نقش آشپز پوتین در فرماندهی جنگ در اوکراین!

او به ندرت فرصتی را برای زدن تشکیلات نظامی از دست می‌دهد. هفته گذشته در دونتسک، پریگوژین به مبارزان خود گفت: «زمانی که بر بوروکراسی داخلی و فساد خود غلبه کنیم، به اوکراینی‌ها و ناتو نیز غلبه خواهیم کرد... مشکل این است که بوروکرات‌ها و کسانی که درگیر فساد هستند، به حرف ما گوش نمی‌دهند، چراکه همگی در حال نوشیدن شامپاین برای سال نو هستند.»

بوروکرات اصلی‌ای که پریگوژین به او اشاره دارد، وزیر دفاع - سرگئی شویگو - است. به نظر می‌رسد که این دو بر سر قراردادهای نظامی هنگفتی که به گروه کنکورد پریگوژین داده شده و سپس از آن‌ها گرفته شده و همچنین نقش بحث‌برانگیز گروه واگنر در سوریه، با هم اختلاف پیدا کرده‌اند.

پس از اینکه او در پاییز سال گذشته در کانون توجه قرار گرفت، پریگوژین شجاعت جنگجویان خود را با رهبری بی‌انگیزه شویگو و دیگر فرماندهان نظامی مقایسه کرده است. پس از ناکامی در خارکیف در ماه سپتامبر، زمانی که ضد حمله سریع اوکراین منجر به عقب‌نشینی روسیه شد، پریگوژین در کانال تلگرامی خود گفت که فرماندهی ارشد ارتش باید مجبور شود «با پای برهنه با مسلسل در خط مقدم بجنگد.»

شویگو، وزیر دفاع، هرگز در جبهه دیده نشده است و به دلیل شکست‌هایش در اوکراین به طور گسترده مورد انتقاد قرار گرفته است. رهبران نظامی روسیه هفته گذشته به دلیل کشته شدن تعداد نامعلومی از نیروهای روسی در حمله موشکی در ماکییوکا در شرق اوکراین با انتقاد عمومی غیرمعمولی مواجه شدند.

در مقابل، پریگوژین با شجاعتش یک استعداد پوپولیستی از خود نشان داده است و حتی وقتی که ماه گذشته به باخموت رفته بود، به رئیس جمهور اوکراین طعنه زد. او در تلگرام گفت: «شاید تا غروب بتوانیم با هم ملاقات کنیم. من در نزدیکی باخموت نشسته‌ام و منتظرت هستم.»

خارج از اسناد

پریگوژین و واگنر در روسیه‌ی ولادیمیر پوتین نقشی غیرعادی و غیررسمی داشته‌اند. این دو یک دیگر را از دهه 1990 می شناسد و هر دو اهل سنت پترزبورگ هستند. او قراردادهای بزرگی را به عنوان تهیه‌کننده غذای کرملین به دست آورد و بعدها گروه ترول‌های اینترنتی معروف به آژانس تحقیقات اینترنتی را راه اندازی کرد که مأموریت آن مداخله در انتخابات ایالات متحده در سال 2016 بود.

اما پریگوژین که طبق گزارش‌ها در دهه 1980 در زندان بوده است، همواره ضدالیگارشی بوده است و عملیات‌های شبه‌نظامی خود را در سوریه و مناطق مختلف آفریقا انجام می‌داده است. گروه واگنر ماموران پلیس و سربازان سابق را استخدام و مسلح می‌کند و در ازای کسب امتیاز بهره‌برداری معادن، برای دیکتاتورهای منطقه‌ای می‌جنگند. واگنر، برای پریگوژین ابزاری برای کسب درآمد و نفوذ است و برای کرملین، ابزاری برای انجام بعضی کارها به طور غیر رسمی.

پریگوژین بیش از هر چیز یک فرصت طلب تیزبین است. جنگ اوکراین به او و واگنر فرصتی داده تا جایگاه خود را بالا ببرند و عنصری را وارد درگیری کنند که به نظر می رسد ارتش روسیه فاقد آن است: یک پیاده نظام مؤثر. سربازان واگنر اولین نیروهای روسی بودند که در بهار به شهر پوپاسنا وارد شدند و سپس همزمان که نیروهای اوکراینی در تابستان به مواضع کنونی خود عقب نشینی کردند، وارد دونتسک شدند.

پریگوژین روز جمعه گفت که این منحصاراً نیروهای او بودند که در روزهای اخیر دستاوردهایی در اطراف سولدار داشته‌اند. وی افزود: باخموت نقطه مرکزی جبهه شرق و یک مرکز لجستیکی مهم است و وظیفه ما این است که هر چه کمتر در آنجا کشته شویم و دشمن را تا حد امکان نابود کنیم.»

