نرخ بهره آمریکا چگونه آرامش بازارها را به هم زد؟
به گزارش اقتصادنیوز ، بازارهای جهان چهارشنبه شب ابتدا تنها به رشد 25/ 0 درصدی نرخهای بهره توجه داشتند و از آنجا که تقریبا همه میدانستند که این اتفاق خواهد افتاد، روندها ابتدا چندان از تحولات آمریکایی متاثر نشدند. ولی گذر زمان و فرصت درک جزئیات بیانیه و مواضع رئیس فدرال رزرو، بازارها را بیشتر و بیشتر متاثر کرد.
رشد نرخهای بهره عموما (نه لزوما) به رشد ارزش پول میانجامد و عجیب نیست که در شرایطی که اعتماد به اقتصاد آمریکا بهبود یافته، ارزش دلار بیش از پیش تقویت شود. شاخص دلار از ژوئن 2015 که احتمال رشد نرخهای بهره در آمریکا مطرح شد رو به رشد گذاشت و با وجود افتهای مقطعی ناشی از دادههای بد یا تعدیل روند، قوی ماند. در نوامبر که احتمال انقباض دوباره مطرح شد شاخص دلار با عبور از مرز 5/ 101 واحد به اوج 14 ساله رفت. این اوجگیری این احتمال را مطرح کرد که بازار رشد نرخهای بهره را پیشخور کرده و اثر این احتمال قوی پیشتر در بازار اعمال شده است. اما دلار پس از چهارشنبه هم تقویت شده است.شاخص دلار که روز سهشنبه روی عدد 07/ 101 واحد ایستاده بود، چهارشنبه تا رقم 76/ 101 واحد بالا رفت.
ولی اوج غافلگیرکننده عدد 02/ 103 واحد روز پنجشنبه بود که نشان میداد هضم احتمال 9 بار رشد نرخ بهره وجوه فدرال کار خود را کرده است. این رقم، اوج 14 ساله تازهای برای پول آمریکا بود. البته روند دلار روز جمعه اندکی اصلاح شد و شاخص آن روی 95/ 102 ایستاد. با این همه دلار حالا بسیار قوی است تا این مساله نیز نگرانیهای خاص خود را ایجاد کند.
دلار بازار کالا را هم متاثر میکند و افت و خیز قیمتها در این بازار نیز در روزهای اخیر جالب بوده است. یکی از محبوبترین کالاهای جهان، طلاست که دوران بدی را سپری میکند. چالشهای اقتصادی ابتدای سال 2016 و صدالبته تعویق مداوم تشدید انقباض پولی در آمریکا، نیمه نخست سال جاری میلادی را ماههایی کم نظیر برای فلز زرد ساخت اما در نیمه دوم تقویت احتمال انقباض و رشد دیوانهوار دلار بود که طلا را سرکوب کرد. حالا حرکت طلا به سوی مرز 1100 دلار در میانمدت دور از ذهن نیست. اونس طلا که سهشنبه روی بهای 1158 دلار ایستاده بود، چهارشنبه تا قیمت 1143 دلار پایین آمد. با این همه، قیمت 1128 دلاری اونس در روز پنجشنبه، کف قیمتی 10 ماههای بود که علاقهمندان به طلا را کم امید کرد. بهای طلا نیز روز جمعه تا قیمت 1135 دلار تعدیل شد اما این کالای سرمایهای احتمالا مدتی تحت فشار خواهد ماند.معاملهگران بازارهای سهام همیشه از سیاستهای انقباضی که سرمایه در جریان آنها را کاهش میدهد بیزارند، گرچه از کاهش ابهام درباره سیاستهای پولی استقبال میکنند. سیاست پولی کمیته بازار آزاد فدرال رزرو در 5/ 1 سال گذشته درگیر ابهام بوده و حالا که ابهام کاهش یافته، معاملهگران سهام میتوانند راحتتر تصمیمگیری کنند. با این حال، صحبت از آهنگ کمتر مورد انتظار رشد نرخهای بهره شاخصهای بورس را هم تحت فشار گذاشته است.
شاخصهای سهام در روندی غیرمنتظره، پس از پیروزی ترامپ دست به رکوردزنی زدند. تمام شاخصهای مهم آمریکا با پیروزی نامزدی که برنامههای بسیار بلندپروازانهای را مطرح کرده، شروع به جهش و بازارهای آسیایی و اروپایی را هم متاثر کردند. اعلام روند احتمالی انقباض پولی در آمریکا در سالهای آینده، چهارشنبهشب به افت بازارهای سهام انجامید. بازارهای سهام که سهشنبه عمدتا در حالت انتظاری بودند، چهارشنبه تحت فشار قرار گرفتند و پنجشنبه هم تحت فشار ماندند.اما آیا روندهای آخر هفته گذشته، روندهای ماندگار خواهند بود؟ روندهای هفتهها و ماههای پیش رو به این بستگی دارد که دولت ترامپ تا چه حد براساس برنامههای اعلامی پیش خواهد رفت. اگر تورم آمریکا به نرخ هدف 2 درصدی برسد و پیرامون این مرز نوسان اندکی داشته باشد، اشتغالزایی به بهبود وضعیت کار ادامه دهد و شاخصهای کلان دیگر نیز همسو با انتظارات فدرال رزرو پیش روند، 3 بار رشد نرخ بهره اتفاق خواهد افتاد و این امر دلار قوی را تداوم خواهد بخشید. دلار قوی کالاهایی مانند نفت و طلا را تضعیف خواهد کرد، گرچه این کالاها تحت تاثیر عوامل دیگری هم هستند. نفت اگر با اقبال کاهش عرضه در سطح جهان همراه شود، میتواند بخشی از قدرت اخیر خود را حفظ کند. طلا علاوه بر دلار قوی، تحت فشار کاهش خرید بهعنوان سرمایه امن مواجه خواهد بود، مگر آنکه چالشهای دیگر اقتصادهای عمده جهان بار دیگر خودنمایی کند. واگرایی سیاست پولی بانکهای مرکزی جهان میتواند به نفع طلا تمام شود، گرچه باید توجه کرد که طلا بیش از هر چیزی از دادههای اقتصاد آمریکا اثر میپذیرد. بازارهای سهام نیز احتمالا قوی خواهند ماند چراکه جهش ترامپی آنها دست کم فعلا محفوظ خواهد ماند، اول از آن رو که برنامههای او هنوز شکست نخوردهاند و دوم از آن رو که ابهام سیاست پولی کاهش یافته است.