراین؛آمریکا یا روسیه؟

توبیخ مصر به دلیل بازی دوگانه

پیشتر واشنگتن پست با انتشار گزارشی از طرح مخفیانه عبدالفتاح السیسی در باب ارائه حداکثر 40 هزار موشک به روسیه که می تواند در پرتابگرهای روسی مورد استفاده قرار گیرد، پرده برداشت.

پلن جایگزین برای خروج از جنگ اوکراین /نظام دو قطبی بازگشته است؟

در این سند محرمانه آمده که السیسی از نیروهای خود خواسته تا این پروژه را مخفی نگاه دارند. اسناد تازه نشان می دهد که رئیس جمهوری مصر اوایل ماه مارس از حمایت روس ها دست کشیده، تصمیمی که نشان می دهد که متحد بزرگ غربی قاهره( ایالات متحده)، مصر را به واسطه این بازی دوگانه به سختی توبیخ کرده است.

مصر اگرچه روابط دیپلماتیک و نظامی دیرینه ای با روسیه دارد اما برای دهه ها به عنوان متحد اصلی ایالات متحده در خاورمیانه فعالیت داشته و سالانه بیش از یک میلیارد دلار کمک نظامی از ایالات متحده دریافت می کند.

حالا آنگونه که واشنگتن پست نوشته، براساس مفاد اسناد تازه ای که افشا شده اند، مصر توافق با مسکو را لغو کرده و فروش گلوله های 152 میلی متری و 155 میلی متری به آمریکا جهت ارسال به اوکراین را تایید کرده، رخدادی که برای دولت بایدن پیروزی دیپلماتیک محسوب می‌شود.

در سند افشا شده آمده که مصر قصد داشت از ظرفیت خود برای تولید تسلیحات جهت ارسال به اوکراین به سان اهرمی جهت دستیابی به تجهیزات نظامی پیشرفته ایالات متحده استفاده کند.

فرصت سازی از تنش میان قدرت ها

ناظران بر این باورند که اسناد افشا شده بینش تازه ای از دیپلماسی آرام و در عین پرمخاطره دولت بایدن با کشورهایی که در حاشیه تنش های تشدید شده مسکو و واشنگتن قرار دارند را ارائه می کند و در عین حال نشان می دهد که چگونه رقابت قدرت های بزرگ به قاهره فرصت داده تا برای دستیابی به مزایای تازه خیز بردارد.

مایکل هانا، تحلیلگر فعال در گروه بین المللی بحران در این باره گفت که واقعیت رقابت ها، فرصت ها برای دستیابی به پیروزی ها را آسان تر می کند، رخدادی که می تواند به ضرر دموکراسی و حقوق بشر باشد.

فرصت‌سازی شی از جنگ اوکراین/آمریکا نگران است

پیشتر گفته شده بود که مصر تولید موشک برای روسیه را تکذیب کرده، یکی از مقام های آمریکایی به شرط ناشناس بودن در این باره به واشنگتن پست گفت که هیچ نشانه ای دال بر اجرای این طرح توسط مصر وجود ندارد. بعد از افشای اسناد، وزارت خارجه مصر به سوال ها در باب محرمانه ها پاسخی نداد با این همه رسانه های دولتی مصر گزارش دادند که مقام های ان کشور چنین ادعاهایی را رد کردند.

در همین راستا یکی از مقام های ارشد دولت بایدن گفت که مصر شریکی با اهمیت است و واشنگتن در باب مسائل منطقه ای و جهانی با این کشور رایزنی دارد. در همین حال یکی از سفرای کشورهای غربی در باب این افشاگری گفت که اخباری که درز پیدا کرده نشان می دهد که مصر واکنش آمریکا به ارسال احتمالی سلاح به روسیه را دست کم گرفته بود.

پشت پرده ماجراجویی السیسی

براساس مفاد اسناد فاش شده، مصر اواخر ژانویه و اوایل فوریه برای ارسال تسلیحات به روسیه خیز برداشته بود.

