دوگانه تحریم یا توافق؛ معمای ترامپ برای پزشکیان/ نتانیاهو میز مذاکره را بر هم می‌زند؟

به گزارش اقتصادنیوز، اوراسیا ریویو با انتشار یادداشتی مدعی شد، پیروزی دونالد ترامپ به عنوان چهل و هفتمین رئیس جمهوری ایالات متحده می‌تواند برای ایران پیامدهایی به دنبال داشته باشد. دونالد ترامپ در نخستین دوره ریاستش با از خروج برنامه هسته‌ای ایران -موسوم به برجام-، سیاست فشار حداکثری را در دستور کار خود قرار داد و ایران را به واسطه برنامه‌های هسته‌ای و موشکی‌اش تحریم کرد.

معنای بازگشت ترامپ برای ایران

اوراسیا ریویو در ادامه‌ای گزارش ادعایی نوشت، فرزان ثابت، کارشناس ارشد و فعال موسسه مطالعاتی ژنو، در این باره مدعی است: «ایران در دوره دوم ترامپ برای آن که درگیر بحران‌های بزرگ‌تری نشود، می‌بایست سیاست خارجی و سیاست امنیت ملی‌اش را بازتعریف کند.

این کارشناس در ادامه مدعی شد، ترامپ همان رئیس جمهوری است که فرمان خروج یک جانبه آمریکا از برجام را صادر، ایران را هدف تحریم های حداکثری قرار داد و فراتر از آن دستور ترور (شهید) قاسم سلیمانی را صادر کرد؛ رخدادی که موجب شد برای اولین بار سطح تنش میان تهران و واشنگتن به شکلی بی‌سابقه افزایش یابد.

ثابت در ادامه ادعا کرد، بازگشت ترامپ به کاخ سفید می‌تواند زمینه را برای بازتعریف سیاست فشار حداکثری-2 هموار کند؛ تصمیمی که موجب خواهد شد تا اقتصاد شکننده ایران هدف فشارهای بیشتری قرار بگیرد. از منظری دیگر به ادعای ثابت، ترامپ این توان را دارد تا سیاستی دائم در ارتباط با ایران اتخاذ کند که لغو و خروج از آن برای دولت‌های آینده ایالات متحده غیرممکن باشد.

در شرایط کنونی شاهد این هستیم که چهره‌ای چون برایان هوک که از او تحت عنوان معمار کمپین فشار حداکثری ترامپ یاد می‌شود، وظیفه تیم انتقال را بر عهده دارد، این در حالی است که با کنار گذاشته شدن مایک پمپئو و نیکی هیلی به عنوان گزینه محتمل برای نقش آفرینی در کابینه، امروز این ادعا مطرح است که هوک ممکن است به عنوان وزیر امور خارجه ایالات متحده برگزیده شود.

این در حالی است که ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی‌اش پیام‌های متفاوتی درباره ایران ارسال کرد. او از یک طرف مدعی است که تهران عامل بی‌ثباتی است و از طرفی دیگر بر رایزنی با ایران تاکید دارد و مدعی است که در صورت پیروزی زمینه را برای توافق با ایران هموار می کند؛ توافقی که به ادعایش مانع از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران می‌شود و تلاش خواهد کرد تا مانع از عبور ادعایی ایران از آستانه گریز هسته‌ای شود.

ثابت در ادامه ادعا کرد، ایران در دور نخست ترامپ به واسطه تحریم‌های آمریکا راه‌های عبور از تحریم‌ها را به خوبی می‌داند و همزمان در برنامه هسته‌ای خود پیشرفت‌ای جدی را به دست آورده است.

ایران و دوگانه تحریم یا توافق

با این حال به ادعای کارشناسان ترامپ در دوره دوم ریاست خود سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری را علیه تهران اتخاذ خواهد کرد. طبیعتا این گزاره در کنار معادلات ناپایدار خاورمیانه و بی‌ثباتی حاصل از جنگ در غزه و لبنان، می‌تواند شرایط را پیچیده‌تر کند.

اوراسیا ریویو در ادامه یادداشت ادعایی‌اش آورد، بازگشت ترامپ به کاخ سفید در حالی است که تهران و تل‌آویو از منطقه خاکستری خارج شده و رویارویی عریان را تجربه کرده‌اند؛ رخدادی که می‌تواند زمینه‌ساز جنگ در منطقه شود. در شرایط کنونی اسرائیل پایگاه‌های محور مقاومت در غزه و لبنان را دائما هدف حملاتش قرار داده است و تبایدل آتش میان طرفین کماکان سایه جنگ بر منطقه را سنگین‌تر می‌کند.

حمیدرضا عزیزی، یکی از اعضای فعال در موسسه آلمان برای امور بین‌الملل و امنیت، با اشاره به فعل و انفعال‌های منطقه مدعی است که ترامپ به احتمال بالا در دوران ریاست خود به نتانیاهو چراغ سبز نشان داده و بستر را برای یکه تازی اسرائیل در منطقه هموار می‌کند. در همین راستا ذکر این نکته اهمیت دارد که نتانیاهو و ترامپ رابطه شخصی نزدیکی دارند و نخست وزیر اسرائیل اولین کسی بود که پیروزی ترامپ را به اوتبریک گفت.

ترامپ در دوره نخست ریاستش شرق بیت المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت، سفارت آمریکا را از تل‌آویو به بیت المقدس منتقل کرد و در نهایت حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را تایید کرد؛ سه انتخابی که به سیاست‌های چندین دهه‌ای روسای جمهوری آمریکا در ارتباط با اسرائیل پایان داد.

ثابت در این باره مدعی است:‌ «در شرایط کنونی بالاخص پس از رویارویی ایران و اسرائیل، بازگشت ترامپ می‌تواند معادله حاکم بر روابط دو بازیگر را به شکلی منفی تحت تاثیر قرار دهد. امروز برخی از مقام‌های رسمی ایران چون مسعود پزشکیان تاکید دارند که پیروزی ترامپ چندان تعیین کننده نیست و برای ایران اهمیتی ندارد چه کسی رئیس جمهوری آمریکا شود. چرا که از منظر رهبران ایران تعامل با همسایگان در اولویت قرار دارد.

اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه در این باره گفت: «ایران تجربیات تلخی از سیاست‌ها و رویکردهای گذشته دولت‌های مختلف آمریکا داشته است.» اما او افزود که «بازگشت ترامپ به کاخ سفید فرصتی برای "بازبینی سیاست‌های اشتباه قبلی" است.» این در حالی است که برخی دیگر از تصمیم‌گیرندگان بر مذاکره با ترامپ تاکید دارند، به‌ویژه آن که پزشکیان در زمان پیروزی اصل تنش زدایی را در دستور کار خود قرار داده است.

حمید آصفی، تحلیلگر سیاسی در این زمینه مدعی است: گروهی در ایران تصور می‌کنند قادرند به راحتی با ترامپ معامله کنند چرا که او تاجر است، با این همه نکته قابل تامل این است که در جریان این بده و بستان ایران چه امتیازهایی می‌گیرد و چه امتیازهایی واگذار خواهد کرد.