چگونه اقتصاد چین به زانو در آمد؟

به گزارش اقتصادنیوز، اگرچه قرار بر این بود که اقتصاد چین، رشد اقتصادی جهانی را هدایت کند، کندی رکود چشم گیر چنین فرایندی زنگ خطر را به صدا درآورده و همزمان، اقتصاددان‌ها و کارشناسان از شی جین پینگ به دلیل عدم تمایل یا ناتوانی‌اش در پاسخ به بحران ها انتقاد کرده اند.

بازگشت «شی» به رویکرد مائو

وال استریت ژورنال گزارش داد که سرمایه‌گذاران از پکن خواسته‌اند تا برای افزایش تولید گام های جسورانه ای بردارد - به‌ویژه از طریق ترویج هزینه‌های مصرف‌کننده، اما شی با رشد مصرف‌محور به سبک غربی به لحاظ فلسفی مخالف است و آن را رویکردی  اتلاف‌کننده و متضاد می‌داند. «شی» در صدد است تا چین را به نیروگاه صنعتی و فن آوری پیشرو در جهان تبدیل کند حتی اگر در مسیر قرار بر ریاضت باشد. جو بایدن بدین نتیجه رسیده که شی برای مقابله با مشکلات اقتصادی در داخل، دست پر نبوده و «از ظرفیت پیشین» برای حمله به تایوان برخوردار نیست. از منظر ایدئولوژیک، ریاضت در قلب سنت انقلابی توسعه اقتصادی چین قرار دارد. پس از تاسیس کشور، جدای از جنبش‌های سیاسی، حزب کمونیست چین، از سیاست اقتصادی «افزایش تولید و صرفه‌جویی در عمل» پیروی کرده است.

براساس داده های تاریخی«تولید فزاینده» به «جهش بزرگ» فاجعه‌بار تبدیل شد، رخدادی منجر به مرگ ده‌ها میلیون نفر به دلیل گرسنگی شد و شکاف اقتصادی را رقم زد، هرچند در همان بازه زمانی «صرفه‌جویی» به شعار اصلی تبدیل شد.ایده صرفه جویی در سیاست مائو تسه تونگ خود را نشان داد. مائو تاکید داشت که باید برای همه کارکنان دولت روشن شود که فساد، جنایت بسیار بزرگی است. با این حال دنگ شیائوپینگ، رهبر پیشین چین برخلاف سیاست مائو حرکت کرد. او درهای اقتصاد را باز کرد و در جریان سفرش به جنوب اعلام کرد که توسعه حقیقتی سخت است.اصلاحات مورد نظر دنگ باعث رونق اقتصادی در دهه 1970 شد و موجب گشت تا چین 40 سال بعد به "کارخانه جهانی" تبدیل شود.

اقتصاد بیمار بدون درمان

آنگونه که تایپه تایمز نوشته، شی پس از به قدرت رسیدن از ایده دنگ برای باز کردن درهای اقتصاد فاصله گرفت و مفهوم توسعه را نفی کرد. او تصور می کرد که رشد اقتصادی امری مسلم است ، از همین رو قصد داشت تا کشور را در قرنطینه قرار دهد. «شی» نمی دانست اقتصاد چین دیگر نمی‌تواند جدا از جهان توسعه تعریف شود.به بیانی دیگر، پکن دیگر نمی‌تواند برای «گردش داخلی» اش مصرف داخلی را لحاظ کند، آن هم در شرایطی که فن آوری حساس اطلاعات شرکت‌ها را برای «گردش خارجی» می‌دزدد.انقلاب فرهنگی به تعلیق و زیان تولید منجر شد، با این حال مائو برای حمایت از «انقلاب جهانی» بودجه جمع آوری کرد.

علی‌رغم تلاش‌های جئو ان لای، نخست وزیر چین و لی شیانیان، رئیس جمهوری پیشین این کشور، این دو، راهی برای درمان اقتصاد بیمار چین پیدا نکردند تا زمانی که دنگ قدرت را در اختیار گرفت و درهای اقتصاد چین را باز و سرمایه‌گذاری خارجی را جذب کرد.امسال دهمین سالگرد ابتکار «کمربند و جاده» شی است. آن هم در شرایطی که چین بسیاری از کشورها را با دیپلماسی تله بدهی خود در مشکل قرار داده و بر سیاست داخلی آن‌ها نفوذ کرده و  اکنون نیز احساس ضعف می‌کند.همزمان با گسترش احساسات ضد چینی در برخی از کشورهای آفریقایی، پکن مجبور شد تمرکز دیپلماتیک خود را از آفریقا به خاورمیانه تغییر دهد. با این وجود، شی قصد داشت دهمین سالگرد ابتکار کمربند و جاده را جشن بگیرد.

انفعال «شی»

از آنجایی که چین ایده «رونق مشترک» را ترویج می‌کند، کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند بسته‌های محرک یا کمک‌های نقدی به مردم جهت تحریک مصرف داخلی ارائه شود، با این همه چنین پیشنهادهایی رد شده است. از آنجایی که چین درگیر فساد گسترده است، مقامات اجازه نمی دهند پول نقد به دست مردم بیفتد. علاوه بر این، افرادی که پرداخت‌های محرک دریافت نمی‌کنند می‌توانند «مشکلاتی ایجاد کنند» و ثبات اجتماعی را تضعیف نمایند، ناگفته نماند که «ناهار رایگان» در تضاد با مارکسیسم قرار دارد.

از آنجایی که شی مقیاس رکود اقتصادی چین را درک نمی کند، قصدی برای "نجات اقتصاد" ندارد. امروز چین برای تقویت اقتصاد متزلزلش به سرمایه گذاری خارجی نیاز دارد و حتی با وجود اینکه مقام ها می‌گویند که برای سرمایه گذاری خارجی آماده هستند، هنوز اطلاعات ضروری را پنهان و ابتکار ضد جاسوسی را ارائه می کنند که تنها سرعت خروج سرمایه گذاران خارجی از چین را تسریع می بخشد.