بحث داغ بر سر FATF /بهشتی‌پور: سختگیری درباره اف ای تی اف تعجب آور است
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین، اولین نشست اقتصادی خبرآنلاین در خصوص موضوع اف‌ای‌تی‌اف در کلاب هاوس خبرگزاری خبرآنلاین برگزار شد.
این نشست با حضور جمعی از کارشناسان اقتصادی، بانکی و سیاسی ، بحثی داغ و دو ساعته را پیرامون موضوع اف ای تی اف شاهد بود . سید حمید حسینی، دبیر اتاق بایرگانی ایران و عراق، جلیل محبی، ذبیر ستاد امر به مرعوف و نهی از منکر، محمدرضا جهان بیگلری، کارشناس اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی و احمد عزیری، کارشناس ارشد بانکی به هراه هادی موسوی و عباس واغظی کاشناسان اقتصادی و پولی و علی شریعتی عضو اتاق بازرگانی ایران و صیدی ، مدیرعامل بانک صادرات از جمله حاضران در این نشست بودند . مقاماتی از وزارت امور خارجه و حقوقدانان نیز در این بحث حضور یافته و مواضع خود را بیان کردند.
محمد مهاجری، فعال رسانه ای اصولگرا در این نشست اعلام کرد: دو بحث مهم در باب موضوع اف‌ای‌تی‌اف از سوی گروه ها مطرح شده است. گروه اول کسانی هستند که می‌گویند اف‌ای‌تی‌اف راهکار اصلی برون رفت از مشکلات است اما گروه دوم گمان می‌کنند اف‌ای‌تی‌اف فقط برای ما ساخته شده و مدعی هستند این کنوانسیون فقط با این هدف ساخته‌اند تا حال ما را بگیرند.در این میان گروه دیگری هستند که می‌گویند با وجودی که اف‌ای‌تی‌اف به نفع کشور است ولی حاضر به دفاع نیستند چون محافظه کارند. برخی افراد عالم هم ایرادهایی وارد می کنند که وارد است ولی آن‌طوری نیست که بنیان اقتصاد کشور را از بین ببرد یا اطلاعات کشور را به آن طرف دنیا ببرند.
پس از سخنان حسن لاسجردی، مدیرمسئول خبرگزاری خبرآنلاین درباره اهمیت اف‌ای‌تی‌اف ، سید حمید حسینی، دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق و فعال اقتصادی در سخنانی به پیشینه اف‌ای‌تی‌اف اشاره کرد و گفت: این کنوانسیون بارها مورد بازنگری قرار گرفت و پس از اتفاقاتی که در سال ۲۰۰۱ در آمریکا رخ داد ، این کشور حق پیشگیری، پیگیری و جلوگیری از تروریسم را به خود داد و روی اف‌ای‌تی‌اف اثر گذاشت و قوانین آن را سخت‌تر کرد .
حسینی: اف ای تی اف حتی زمان تحریم برای ما مفید بود
سید حمید حسینی توضیح داد: این امر اف‌ای‌تی‌اف را تبدیل به سازمانی مورد قبول سازمان ملل کرد. از سوی دیگر بانک جهانی و اینترپل نیز در آن حضور دارند.
وی با اشاره به اینکه اگر نخواهید رویه‌هایی که استاندارد شده را بپذیرید، نمی توانید کاری پیش ببرید، گفت: ما می‌گوییم در تجارت و اقتصاد هم منافع داریم و هم امتیاز. پس در این حوزه قطعا باید چیزی را بدهید و چیزی را بگیرید.
وی در توضیح این مطلب ادامه داد: باید در مجموع دید منافع عضویت در اف‌ای‌تی‌اف برای اقتصاد کشور بیشتر است یا هزینه‌هایش؟ همین قرارداد با چین را مد نظر قرار دهید، در اصول سیاست خارجی چین این نکته لحاظ شده است که تمامی اصول مورد تایید سازمان ملل را قبول دارند. اگر ما اف‌ای‌تی‌اف را نپذیریم، چین نمی‌تواند در بلندمدت با ما همکاری کند.
