فرمول مهار نوسان در شرایط کمبود ارزی
به گزارش اقتصادنیوز، یک تحقیق که در پژوهشکده پولی-بانکی انجام شده، نشان داده علاوهبر اینکه میتوان برای همیشه از شر نوسان ارزی خلاص شد، بلکه با استفاده از این ابزار، حتی میتوان نوسان ارزی را در شرایط کمبود نیز مهار کرد. در قرارداد تهاتر ارزی، بانک مرکزی میتواند با انعقاد قرارداد با بانکهای تجاری، از مازاد ذخایر ارزی آنها استفاده کند و بانکهای تجاری نیز از تجمیع مازاد ارزی مشتریان خردشان بهره ببرند. در این روش، تمام ریسک نوسانات نرخ ارز برای تجار و بانکهای تجاری به ترازنامه بانک مرکزی منتقل میشود. بانک مرکزی نیز هرچه هدفگذاری و پیشبینی دقیقتری از نرخ ارز داشته باشد، با هزینه کمتر، ثبات بازار را رقم میزند.
تهاتر ارزی قراردادی مالی است که در آن طرفین قرارداد، مقادیر مشخصی از دو پول مختلف را در یک زمان با یکدیگر مبادله میکنند و در زمانی دیگر (سررسید) وجوه مبادله شده به طرفین مسترد میشود. در کشورهای پیشرفته و حتی در حال توسعه، یکی از اصلیترین نهادهایی که از قراردادهای تهاتر ارزی برای مدیریت بازار ارز استفاده میکنند، بانکهای مرکزی هستند.
بانکهای مرکزی با ورود در بازار تهاتر ارزی و اعمال مدیریت صحیح، از تغییرات شدید عرضه یا تقاضای ارز خارجی و به تبع آن، ایجاد تکانه جلوگیری میکنند. تهاتر ارزی بانک مرکزی دارای دو پایه جداگانه است که در دو زمان و دو نرخ مختلف تنظیم میشود. یکی «پایه نقدی» است که در آن طرفین قرارداد در زمان انجام قرارداد، دو پول مختلف را با نرخ نقدی با یکدیگر مبادله میکنند. روش دوم «پایه آتی» است که بر پایه آن، طرفین در زمان سررسید، دو پول مختلف را به نرخ آتی به یکدیگر مسترد میکنند.
جایگاه تهاتر ارزی در جهان قابلتوجه است. در آوریل ۲۰۱۳، از مجموع ۵۳۴۵ میلیارد دلار گردش معاملات بازارهای ارزی جهان (میانگین روزانه)، گردش معاملات تهاتر ارزی برابر ۲۲۲۸ میلیارد دلار بوده که بیانگر سهم ۴۲ درصدی معاملات تهاتر از کل معاملات ارزی است. بانکهای مرکزی در استفاده از این ابزار دو هدف نهایی را دنبال میکنند: حفظ ثبات اقتصادی و حفظ ثبات مالی.