مفاهیم مهم اقتصادی که باید بدانید

رپرتاژ آگهی: اقتصاد نقشی مهمی در زندگی روزمره افراد دارد، زیرا تمام جنبه‌های مالی، از درآمد گرفته تا هزینه‌های شخصی تحت تأثیر شرایط اقتصادی قرار می‌گیرند. درک اصول اقتصادی به مردم کمک می‌کند تا تصمیمات مالی هوشمندانه‌تری بگیرند، منابع خود را بهینه‌تر مدیریت کنند و در شرایط مختلف اقتصادی، از جمله تورم و رکود، با چالش کمتری مواجه شوند.

اقتصاد خرد، کلان و رفتاری به عنوان مهم ترین شاخه‌های علم اقتصاد به شمار می‌روند. اقتصاد کلان به عملکرد کلی یک جامعه در یک بازه زمانی مشخص از منظر اقتصادی می‌پردازد. اقتصاد خرد ریشه تصمیمات افراد و سازمان‌ها را بررسی می‌کند. اقتصاد رفتاری نیز فرایند تصمیم گیری در رویدادهای اقتصادی را از نگاه روانشناختی ارزیابی می‌کند. 

سیاست‌های اقتصاد کلان

دولت‌ها و بانک‌های مرکزی تلاش می‌کنند تا از طریق تدوین سیاست‌های مناسب، اقتصاد را به سمت رشد و ثبات هدایت کنند. سیاست‌ها در اقتصاد کلان به دو دسته‌بندی کلی سیاست‌های پولی و سیاست‌های مالی تقسیم می‌شود.

سیاست‌های پولی به کلیه اقداماتی گفته می‌شود که توسط بانک مرکزی و با هدف مدیریت نقدینگی و میزان عرضه پول، رشد اقتصادی و کنترل تورم انجام می‌شود. این سیاست‌ها توسط بانک مرکزی وضع می‌شوند و حفظ ثبات قیمت‌ها در جامعه یکی از اهداف اصلی آن است.

سیاست‌های مالی توسط دولت مشخص می‌شوند و دولت تلاش می‌کند با کمک ابزارهایی مانند تعیین نرخ مالیات، کنترل هزینه‌های دولتی و مواردی مانند آن، تقاضای کل موجود در اقتصاد را تنظیم کند. 

اقتصاد رفتاری

در نگاه کلاسیک به اقتصاد، فرض این بود که انتخاب‌های افراد با هدف به حداکثر رساندن منافع شخصی بر مبنای تصمیمات عقلانی است. به عبارت دیگر اعتقاد بر این بود که انسان‌ها در تصمیمات اقتصادی بر اساس عقل خود عمل می‌کنند و بهترین گزینه را بر می‌گزینند.

با توسعه مطالعات و بررسی تاثیر عوامل روانشناختی بر تصمیم گیری، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که عوامل دیگری مانند سوگیری‌های شناختی و احساست بر فرایند تصمیم گیری افراد تاثیر می‌گذارد. این موضوع باعث شد یک شاخه میان رشته ای بنام اقتصاد رفتاری شکل بگیرد. براساس اقتصاد رفتاری، افراد ممکن است در موقعیت‌های مختلف، تصمیمات غیرعقلانی اتخاذ کنند. 

انواع سوگیری‌ها در اقتصاد

با بررسی عوامل روانشناختی موثر بر تصمیمات افراد، مشخص شد سوگیری‌هایی در این رابطه وجود دارد که نقش کلیدی در تصمیمات غیرعقلانی اشخاص دارد.

یکی از این موارد، سوگیری تایید است. در این حالت افراد به آن دسته از اطلاعات محیطی توجه می‌کنند که باورهای قبلی آن‌ها را تایید کند. این عامل یکی از مهم‌ترین و رایج ترین نمونه‌ها در تصمیمات مالی و اقتصادی افراد است. یکی دیگر از انواع سوگیری، در دسترس بودن است. این حالت به این مفهوم اشاره می‌کند که به هنگام انتخاب، ذهن افراد به اطلاعات آشنا و در دسترس توجه می‌کند و سایر اطلاعات را نادیده می‌گیرد.

آشنایی با تراز تجاری

کشورها برای توسعه نیازمند این هستند که با ملت‌های دیگر تعامل داشته باشند. مبادله کالاها و خدمات از طریق صادرات و واردات در رشد و پیشرفت کشور نقش مهمی دارد. تفاوت میان ارزش صادرات و ارزش واردات در یک دوره زمانی مشخص، تراز تجاری خوانده می‌شود و نقش با اهمیتی در ارزیابی وضعیت اقتصادی کشورها دارد.

تراز تجاری مثبت، نشان دهنده صادرات بیشتر نسبت به واردات است و نشان دهنده مزیت رقابتی کشور در عرضه بعضی کالاها است.

تراز تجاری منفی که اصطلاحا کسری تجاری نیز خوانده می‌شود، حاکی از میزان بیشتر واردات در مقایسه با صادرات است. این حالت می‌تواند به معنی ضعف تولید در کشور باشد. چنانچه تولید افزایش نیابد، نیاز به واردات کالا برای تامین نیازهای کشور بیشتر می‌شود.

تراز تجاری به دلیل تاثیر بر تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز، وضعیت طلبکار یا بدهکار بودن کشورها و اثرگذاری بر تجارت بین المللی اهمیت زیادی دارد. همچنین عوامل متعددی مانند تسهیلات مالی، تغییرات میزان تقاضای جهانی، تغییر استانداردهای بین المللی و دیگر موانع خارجی و داخلی بر تراز تجاری تاثیر می‌گذارند.

انواع بازارها در اقتصاد

با گسترش داد و ستد در میان مردم و بین جوامع و به اقتضای نیاز، بازارهای مختلفی ایجاد شده است. بازار رقابت کامل، بازار انحصار کامل فروش و خرید، بازار رقابت انحصاری و بازار انحصار چند جانبه از اصلی ترین انواع بازارها به شمار می‌روند.

علاقمندان برای آشنایی بیشتر با مفاهیم اقتصادی می‌توانند از منابع معتبر مانند آموزش بورس بهره ببرند تا بتوانند از فرصت‌های سرمایه‌گذاری موجود در بازارهای مالی مختلف، در راستای اهداف مالی خود به نحو شایسته‌ای استفاده کنند.