او با اشاره به سخنان رییس جمهوری گفت: ایشان اعلام کرده است که تحریمها شکسته شده و به زودی به توافق می‌رسیم. نکته مهم اینجاست که برخی اعتقاد داشتند حتی در زمان تحریم ما می‌توانستیم از عضویت در اف‌ای‌تی‌اف بهره‌مند شویم چرا که امکان فعالیت و همکاری با چین، روسیه، هند و دیگران را داشتیم.
او گفت: فکر می‌کنم باید هر چه سریعتر با خبرهای خوشی که در حوزه حل مشکلات ما با جهان به گوش خواهد رسید ، اف‌ای‌تی‌اف را بپذیریم. اگر ما جزو اف‌ای‌تی‌اف نشویم و مذاکراتی که باید هر ۴ ماه یک بار انجام دهیم را نتوانیم به نتیجه برسانیم قاعدتا ضرر خواهیم کرد چرا که امکان بهرهمندی از منابع مالی دنیا و ماوده مالی با جهان را نداریم و همکاری با بانکهای دنیا دست کم در سطح روسیه، چین، هند، ترکیه و اروپا ممکن نیست.
محبی: برای پیوستن به اف ای تی اف به مجمع تشخیص فشار می آورند
در ادامه این نشست حجت الاسلام جلیل محبی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر در مخالفت با عضویت در اف‌ای‌تی‌اف گفت: اف‌ای‌تی‌اف یک کنوانسیون بین المللی نیست که اعضا به آن بپیوندند.
وی با طرح بحث شکلی که اف ای تی اف اصلا عضو جدید نمی پذیرد و موضوع پیوستن با آن نیست، گفت: برخی کشورها سازمانی برای مقابله با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم تشکیل دادند اما اف‌ای‌تی‌اف پیوستنی نیست بلکه کشورها را رده‌بندی می کند. در این رده‌بندی کشورها را به چهار طبقه تقسیم بندی می‌کند.از سوی دیگر کشورهای لیست سیاه کشورهایی هستند که به صورت غیرهمکار تلقی می‌شوند.
وی در توضیح این مطلب افزود: اف‌ای‌تی‌اف می گوید شما را از لحاظ مبادلات بانکی بررسی کردیم و شما در روابط بانکی خود دچار پولشویی یا تامین مالی تروریسم می شوید. حال این که پولشویی یا تامین مالی ترویسم چیست بحث دیگری است. در ایران در دوره وزارت آقای طیب‌نیا ۴۱ دستور برای بانک مرکزی، مجلس و سیاستهای عمومی پولی از سوی اف‌ای‌تی‌اف صادر شد. دو مورد از اینها در مجلس تصویب و در شورای نگهبان تایید شد. دو مورد نیز مربوط به پیوستن به کنوانسیون پالرمو و کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم است.
وی گفت: از ۳۷ دستور باقیمانده، دولت ایران همه را انجام داده بود و به اف‌ای‌تی‌اف اعلام کرد. از این ۳۷ دستور، اف‌ای‌تی‌اف سیزده مورد را پذیرفت و دیگر اقدامات را نپذیرفت. یعنی باقیمانده آنها ۲۴ دستور است که باید مورد قبول اف‌ای‌تی‌اف قرار گیرد. به عنوان مثال اف‌ای‌تی‌اف اعلام کرد مبادلات نقدی در بانکها را باید کاملا ثبت کنید که این کار انجام نشده است.
محبی اضافه کرد: توصیه‌های دیگری هم وجود داشت. نکته این است که اگر من به عنوان عضو به اف‌ای‌تی‌اف دعوت شدم، باید بگویم من مخالفت کلی با اف‌ای‌تی‌اف ندارم. این که ما بخواهیم از لیست سیاه بیرون بیاییم مستلزم آن است هر ۴۱ دستور اف‌ای‌تی‌اف را بپذیریم. این در حالی است که ما فقط ۲ دستور؛ یعنی پیوستن به دو کنوانسیون پالرمو و تامین مالی ترویسم (CFT) را نداریم. مشکل اصلی ما CFT است.
