کشندگی کرونا در ایران در بالاترین حد

به گزارش اقتصادنیوز، ویروس کرونا در روزهای اخیر شیوع و گستردگی بیشتری نسبت به قبل پیدا کرده است. افزایش آمار کرونا در شاخه های ابتلا، فوتی ها و بستری های عادی و وخیم از یکسو تصویر سیاهی از این بیماری ترسیم می کند و از سوی دیگر همگام با شدت آمار قرمز و سیاه کرونایی میزان بهبودی ها نیز نسبت به روزهای قبل رشد خوبی کرده است.

 

اما اکنون سوال اینجاست که قدرت کشندگی کرونا با توجه به این آمارها دست خوش چه تغییری شده است؟ کدام شاخص می‌تواند این قدرت را بهتر از سایر شاخص ها ارزیابی کند؟

 

 

شیوع کرونا در جهان و تاثیرات اقتصادی و اجتماعی آن سبب شد تا بسیاری از علوم در کنار علوم پزشکی و زیر شاخه های آن به پا خیزند. این علوم سعی دارند تا به کمک یکدیگر هر یک به نحوی در مبارزه با این بیماری نقش خود را ایفا کنند. علم آمار نیز مانند دیگر علوم با تحلیل آماری کرونا سعی در آن دارد تا رفتار شیوع و دیگر شاخص های کرونایی را بررسی کند. شناسایی رفتار کرونا از مهمترین بخش های مبارزه با شیوع این بیماری است. درصورتی که رفتار این بیماری در اجتماع درست تشخیص داده نشود ممکن است این بیماری از کنترل خارج شده و تبعات بدی را از خود به جای گذارد.

 

 

تا کنون آنچه که در رفتارسنجی کرونایی از آن به عنوان قدرت کشندگی کرونا نام برده می شد نسبت فوتی های تجمعی در یک روز به ابتلای تجمعی در همان روز بوده است.

 

به عبارت دیگر میزان کل فوتی ها از ابتدا تا روزی مشخص را بر کل مبتلایان تا همان تاریخ تقسیم کرده و حاصل را شاخص قدرت کرونا در مرگ و میر نام می نهادند. روند این شاخص در تمامی روزها نمایی از روند قدرت کشندگی کرونا در روز های کرونا زده را به تصویر می کشید. این شاخص اکنون پس از شروع پاییز روند نزولی به خود گرفته است. اما آیا این نسبت می‌تواند تصویر درستی قدرت کشندگی کرونا را ارائه دهد؟

 

بدیهی است که با افزایش مبتلایان کرونایی این نسب دچار کاهش خواهد شد. ( اتفاقی که در روزهای اخیر در ایران رخ داده است.) طبق مطالعات مقاله نمی توان این نسبت را به دلیلی که در ادامه عنوان می شود شاخصی مطمئن برای این بیماری دانست

 

می دانیم که مبتلایان تجمعی در یک روز برابر است با کل میزان فوتی ها و کل بهبودیافتگان و دیگر اشخاصی که یا در بخش عادی درمان، یا بخش ویژه بستری هستند و یا در خانه دوران قرنطینه را سپری می کنند. دسته سوم هنوز نه در جرگه فوتی ها قرار گرفته اند و نه جزو بهبود یافتگان به حساب می آیند. این دسته را به اختصار کل بستری ها می نامیم.

 

روند بیماری ازابتدای تابستان نیز علاوه بر مفاهیم تئوری بیان می کند که مجموع نسبت بستری به ابتلا و بهبودی به ابتلا همواره مکمل یکدیگر بود اند. یعنی زمانی که نسبت بهبودی تجمعی به ابتلا در اوج بوده است نسبت بستری تجمعی به ابتلا کمیت خود را داشته است. به بیان دیگر وقتی بیماران سریعتر بهبود پیدا می کنند کمتر بستر می شوند. این موضوع سبب می شود تا همواره مجموع این دو مقداری تقریبا ثابت بماند. این ثابت ماندن سبب می شود تا نسبت کل فوتی ها به مبتلایان تغییرات زیادی نداشته و همواره دریک محدوده ثابتی جریان داشته باشد. بنابراین آمار فوق نمی تواند بیان مناسبی را از قدرت کشندگی کرونا داشته باشد.

 

آنچه در مقاله ای در سایت سازمان بهداشت جهانی (WHO) به عنوان شاخص بهتری برای این بخش معرفی می شود آماره ای به نام CFR است، که در حقیقت نمای دقیقتری از قدرت کشندگی کرونا را به تصویر می کشد. این آماره را به صورت نسبت کل فوتی ها به مجموع کل جانباختگان و کل بهبودیافتگان کرونا در یک تاریخ مشخص تعریف می کند. به عبارت دیگر این تعریف مجموع بستری ها را در بیان قدرت کشندگی کرونا دخیل نمی داند.

 

این مقاله در بررسی صحت این رابطه بیان می کند که این شاخص در صورتی که سرعت فوتی ها خیلی بیشتر از سرعت بهبود یافتگان باشد دچار تخمینی بیشتر از واقعیت می شود.

 

در همین خصوص مقایسه سرعت فوت و سرعت ابتلا از ابتدای تابستان نشان می دهد که این دو مقدار تقریبا در حدی برابر قرار دارند.  تنها گاهی سرعت فوتی ها درمیانه تابستان کمی بیشتر از سرعت بهبودی بوده است. درهمین خصوص میانگین سرعت بهبودی از ابتدای تابستان 0.82 درصد و سرعت فوتی ها نیز 0.98 درصد محاسبه شده است. اختلاف کم سرعت میانگین فوتی ها وابتلایان نشان می دهد که می توان از شاخص دوم در بیان قدرت کشندگی کرونا بهره برد.

 

 

پس از تعریف شاخص جدید آن چیزی که در مرور آمار مشاهده می شود تامل برانگیز خواهد بود. مرور نسبت کل فوتی ها به کل مبتلایان نشان می دهد این نسبت ازابتدای مهر روندی نزولی داشته است. در شرایطی که بیمارستانها پر از شرایط وخیم کرونایی در زمینه ابتلا و فوتی است این شاخص روندی متضاد با واقعیت را اکنون به تصویر می کشد.

 

از آن سو مرور قدرت کشندگی کرونا از ابتدای پاییز نشان می دهد که  این شاخص از مهرماه به بعد همواره روندی صعودی داشته است و روند آمار نشان می دهد که این روند ادامه خواهد داشت. مقایسه کل آمار در قدرت کشندگی کرونا نشان می دهد این شاخص اکنون در بالاترین حد خود از ابتدای ورود کرونا به ایران تاکنون قرار دارد. مقدار نهایی قدرت کشندگی  6.7 درصد است و روندی صعودی دارد در حالیکه نسبت فوتی به ابتلا 5.69 محاسبه شده و نمودارهای آن روندی نزولی را نشان می دهند.

 

تعریف دقیقتری که شاخص دوم از میزان کشندگی کرونا ارائه میدهد نشان از آن دارد که بایستی این بیماری بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد. به آن معنا که قدرت کشندگی این ویروس بیشتر از قبل شده و بیمارستانها و دیگر حوزه های سیاسی و اجتماعی بایستی اقدامات جدی تری را در خصوص مقابله با کرونا و کنترل این بیماری انجام دهند.

 

چنانچه شاخص نخست را به عنوان تصویری از قدرت کشندگی کرونا در نظر بگیریم ممکن است این بیماری را به غلط تحت کنترل تصور کرده و در تصمیمات خود در حوزه های سیاسی اجتماعی و درمانی آنگونه که باید عمل نکنیم.