پیدا و پنهان ماموریت عراقچی/ ناگفتهها از سفر به قلب عربستان در سایه تنش در خاورمیانه
به گزارش اقتصادنیوز، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز پنجشنبه تاکید کرد که «تهران در صدد است تا هم صدا با عربستان، قطر و سایر کشورهای منطقه زمینه را برای کاهش تنشها هموار کند.» منابع دیپلماتیک که نخواستند نامشان فاش شود در گفت و گو با نشنال مدعی شدند «عراقچی به عنوان بخشی از سفر منطقهای خود با هدف «دفاع» از موضع ایران در قبال تنش با اسرائیل از ریاض و دوحه بازدید کرد. به گفته این منابع، «بخشی از تور منطقهای عراقچی با هدف جلب حمایت سیاسی کشورهای کلیدی خلیج فارس برای دستیابی به آتش بس در غزه و لبنان و جلوگیری از رویارویی تمام عیار در منطقه انجام شده است.» در همین راستا اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در حساب ایکس نوشته بود: «تنها وظیفه همه دولت ها توقف نسلکشی در غزه و تجاوز به لبنان است، از همین رو این گروه از بازیگران باید تلاشهای خود را برای محافظت از منطقه در برابر یک فاجعه تحمیلی به حداکثر برسانند». همزمان بر اساس بیانیهای که رسانه دولتی قطر منتشر کرد، دو طرف روشها برای همکاریهای دوجانبه و راههای حمایت و ارتقای تعاملاتشان را بررسی کرده و درباب موضوعات مورد تمایلشان رایزنی داشتند.
چرخش اعراب؟
نشنال در ادامه گزارش ادعایی اش آورد، «سالهاست که نفوذ و فعالیتهای منطقهای ایران به یکی از دغدغههای کشورهای حاشیه خلیج فارس بالاخص عربستان و امارات تبدیل شده است. در این میان فعل و انفعالهای محور مقاومت، گروههایی حامی ایران به تهدیدی جدی برای این گروه از بازیگران تبدیل شده، از همین رو از آغاز جنگ در غزه، رویکرد مقاومت و قدرت و اتحادشان زیر ذره بین بازیگران عرب قرار داشته و دارد». نشنال در ادامه یادداشت ادعاییاش با اشاره به حملات پی در پی اسرائیل به محور مقاومت، بالاخص حزبالله لبنان و ترور شهید سیدحسن نصر الله مدعی است، «کشورهای حاشیه خلیج فارس به حملات اسرائیل واکنشی نشان ندادهاند و بعید به نظر میرسد با رویکرد تهاجمی تلآویو مخالفتی داشته باشند. با این همه پاسخ موشکی ایران به اسرائیل و پرتاب موشک به سوی مواضع این بازیگر موجب شده تا اعراب رویکرد منفعلانهشان را اندکی کنار بگذارند چرا که هرگونه رویارویی احتمالی میتواند منافع اقتصادی این گروه از بازیگران را با چالشهایی جدی روبرو کند.
روز چهارشنبه، جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، برای اولین بار از ماه اوت، در حالی که تنشها بین دو بازیگر افزایش یافته، تماس تلفنی داشتند، آن هم در شرایطی که به نظر میرسد اسرائیل خود را برای هرگونه پاسخ احتمالی (ادعایی) به ایران آماده میکند. یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل قرار بود روز چهارشنبه برای گفتگو در مورد عملیات اسرائیل به پنتاگون سفر کند. با این حال، تل آویو در آخرین لحظه با ادامه تهاجم زمینی خود به لبنان و کارزار یک سالهاش در غزه، این سفر را لغو کرد. رسانههای اسرائیلی گزارش دادند که نتانیاهو میخواست با بایدن تماس تلفنی داشته باشد. بایدن که کمتر از چهار ماه از ریاست جمهوریاش باقی مانده، گفته است که از حملات اسرائیل به تاسیسات نفتی یا سایتهای هستهای ایران حمایت نمیکند و از اسرائیل خواسته که به حمله ایران پاسخی متناسب داده شود. کارین ژان پیر، سخنگوی مطبوعاتی گفت که تماس 30 دقیقهای بین رهبران "مستقیم و سازنده" بود و طرفین به طیفی از مسائل پرداختند. او گفت کامالا هریس، معاون رئیس جمهوردر این تماس تلفنی حضور داشته است.»
نشنال در ادامه ادعا کرده است: «عباس عراقچی هفته گذشته در جریان سفر به بیروت گفته بود که تهران از تلاشها برای آتشبس در سرزمینهای اشغالی و لبنان حمایت میکند. یک دیپلمات حاضر در نشست رهبران دو طرف، در گفتوگو با نشنال مدعی شد که دیدار نجیب میقاتی، نخست وزیر لبنان و عراقچی دیداری آرام نبود. به ادعای او، جو حاکم بر این نشست پرتنش بود چرا که میقاتی اصرار داشت که وضعیت لبنان جدا از شرایط حاکم بر غزه لحاظ شود.» به ادعای این منبع، «نخست وزیر لبنان می خواهد قطعنامه 1701 به شکلی کامل اجرا شود و منوط به برقراری آتش بس در لبنان و غزه نشود، در صورتی که وزیر خارجه ایران با چنین موضع گیری به شدت مخالف است. همزمان برخی از رسانهها مدعیاند که حزبالله روز سهشنبه بدون اشاره به شرایط غزه از برقراری آتش بس با اسرائیل حمایت کرده است»؛ ادعایی که با تکذیب حزب الله همراه شده است. با این حال به ادعای نشنال «سفر عراقچی به عربستان سعودی بخشی از تلاشها برای تقویت روابط بین تهران و ریاض نیز قلمداد میشود؛ روابطی که با میانجیگری چین در ماه مارس سال گذشته احیا شد و شکاف هفت ساله حاکم بر روابط دیپلماتیک دو بایگر پایان داد. از آن زمان، هر دو کشور تمایل خود را برای پیشبرد همکاری در زمینه امنیت و توسعه اقتصادی در منطقهای که دهها سال درگیر درگیری و بیثباتی است، ابراز کردهاند.»