وی ادامه داد: امروز به مجمع تشخیص مصلحت فشار می‌آید که شما این دو کنوانسیون را بپذیرید تا مشکل ما حل شود. این پیوستن نمی‌تواند مشکل ما را حل کند چون دستورات دیگر اف‌ای‌تی‌اف را باید بپذیریم. مثلا در یکی از دستورات، باید در نهایت مشتری واقعی مشخص شود. مثلا اگر سپاه مشتری واقعی و نهایی است باید مشخص شود.در ضمن مذاکرات در حال حاضر در جریان است و در مذاکرات نیز ما ، درباره اف‌ای‌تی‌اف نیز صحبت می کنیم.
عزیزی، کارشناس ارشد بانکی: تنها ایران و کره‌شمالی عضو اف‌ای‌تی‌اف نیستند
احمد عزیزی، کارشناس ارشد بانکی در نشست اقتصادی گفت: اف‌ای‌تی‌اف هیچ واحدی برای کسب اطلاعات ندارد و هیچ کشوری هم اطلاعات را در سطحی که آقای محبی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفتند، ارائه نمی‌دهد.
جلیل محبی در این نشست توضیح داد که ورود پول نقد به کشور در صورت پذیرش اف‌ای‌تی‌اف امکان‌پذیر نیست.
احمد عزیزی، کارشناس اقتصادی با اشاره به توضیحاتی که از سوی دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر در خصوص دلایل مخالفت با موضوع ارائه شد، گفت: منتقدان می‌گویند اف‌ای‌تی‌اف پاشنه آشیل اقتصاد ایران است در حالی که این طور نیست .
وی با اشاره به اینکه از منظر حقوقی توضیحاتی در این زمینه می‌دهد، گفت: نکته مهم اینجاست که مقررات اف‌ای‌تی‌اف در قالب قوانین کشور اجرایی می‌شود. این کارشناس تاکید کرد: در نتیجه حتی اگر قرار بود ما اطلاعاتی به اف‌ای‌تی‌اف بدهیم که اطلاعات معاملات هم نباشد، باید بر اساس مقررات ملی اقدام کنیم.
او گفت: مصداقی اعلام شد مبنی بر اینکه ما ورود و خروج ارز را باید به اف‌ای‌تی‌اف اطلاع دهیم نیز قطعا سوءبرداشت است، به نظر می‌رسد کسانی که این را به شما- آقای محبی- گفته‌اند تجربه لازم را ندارند. هیچ جا در سطح بین المللی از سوی اف‌ای‌تی‌اف اطلاعاتی جمع‌آوری نمی‌شود.، در حقیقت دبیرخانه یا پایگاهی برای جمع آوری اطلاعات در آن وجود ندارد.
عزیزی افزود: این که منتقدان می‌گویند مشتری واقعی باید شناسایی شود نیز درست نیست. چنین چیزی در مقررات اف‌ای‌تی‌اف نداریم. تنها باید گفت همه مقررات اف‌ای‌تی‌اف باید بر اساس قوانین ملی باشد.
این کارشناس ارشد بانکی ادامه داد: اولین مسئله ای است که داریم، این است که ما می خواهیم با جهان کار کنیم یا نه؟ اگر از جهان بگذریم باید به این سئوال پاسخ بدهمی آیا با کشورهای عراق، ترکیه، امارات و بقیه می‌خواهیم کار کنیم یا خیر؟
او در توضیح این مطلب اضافه کرد: اف‌ای‌تی‌اف سراغ ما نخواهند آمد، الی الابد سراغ ما نمی آیند. این ما هستیم که باید سراغ آنها برویم. اف‌ای‌تی‌اف یک سری مقررات و استانداردهایی دارد که تبدیل به عرف بین المللی شده است. در ضمن بایذ اشاره کنم اف‌ای‌تی‌اف اصلا عضو جدید نمی پذیرد و می‌گوید بروید عضو سازمانهای منطقه‌ای زیرمجموعه شوید.