31 ژانویه، محمد صلاح الدین، وزیر دولت در امور نظامی به السیسی گفته که به نمایندگان روس توصیه کرده که قیمت توافق شده 1100 دلاری را به دلیل افزایش احتمالی بهای آلیاژهای مورد استفاده به 1500 دلار برسانند. او تاکید داشته که روس ها حاضر بودند هرچیزی را بخرند. براساس مفاد این اسناد، رئیس جمهوری مصر به صلاح الدین گفته برای بهبود دقت موشک ها یا کیفیت کارخانه های مصری سازنده، از روس ها تجهیزات تخصصی دریافت شود.

در سند دوم، بدون اشاره به تاریخ، آمده که مصر ساخت خط تولید موشک برای روسیه را آغاز کرده است. در این سند آمده که نمایندگان روس درخواست خرید 15 هزار موشک به قیمت هزار و صددلار داشتند اما السیسی دستور داده تا مواد لازم برای تولید 40 هزار موشک خریداری شود. به نظر می رسد که السیسی پس از دیدار با مقام های آمریکایی، چهره هایی چون لوید آستین که اواخر فوریه به قاهره سفر داشت، برنامه موشکی اش را متوقف کرد.

درخواست ویژه آمریکا از مصر

وال استریت ژورنال همان ماه گزارشی منتشر کرد و نوشت که استین از رهبران مصری خواسته تا برای اوکراین گلوله های توپخانه ای را فراهم کند با این همه در این باره توافق روشنی به دست نیامده است. براساس سند اطلاعاتی به تاریخ 9 مارس، یک روز پس از سفر استین، مصر فروش گلوله های 152 و 155 میل متری به ایالات متحده را برای انتقال به اوکراین را تایید کرده است.در این سند آمده که مصر قصد دارد از خواست آمریکا برای تامین تجهیزات نظامی اوکراین به عنوان اهرم فشاری برای انعقاد قرارداد کمک نظامی بلندمدت جهت دستیابی به تجهیزات آمریکایی استفاده کند.

در سندی که 8 مارس منتشر شده رئیس جمهوری مصر از رویکرد ایالات متحده ناامید شده و گفته که ایالات متحده چیز تازه ای برای ارائه به مصر ندارد و صرفا خواهان تایید روابط دو کشور است. السیسی تصور می کرد که آمریکا، نقش آفرینی اسرائیل، کشورهای حاشیه خلیج فارس و اروپا در ارتباط با جنگ اوکراین را در اولویت قرار داده و از منظرش قاهره در این عرصه نقش آفرینی نداشته. ناظران بر این باورند که اطلاعات افشا شده موجب شده تا این تصور حاصل شود که روابط نظامی مصر با مسکو می توانسته عمیق تر هم باشد. این احتمال هم افزایش یافته که مصر به روسیه در میدان جنگ اوکراین کمک های بسیاری کرده باشد.

مصر از اوکراین به عنوان اهرم فشار برای واشنگتن استفاده کرد

در یکی از اسناد که تاریخ ندارد، تصاویر و اطلاعات الکترونیکی تعریف شده که چهار سامانه موشکی زمین به هوای ای-23 روسی در اوکراین شناسایی شده که به احتمال بالا برای صادرات به مصر لحاظ شده اند. زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد، مصر موضعی بی طرفانه اتخاذ کرد اما همزمان با کمبود غلات در بازارهای بین المللی، مصر برای تهیه گندم به مسکو متوسل شد تا مانع از وقوع ناآرامی ها شود.

روسیه همچنین سال گذشته ساخت اولین نیروگاه هسته ای مصر را کلید زد و اخیرا هم قراردادی را برای راه اندازی راه آهن مصر امضا کرد. یکی از مقام های پیشین فعال در شورای امنیت ملی دولت اوباما فعال در حوزه خاورمیانه که نخواست نامش شود در این باره گفت که مصر از روسیه به عنوان اهرم فشار بر واشنگتن استفاده می کند؛ این امری است عادی.

به گفته او بعد از کشتار سال 2013 و کودتای السیسی، قاهره نشان داد که این توان را دارد تا به روسیه نزدیک شود. در همین راستا ناظران نیز با استناد به مفاد اسناد افشا شده می گویند که پشت پرده فعل مصر نشان می دهد که این کشور برای متعادل کردن روابطش به رویکردهای پیچیده تری متوسل می شود.