مارپیچ خطرناک در جنگ اوکراین

به گزارش اقتصادنیوز، هفته سوم جنگ در اوکراین در شرایطی رو به پایان است که در برابر حمله سهم‌ناک ارتش کرملین به خاک اوکراین، جبهه غرب با ارسال سلاح و تجهیزات برای دولت کی‌یف، تلاش در مهار و به عقب‌راندن نیروهای تحت امر ولادیمیر پوتین را دارد. دیوید تی پین، متخصص امور نظامی و مدرس امور امنیتی در دانشگاه جورج تاون با انتشار یادداشتی در نشریه نشنال اینترست با عنوان «چگونه بایدن می تواند به جنگ در اوکراین پایان دهد؟» ضمن بررسی و نقد مواضع جریان اصلی در غرب پیرامون جنگ اوکراین استدلال کرده که غرب با تجدیدنظر در رویکرد خود هر چه سریع‌تر شرایط صلح را فراهم سازد. 

همچنین در اکوایران ببینید : تکرار تجربه نفتی دهه ۵۰

تشدید مارپیچ خطرناک

با وجود گذشت نزدیک به سه هفته از آغاز حمله روسیه به اوکراین، ایالات متحده، ناتو و فدراسیون روسیه هم‌چنان در دام تسریع مارپیچ افزایش تحریم‌های اقتصادی، اقدامات نظامی، زدوخوردهای سایبری و تهدیدات هسته‌ای هستند که می‌تواند با عواقب فاجعه‌بار بالقوه جهان را تهدید کند.

سلسله پیامدهای تهاجم روسیه به طرز وحشتناکی یادآور تاریخ نه چندان دور است؛ زمانی که درگیری‌ها در اروپای شرقی به دو جنگ جهانی غیرضروری و تخریب بی‌سابقه و از میان رفتن ده‌ها میلیون نفر منجر شد. هر چه ایالات متحده به تشدید جنگ اقتصادی و نیابتی خود علیه روسیه در اوکراین ادامه دهد، احتمال تکرار تاریخ بیشتر می شود.

تجربه تاریخی تحریم‌ها

حمله غافلگیرانه هشتاد سال پیش امپراتوری ژاپن به پرل هاربر در پاسخ به تحریم‌های اقتصادی مشابه ایالات متحده که برای ویرانی اقتصاد این کشور طراحی شده بود، یادآور این امر دلهره آور است که چگونه تلاش‌های ایالات متحده برای "فروپاشی" اقتصاد روسیه ممکن است به عنوان یک تهدید وجودی از سوی مسکو تلقی شود.

در این وضعیت این امکان وجود دارد که به صورت بالقوه آن‌ها تحریک شوند تا از طریق حملات غافل‌گیرانه سایبری به زیرساخت‌های حیاتی ایالات متحده و یا حتی استفاده از سلاح‌های هسته‌ای اقدام به تلافی کنند.

پیروزی خونین کرملین

جنگ در اوکراین این پتانسیل را دارد که دو تا سه ماه دیگر به طول انجامد و ده‌ها هزار نفر از اوکراینی‌ها را کشته و بسیاری -اگر نگوییم اکثر مراکز کلان‌شهری آن- نابود خواهد شد. کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل تأیید کرده است که بیش از 550 غیرنظامی اوکراینی در جریان تهاجم روسیه کشته و بیش از هزار نفر دیگر زخمی شده‌ و بیش از دو میلیون اوکراینی از کشور فرار کرده‌اند.

در حالی که نیروهای اوکراینی موفقیت‌های تاکتیکی محدودی در به تعویق انداختن پیش‌روی روسیه کسب کرده‌اند، پیروزی نهایی روسیه با توجه به برتری نظامی فوق‌العاده‌اش هرگز مورد تردید نبوده است.

خویشتن‌داری شگفت‌انگیز روس‌ها

برخلاف روایت رسانه‌های جریان اصلی، روسیه در تلاشی آشکار برای به حداقل رساندن آسیب‌های جانبی، خویشتن‌داری شگفت‌انگیزی در خودداری از استفاده از قوی‌ترین سلاح‌های خود از جمله سلاح‌های سایبری، الکترومغناطیسی، شیمیایی، بیولوژیکی و تاکتیکی نشان داده است. روسیه می‌تواند با استفاده از این تسلیحات، جنگ را با سرعت بسیار بیش‌تر و با هزینه کم‌تر -در زمینه نیروها و تجهیزات روسی- به پایان رساند.

با این حال، استفاده از این سلاح‌ها به بهای اختلال در ارتباطات با دولت اوکراین تمام می‌شود و مذاکرات دوجانبه برای پایان دادن به درگیری را به شدت مختل می کند. علاوه بر این، استفاده از چنین تسلیحاتی هم‌چنین منجر به تلفات غیرنظامی بسیار بالا شده و افکار عمومی اوکراین (و دنیا) را علیه مسکو بیش‌تر تحریک می کند و در نهایت کسب حمایت عمومی از  دولتی روس‌دوست در اوکراین را در آینده بسیار دشوارتر می‌کند.

درس‌های کندی؛ زمان رو به پایان

در حال حاضر، ایالات متحده باید تمام تلاش خود را برای کاهش تنش و درگیری در حال گسترش آمریکا با روسیه انجام دهد تا از وقوع جنگ جهانی سوم جلوگیری کند. جان اف کندی، رئیس جمهور فقید آمریکا به ما آموخت مهم‌ترین درس بحران موشکی کوبا یافتن راه‌های مشترک توسط رهبران ابرقدرت‌های هسته‌ای با کمک به یکدیگر برای خنثی‌سازی بحران‌ها است.