وی اضافه کرد: در دنیا تنها دو کشور عضو اف‌ای‌تی‌اف نیستند. یکی ایران و دیگری کره شمالی؛ حال باید روشن کنیم می‌خواهیم در حد کره شمالی بمانیم یا مانند دیگر کشورهای جهان زندگی کنیم.
نکته اینجاست که مدیریت فعلی در ایران، بدترین نوع برخورد با مسئله اف‌ای‌تی‌اف را دارد. اتفاقا در شرایط تحریم، ما باید سریعتر دنبال پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف باشیم.
محبی:تبادل اطلاعات با کشورهای همکار اف‌ای‌تی‌اف است
در پاسخ به اظهارات احمدی عزیزی، کارشناس ارشد اقتصادی و بانکی ، محبی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر تاکید کرد: اینکه می‌گویید اشتباه کردم، باید بگویم تبادل اطلاعات با اف‌ای‌تی‌اف انجام نمی‌شود بلکه تبادل اطلاعات با کشورهای همکار اف‌ای‌تی‌اف صورت میگیرد.
وی گفت: اصولا شما بگویید اگر اینطور نیست چرا در اصلاح ماده ۸ و تبصره های ۹ قانون پولشویی آمده است برای مبادله اطلاعاتی که جمع‌آوری می‌کنید، با کشورها ؛ باید طبق دستورالعمل شورای عالی امنیت ملی اقدام کنید؟ مگر با اف‌ای‌تی‌اف ما تبادل اطلاعات داریم؟
وی خود پاسخ داد: اعضای اف‌ای‌تی‌اف اطلاعات را با همدیگر اشتراک می گذارند. این که می‌گویید ایران و کره شمالی به اف‌ای‌تی‌اف نپیوستند،درست نیست، اصلا مگر اف‌ای‌تی‌اف پیوستنی است؟
عزیزی در پاسخ تاکید کرد: من دنبال مجادله نیستم. شما فرمودید اطلاعات به اف‌ای‌تی‌اف داده نمی شود. شما گفتید لازم است اطلاعاتی به طرفها بدهیم، احتمالا منظورتان کشورها نیست، منظور شما بانکهاست چرا که کشورها از ما اطلاعات نمی گیرند.از سوی دیگر اطلاعات ما از بانکی که با آن کار می کنیم خارج از آن نمی‌شود. سئوال اینجاست اگر معاملات سپاه و شرکت‌های وابسته به سپاه، اطلاعات را به بانکهای داخلی میدهند، با عضویت یا پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف نیز همین رویه را دارند و اقدامی جز کاری که در صد سال گذشته انجام دادیم، لازم نیست انجام بدهیم. محبی تاکید کرد: بله، اطلاعات دیگری می‌خواهند اما عزیزی تاکید کرد: اطمینان می دهم این حرف شما کاملا اشتباه است.
محبی اعلام کرد من تجربه بانکی ندارم ولی سواد خواندن اعلامیه‌های اف‌ای‌تی‌اف درباره ایران را دارم. در نشست اکتبر ۲۰۱۹ اف‌ای‌تی‌اف صریحا گفته تبصره ماده چهار تامین مالی تروریسم را که خواستید، من قبول ندارم. من اطلاعات مشتریان واقعی شما را می‌خواهم و همچنین در این اعلامیه به صراحت آمده من باید بدانم شما پول نقد از کجا وارد می کنید.
عزیزی اما تاکید کرد: بنده که سی سال سابقه کار در حوزه بانکداری در ایران و جهان را دارم این حرف شما را قبول ندارم.