روز سه‌شنبه، زمانی که به نظر می‌رسید که جنگنده‌هایش کنترل بخشی از سولدار را به دست گرفته‌اند پریگوژین دوباره به این نکته تاکید کرد و گفت: «نیروهای واگنر کنترل کل قلمرو سولدار را به دست گرفته‌اند و تاکید می‌کنم که هیچ سربازی به جز عوامل واگنر در هجوم سولدار شرکت نداشتند.» نیروهای اوکراینی سقوط سولدار را انکار می‌کنند و حتی پریگوژین نیز اذعان کرده است که درگیری در آنجا ادامه دارد.

این ممکن است تصادفی نباشد که منطقه سولدار دارای ذخایر عظیم گچ است، ماده معدنی مورد استفاده در تولید کود و پلاستر. ماجراجویی‌های آفریقایی پریگوژین نیز اغلب شامل فشار حضور نظامی برای کنترل معادن بوده است و برخی عملیات واگنر در سوریه نیز روی میادین ارزشمند نفت و گاز متمرکز بوده‌اند.

جاه طلبی‌های پریگوژین در واشنگتن دی‌سی نیز نادیده گرفته نشده‌اند. لورا کوپر، معاون دستیار وزیر دفاع آمریکا روز جمعه در یک نشست توجیهی گفت: «این اواخر شاهد بودیم که واگنر با سرعت بیشتری نسبت به هر واحد دیگری در ارتش روسیه در حال پیشروی است.»

«قرارداد آنها تمام شد»

کمپین رزمی واگنر وحشیانه و بدوی است. پریگوژین و ستوان‌هایش سال گذشته با یک پیشنهاد صریح به زندان‌های روسیه رفتند: «شش ماه در اوکراین بجنگید و سپس به جای برگشتن به داخل زندان، عفو دریافت کنید.» طبق گفته گروه‌های مدافع زندانیان، به نظر می‌رسد این معامله غیرعادی از حمایت کرملین برخوردار بوده و بیش از 30 هزار جنگجو را به صفوف واگنر اضافه کرده است.

پریگوژین از دادن خبرهای بد نمی‌ترسد و کمپین روسیه در اوکراین را زیبا جلوه نمی‌دهد. در ویدئویی که هفته گذشته از طریق رسانه شخصی‌اش منتشر شد، او در حال بازبینی کیسه‌های سیاه رنگ جنازه است که در مکانی نامعلوم انباشته شده بودند. او در حالی که به طور سنگدلانه‌ای بی‌تفاوت به نظر می رسد می‌گوید: «آنها قهرمانانه جان باختند. قرارداد آنها با واگنر تمام شده است و هفته آینده به خانه خواهند رفت.»

مشخص نیست که چه تعداد از پیمانکاران واگنر کشته شده‌اند، اما قطعاً تلفات آن‌ها در باخموت که اوکراینی‌ها آن را «چرخ گوشت» باخموت می‌نامند به صدها نفر می‌رسد.

در ویدئویی، دیگر پریگوژین که توسط جنگجویان واگنر محاصره شده بود می‌گوید: «نیروهای اوکراینی هر خانه‌ای را به یک قلعه تبدیل کرده‌اند. بچه‌های ما برای تک تک خانه‌ها می‌جنگند ... گاهی اوقات هفته‌ها برای تنها یک خانه.»

رسانه دولتی روسیه اخیراً شروع به پوشش حضور پریگوژین در خط مقدم کرده است. خبرگزاری دولتی ریانووستی ویدئویی را منتشر کرد که در آن افراد وی می‌گویند که کمبود وسایل نقلیه، مهمات و نفربرهای زرهی دارند.

او همچنین یک ضربه دیگر به نخبگان ثروتمند روسیه زد و در کانال تلگرامی خود گفت: «به هر حال روزهای الیگارشی به پایان رسیده است، زیرا تأثیر منفی آنها بر آینده روسیه را در طول عملیات ویژه به وضوح دیدیم. برخی از آنها در حال جنگ هستند، در حالی که برخی دیگر در حال خرید املاک در اروپا هستند.»

کمپین علنی پریگوژین علیه عملکرد ضعیف ارتش روسیه، چالشی برای خود پوتین نیست. در واقع، شاید برای رهبر روسیه مفید باشد که کسی را داشته باشد که به سیستم نظامی فشار بیاورد. پریگوژین به همراه رمضان قدیروف، رهبر چچن، به اخلالگران مجاز روسیه تبدیل شده‌اند.

اما پایان بازی پریگوژین مشخص نیست: آیا او دارد برای نفوذ سیاسی جدی تلاش می‌کند یا صرفاً برنامه‌های مبهم واگنر را پیش می‌برد. جواب این سوال ممکن است به اقبال جنگجویان او در دونتسک بستگی داشته باشد.