ممکن است زمان برای مذاکره برای حل مسالمت آمیز مناقشه به سرعت به پایان برسد. تاریخ نشان می‌دهد که هر چه جنگ طولانی‌تر شود، مواضع هر یک از طرفین سخت‌تر شده و کم‌تر تمایل به سازش پیدا می‌کنند –حداقل تا زمانی که یک طرف پیروز شود و شرایط صلح خود را با زور سلاح تحمیل کند.

اهداف واقعی پوتین

سوالی که رهبران غربی به سختی دنبال پاسخی برای آن بودند، این‌ست که اهداف ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه از جنگ اوکراین واقعاً چیست.این سوال اکنون توسط دولت روسیه پاسخ داده شده است: از اوکراین خواسته شده تا با اصلاح قانون اساسی خود شرایط بی‌طرفی خود را حفظ کند و متعهد شود که هرگز به هیچ بلوک نظامی نپیوندد -شاید از طریق ضمانت‌های بین‌المللی مشابه با معاهده دولتی اتریش در سال 1955- و غیرنظامی شدن -که به گفته یک منبع روسی به این معنی است که باید تمام سیستم‌های "تهاجمی" خود را تسلیم یا نابود کند- به عنوان بخشی از یک توافق آتش‌بس.

روسیه هم‌چنین گفته اوکراین باید الحاق کریمه به روسیه و استقلال جمهوری‌های جدایی‌طلب دونتسک و لوهانسک را «در داخل مرزهای قانون اساسی‌شان» به رسمیت بشناسد که به معنای از دست دادن کمی بیش از 6 درصد از خاک و بیش از 6.5 درصد از مردم تحت کنترل اوکراین قبل از تهاجم روسیه است. این خسرانی تاسف‌بار اما نه فاجعه‌آمیز برای اوکراین خواهد بود.

وزارت خارجه روسیه نیاز این کشور به تصرف کیف را قبل از اجرای آتش بس رد کرده، و این‌که قصد دارد رژیم دست نشانده روسیه را به اوکراین تحمیل کند، یا قصد دارد مناطق دیگری را به خاک کشورش الحاق کند، یا اینکه قصد دارد کل اوکراین را به اشغال ارتش خود درآورد را نفی کرده است. به نظر می رسد این شروط صلح کم‌تر گسترده روسیه، ادعاهای کسانی را که ادعا می‌کنند پوتین در تلاش برای تجدید امپراتوری شوروی سابق است، را رد می‌کند. تأثیر چنین توافقی بسیار شبیه به معاهده صلح مسکو در سال 1940 خواهد بود که به جنگ زمستانی بین فنلاند و اتحاد جماهیر شوروی پایان داد و استقلال طولانی مدت فنلاند را تضمین کرد. این امر اساساً اوکراین را به یک «دولت حائل» بی‌طرف در برابر ایالات متحده و ناتو تبدیل می‌کند.

بزرگ‌ترین مانع صلح در اوکراین

آخرین شروط صلح روسیه برای اوکراین به طور قابل توجهی ملایم‌تر از آن چیزی است که اکثر تحلیلگران نظامی از آن می‌ترسیدند و چارچوبی مفید برای مذاکره برای پایان دادن به جنگ و فروکاستن از چشم‌انداز درگیری‌های آینده بین هر دو کشور فراهم می‌کند.

بزرگ‌ترین مانع در پایان دادن به جنگ بین روسیه در اوکراین این است که  علی‌رغم این واقعیت که کیف در آستانه محاصره قرار داشته و چشم‌انداز عملی برای شکست نظامی روسیه وجود ندارد، ایالات متحده و ناتو به امید کاذب دادن به رهبران اوکراینی ادامه می دهند. دولت بایدن باید بداند که اگر هدفش پایان دادن به جنگ و وادار کردن روسیه به خروج نیروهای نظامی خود از اوکراین باشد، ادامه انتقال تسلیحات ایالات متحده و ناتو به اوکراین به هیچ وجه مفید نیست. بلکه در واقع به طولانی شدن بی‌مورد جنگ و افزایش مقیاس مرگ و ویرانی که ناگزیر در پی خواهد بود کمک می‌کنند. علاوه بر این، باید درک کرد که تحریم‌های اقتصادی غرب علیه روسیه کاملاً تنبیهی است و مطلقاً هیچ اثر بازدارنده‌ای بر رفتار تهاجمی روسیه نداشته است.

اولویت توافق صلح

بالاترین اولویت دولت بایدن در حال حاضر باید انگیزه دادن به دولت اوکراین برای انعقاد یک توافق‌نامه صلح با روسیه باشد تا با ایجاد یک پل خروجی برای پوتین، کمک کند تا روسیه بتواند به جنگ پایان دهد. بر این اساس، جو بایدن باید با رئیس جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی گفتگوی مستقیم داشته باشد و به او اطلاع دهد که با توجه به تصمیم آمریکا و ناتو مبنی بر عدم اعزام نیرو برای جنگ با روسیه در اوکراین، پیروزی نظامی روسیه قطعی و فقط مسئله زمان تحقق آن ناروشن است.

بایدن باید زلنسکی را تشویق کند که شرایط صلح نه کاملاً غیرمنطقی روسیه را در حال حاضر بپذیرد، زیرا هر چه جنگ طولانی‌تر شود هزینه آن برای هر دو طرف بیش‌تر خواهد بود و شرایطی که روسیه مایل به پذیرش آن است بدتر خواهد شد -از جمله شاید الحاق کامل اوکراین. در ازای توافق اوکراین با روسیه، رهبران غربی باید پس از امضای توافقنامه صلح، بسته کمکی عظیم برای بازسازی اقتصادی به کیف ارائه دهند.