جهان بیگلری: هنوز نتوانستیم درباره اف‌ای‌تی‌اف رایزنی اقتصادی داشته باشیم
در ادامه محمدرضا جهان بیگلری، کارشناس اقتصادی در قامت مخالف با عضویت در اف‌ای‌تی‌اف در این نشست گفت: این که فکر کنیم اف‌ای‌تی‌اف هیچ گزارشی از ما نمی‌خواهند ساده انگاری است.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: این گروه مالی درست شده که کشورهایی که خود را ابرقدرت می‌دانند بتوانند روی کشورهای دیگر نظارت کنند.
وی ادامه داد: جنگ امروز جنگ سیاسی است. شما باید ببینید در قبال تعهدی که می‌دهید، چه چیزی را به دست می آورید. ما می توانیم شرایط اقتصادی یا بانکی خود را درست کنیم یا فقط در اف‌ای‌تی‌اف تعهد داده‌ایم؟
او با اشاره به عدم عضویت ایران و کره شمالی در اف‌ای‌تی‌اف گفت: دوستان می‌گویند همه کشورها عضو این کنوانسیون هستند و تنها ایران عضو نشده است. باید دید وضعیت کشور ما مانند بقیه کشورهاست.
او با طرح این سئوال که آیا بقیه کشورها هم در شرایط سخت تحریمی هستند؟ تاکید کرد: شرایط ما خاص است؛ البته کسی از شفافیت هراس ندارد. همه استقبال می‌کنند ولی چیزی که مشخص است این است که اگر ما همه تعهدات را بپذیریم سیستم بانکی ما درست می‌شود؟ اتفاق خاصی می افتد؟ ما تجربه تحریمها را داریم و بانکهای ما دچار تحریم هستند.
وی ادامه داد: نمی‌گوییم با موضوع مخالفتی داریم ولی می گوییم همه کشورها قبل از پذیرفتن تعهدات، رایزنی‌هایی داشتند. ما فقط رایزنی سیاسی داشتیم و هرگز نتوانستیم رایزنی اقتصادی کنیم. برای همین اف‌ای‌تی‌اف همیشه از جنبه سیاسی دیده می شود نه از جنبه اقتصادی.
او اشاره کرد: بعد برخی دوستان می گویند اگر ما اف‌ای‌تی‌اف را بپذیریم همه مشکل سیستم بانکی حل می شود. آیا این امکان دارد؟ من معتقدم در شرایط تحریمی امکان ندارد. ما چیزی را از بابت تعهدات فعلی خود به دست نمی آوریم اما اگر شرایط تسهیل شود پذیرش اف‌ای‌تی‌اف جزو الزامات اقتصاد ما است.
وی گفت: در شرایط فعلی اما پذیرفتن اف‌ای‌تی‌اف زورگویی است. هر روز دارند سختگیرتر برخورد می کنند. فراموش نکنیم درپاکستان اتفاقی افتاد که اف‌ای‌تی‌اف از پاکستان گزارش ریز بودجه نظامی خواست و وقتی پاکستان گزارش نداد برایش اخطاریه صادر شد. او تاکید کرد: به هر حال اف‌ای‌تی‌اف یک سازمانی برای نظارت مالی دنیا تشکیل شده است. که دنبال کنترل مالی همه کشورهاست به خصوص کشور ما که شرایطی خاص دارد.
بحث تقدم و تاخر در حوزه پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف
هادی موسوی، کارشناس اقتصادی نیز در ادامه این نشست که با حضور کارشناسان متعدد، اعضای اتاق بازرگانی، بانکداران و ... برگزار شد، تاکید کرد:اف ای تی اف شبیه همان گواهی ایزو برای شرکت هاست؛ ایزو کاری به مراودات درون شرکت ها ندارد، می‌پرسد شما رویه تامین مواد اولیه یا نیروی انسانی دارید یا خیر اما نمی‌گوید از چه کسی مواد اولیه بخر یا نیروی انسانی زن یا مرد استخدام کن.
