مردودی مسکن مهر در آزمون زلزله

به گزارش اقتصادنیوز ، یکی از این عکس‌ها که در فضای مجازی دست به دست به‌صورت مکرر منتشر شده است صحنه تلخ و قابل‌تاملی را نشان می‌دهد. این تصویر که مربوط به منطقه‌ای از شهر «سرپل ذهاب» واقع در استان کرمانشاه است، دو ساختمان مسکونی در دو طرف یک خیابان است که یکی مسکن مهر است که در این تصویر نمای بیرونی و دیوارهای ساختمان تخریب شده است اما ساختمان دوم در سمت دیگر خیابان از نوع معمولی (غیرمهر) کاملا سالم باقی مانده است. در عین حال مشاهدات عینی از شهرهای استان کرمانشاه نیز این موضوع را تایید می‌کند که ساختمان‌های مسکن مهر با آسیب‌دیدگی، خرابی و تخریب قابل‌توجه مواجه شده است.

انتشار این تصاویر در فضای مجازی پس از حادثه زلزله یکشنبه شب باعث شده است اذهان عمومی نسبت به دو میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی که با برچسب مسکن مهر در شهرهای مختلف ایران ساخته شده است، «بدبین» شوند و این برداشت از سوی مردم ایجاد شود که این ساختمان‌ها بدون محاسبات دقیق فنی و با کم‌ترین کیفیت احداث شده‌اند.

اما احمد اصغری مهرآبادی، قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور مسکن مهر درباره این دغدغه عمومی درخصوص میزان مقاومت ساختمان‌های مسکن مهر گفت: در شهرستان سرپل ذهاب دو پروژه مسکن مهر احداث شده است. اولی پروژه ۲۰۰ واحدی مسکن مهر شکوه است که بدون خسارت باقی‌مانده و دومین پروژه ۵۷۶ واحدی شهیدشیرودی است که اگرچه دیوارهای این ساختمان‌ها تخریب شده اما سازه اصلی آسیب ندیده است.

او ادامه داد: علاوه بر ساختمان‌های مسکن مهر دیگر ساختمان‌ها نیز دچار آسیب‌های جدی شده‌اند؛ به‌عنوان مثال یکی از ادارات راه و شهرسازی در یکی از شهرهای استان کرمانشاه کاملا تخریب شده است.

با این حال دو نگاه به ماجرای تخریب ساختمان‌های مسکن مهر سرپل ذهاب وجود دارد. در قالب نگاه اول، از آنجا که با وقوع زلزله‌ای با بزرگای بیش از ۷ ریشتر که در ۲۷ سال اخیر در ایران و در ۵۰ سال گذشته در منطقه زاگرس بی‌سابقه بوده، تخریب ساختمان‌های مسکن مهر نیز همچون دیگر ساختمان‌ها دور از واقعیت نیست. مطابق با این دیدگاه اگرچه دیوارهای برخی ساختمان‌های مسکن مهر آسیب دیده‌اند اما سازه این ساختمان‌ها سالم است. اما نگاه دوم در مقابل این نگاه بر این موضوع تاکید می‌کند که از آنجا که مسکن مهر با منابع ارزان‌قیمت و تورم‌زا به شکل گسترده و در سطح ملی برای اقشار محروم ساخته شده است باید به گونه‌ای ساخته می‌شد که در شهرهایی که دارای گسل‌های فعال هستند و سابقه لرزه‌ای قابل‌توجه دارند، به لحاظ استحکام در برابر زلزله مقاوم باشند.

در این باره یک صاحبنظر بخش زلزله گفت: برداشت اولیه از شکل تخریب ساختمان‌های مسکن مهر و داده‌های فنی زمین‌لرزه‌ کرمانشاه نشان می‌دهد مطمئنا طراحی و اجرا در این ساخت‌و‌سازها دارای نقطه ضعف اساسی بوده است. علی بیت‌اللهی تاکید می‌کند پیش‌تر نتایج بازدیدهای فنی از بناهای مسکونی در بجنورد (زلزله خراسان) نیز مشخص کرد در حالی که برخی خانه‌های روستایی در برابر زلزله تاب آورده بودند، اما برخی ساختمان‌های مسکن مهر تخریب شدند.  وی افزود: انتظار این است مسکن مهر مطابق آیین‌نامه ۲۸۰۰ (مقررات زلزله) ساخته شده باشد. بر این اساس ساختمان‌ها باید دست‌کم شتاب ناشی از زلزله معادل G ۰/ ۳ را تحمل کند. این در حالی است که شتاب‌نگار منطقه زلزله‌زده کرمانشاه شتاب میانگین G  ۰/ ۲۵ را ثبت کرده است؛ بنابراین مشخص است این ساختمان‌ها از حداقل مقاومت موردانتظار نیز برخوردار نبودند.