وی در توضیح این مطلب ادامه داد: در حقیقت موضوع این است که رویه را می‌پذیرید یا خیر؟ اگر شما جواب منفی می‌دادید به این نتیجه می‌رسد که شما رویه را قبول ندارید. اف‌ای‌تی‌اف هم همین روال را دارد. قبل از این که بگوید آیین نامه‌های اجرایی شما درست است یا نه، می‌گوید آقای جمهوری اسلامی شما به کنوانسیون پالرمو یا CFT پیوستید یا خیر.
وی در توضیح این مطلب ادامه داد: اینها شرط لازم است یا اصل کار است. اگر اینها را تصویب نکنید اصلا اف‌ای‌تی‌اف جواب سلام شما را نمی دهد. کنوانسیون های دیگری را هم برای اف‌ای‌تی‌اف تصویب کردیم. تا این کنوانسیونها را نپذیریم اصلا کاری با اف‌ای‌تی‌اف نداریم، پس اول باید اینها تصویب شود تا بعد برسیم به این که شورای عالی امنیت ملی رویه‌ها را تصویب کرده است یا خیر.
جلیل محبی ، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر اما در این میان تاکید کرد: کجای دستورالعمل‌ها آمده که برخی از این دستورات بر دیگران مقدم است یا خیر؟ هیچ جا نیامده است و اصلا ترتیبی ندارد.
وی اضافه کرد: اصولا میان دستورالعمل‌های اف‌ای‌تی‌اف ترتیبی وجود دارد. در اعلامیه ۲۰۲۰ اعلام کرد همه دستورالعمل‌های چهارصد صفحه‌ای من باید اجرا شود و هیچ ترتیبی ندارد. اگر جایی از مقررات اف‌ای‌تی‌اف برای دستورالعمل‌های ایران ترتیبی در نظر گرفته شده، چه در اعلامیه‌های رسمی و چه در توصیه‌ها، بگویید بنده هم مطالعه کنم.
عباس واعظی، کارشناس اقتصادی پاسخ داد: بله تقدم دارد. وقتی ما را می‌خواستند به لیست سیاه برگردانند گفتند باید مقدمات را انجام دهید.
محبی نیز گفت: این اعلامیه ۲۰۱۹ است. کجای این اعلامیه گفته است اینها ترتیب دارد؟ اما موسوی توضیح داد: شما تنها به توصیه‌های اف‌ای‌تی‌اف مراجعه می کنید. شما به تفسیرهای رسمی اف‌ای‌تی‌اف هم مراجعه کرده‌اید؟ در تفسیر اف‌ای‌تی‌اف هم آمده است باید شما پنج کنوانسیون را تصویب کنید.
عباس واعظی تاکید کرد: اتفاقا در دوران تحریم باید سریعتر کنوانسیونها تصویب شوند. شما بروید تاریخ کشورها را نگاه کنید. اف‌ای‌تی‌اف را فراموش کنید. آقای محبی می گوید در اف‌ای‌تی‌اف دستورالعمل‌ها ترتیب ندارد. در توصیه پنج این ترتیب و تقدم است. او ادامه داد: در اف‌ای‌تی‌اف بارها تکرار شده است توافق باید به دست کشورها انجام شود. ایران پیش تر اعلام کرده است که می خواهد در چهل و یک بند موضوع را بندد اما این بار اگر بخواهد دوباره وارد شود، شرایط به مراتل سختتری برایش در نظر خواهند گرفت.
واعظی اضافه کرد: اگر امروز اف‌ای‌تی‌اف عضویت ما را تصویب کند وارد لیست خاکستری می‌شویم و خروج از آن هم زمان بر است در نتیجه حتی اگر تحریم‌های آمریکا هم برود باز هم ما با خودتحریمی مواجهیم.
وی درباره موضوع تبادل اطلاعات نیز توضیح داد: مساله تبادل اطلاعات این نیست که ما به هر کسی اطلاعات بدهیم. دو حالت دارد. یکی مبادله اطلاعات در سیستم بانکی که ما چه عضو اف‌ای‌تی‌اف باشیم و چه نباشیم، باید این کار را انجام دهیم و تا این اطلاعات را ندهیم نمی‌توانیم تبادل مالی داشته باشیم. مورد دیگر نیز اطلاعاتی است که درباره جرم و مجرم مبادله می‌شود و نیاز به همکاری داریم. مثلا فرض کنیدقاچاقچی مواد مخدر است که در افغانستان، ایران و ترکیه کار می کند؛ در این موارد، باید اطلاعات بین کشورها مبادله شود.
سلطانی: عدم عضویت در اف‌ای‌تی اف نام ایران را کنار صحرای غربی و سودان جنوبی قرار داد
پدرام سلطانی، نائب رییس سابق اتاق بازرگانی تهران و فعال اقتصادی در ادامه نشست تاکید کرد: متاسفانه برخی به جای پرداختن به اصل موضوع سراغ شگردهایی سیاسی می‌روند و درباره تقدم و تاخر موضوع صحبت می‌شود که اصلا اهمیت چندانی ندارد.
این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه اف‌ای‌تی‌اف سازمانی بین المللی و منطقه‌ای است، تاکید کرد: این سازمان ۳۶ عضو رسمی دارد اما در کل جهان ایران، کره شمالی، سودان جنوبی، اریتره و صحرای غربی عضو اف ای تی اف نشده‌اند .
او گفت: دقت کنید نام ایران در کنار نام کدام کشورها قرار گرفته است، برخی با سیاست ورزی می گویند اف‌ای‌تی‌اف فقط ۳۶ عضو دارد. در حالی که نمی‌گویند کنوانسیونهای اصلی آن شامل پارلمو و CFT بیش از ۱۸۰ عضو دارند.
او با تاکید بر اینکه آیا شایسته است نام ایران در کنار نام سودان جنوبی که کشوری ۱۰ ساله است و صحرای غربی که منطقه‌ای مورد مناقشه است و کشور اریتره که کشوری بسیار کوچک است، قرار گیرد؟ توضیح داد: حالا ببینید کدام کشورها عضو پالرمو نشده اند، بوتان، کنگو، اریتره و ایران عضو پالرمو نیستند. این بدان معناست که ما در کنار کشورهای کوچک و ناشناس قرار می‌گیریم.
وی اضافه کرد: چطورتمام کشورهای دنیا که تحت نظارت قرار می‌گیرند و به چالش و چنبره کشورهای ابرقدرت دچار نشدند اما فقط ایران است که در این چنبره می افتد؟
سلطانی اضافه کرد: موضوع اف‌ای‌تی‌اف مربوط به بانکداری، پولشویی و حقوق بانکی است. باید چنین متخصصاتی را سر میز بنشانیم تا درباره‌اش حرف بزنند اما کارشناسانی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس می روند هیچ کدام در ردیف سوم و چهارم کارشناسان این رشته ها هم نیستند.
وی اضافه کرد: اف‌ای‌تی‌اف چهارچوب مقرراتی است که بانکها باید رعایت کنند تا تراکنشهای آنها منطبق با مقررات بین المللی باشد. این یک خطوط راهنمایی است که کشورها باید رعایت کنید.
می گویند اگر اف‌ای‌تی‌اف را بپذیرید نمی‌توانیم تحریمها را دور بزنیم. این در حالی است که شما نمی‌توانید چهارچوب اف‌ای‌تی‌اف را دور بزنید. در حال حاضر ما چطور عمل می کنیم؟ در بانک مرکزی ریال جابجا می‌شود و در سنگاپور یا ترکیه به عنوان کشور مقصد، ارز جابه‌جا می شود. اگر قرار باشد جابجایی انجام شود، باید در بانکهای مقصد مسیر پولها را دنبال کنند که اصلا چنین اتفاقی نمی‌افتد.
در ادامه این نشست، علی شریعتی، فعال اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی ایران نیز گفت: من بارها گفته‌ام برخورد با موضوع اف‌ای‌تی‌اف سیاسی است. اتفاقا یک بار فردی می‌گفت من فعال اقتصادی هستم و مخالفم ، از ایشان پرسیدم چه فعالیتی می کنید؟ گفت من اجناسی را می‌برم و به کشورهای دیگر می‌فروشم و تحریم دور می‌زنم گفتم اگر شما کالایی که می‌آورید را ۱۰ برابر قیمت نفروشید حرفتان درست است اما در غیر این صورت دلیل مخالفت شما کاملا روشن است.
وی این پرسش را مطرح کرد که آیا می خواهیم با جهان کار کنیم و چطور میتوانیم به جهان بگوییم دنبال بمب اتم نیستیم.
فرید مدرسی: ماهیت این بحث سیاسی است
در ادامه این نشست فرید مدرسی، فعال رسانه‌ای به اشاره به اینکه بحثی کاملا حقوقی و اقتصادی، در شرایط کنونی سیاسی است، گفت: در مجمع تشخیص مصلحت، سه نفر گرد هم جمع شدند و قرار گذاشتند اف ای تی اف تصویب نشود و همه چیز به بن بست برسد، این تصمیم نیز کاملا سیاسی است.
او با اشاره به اینکه راهی به جز پیوستن به اف ای تی اف نیست، اضافه کرد: رفتار آقای جلیلی در مذاکرات کاملا سیاسی بود. آقای جلیلی هم قبیله ای این افراد و مخالفان کنونی است. می خواهند یکی از هم قبیله خودشان رئیس جمهور شود، بعد با شگردهای رسانه‌ای او را به عرش اعلی ببرند.
وی گفت: اینها همه اش بازی سیاسی است. نمی‌توانم قبول کنم اعضای مجمع در راستای اف ای تی اف کار می کنند؛ وقتی نیروهای آقای علم الهدی پیامک به مجلس می زنند و تهدید می کنند، کار دیگر تخصصی نیست. آقایی که هر روز به رئیس جمهورفحش می‌دهد اما هیچ هزینه ای نمی دهد و اتفاقا در دفتر آقای علم الهدی حضور دارد، چه بحث تخصصی‌ای درباره اف ای تی اف دارد؟ مشکل اینجاست که اف ای تی اف یک موضوع تخصصی است اما برخی هر روز جلوی مجلس پلاکارد بلند می کنند. وی نتیجه گرفت: همه اینها بازی سیاسی است. به هیچ وجه سخنان در ظاهر حقوقی و اقتصادی دوستان را. باور نکنید و مطوئن باشید اینها همه بازی سیاسی است.
زبیب: برای توسعه اقتصادی راهی جز پذیرش نظامات بین المللی نیست
مجری برنامه سپس از آقای رضا زبیب، دستیار وزیر امور خارجه و معاون آسیا و اقیانوسیه پرسید گفته می شود اف ای تی اف روی قرارداد ما با چین هم اثر داشته است. آیا اینطور است؟ وی پاسخ داد: باید از زاویه مهمتری به این مساله نگاه کنیم و صرفا به همکاریهای ایران و چین متمرکز نشویم. مسئله این است که کشورها به تناسب جایگاه اقتصادی خود در اقتصاد جهانی وارد می‌شوند و خارج از آن هم چیزی برایشان قابل تصور نیست. این که بگویید ما چیزی را سهم فلان کشور گذاشتیم نیست. این که می گویند من فلان مشکل بانکی را دارم بیایید حل کنید، معنی ندارد.
وی با اشاره به اینکه هر کشور برای خود ارتباطات جهانی بانکی دارد، اضافه کرد: اگر جهان بخواهد هم نمی تواند فضایی را برای ما متمایز کند و بگوید چشمم را روی همه چیز شما می بندم و در عین حال ارتباطات جهانی بانکی و مالی با دیگران را باز میگذارم. این شدنی نیست. قطعا اگر می خواهیم با چین ارتباط اقتصادی داشته باشیم نیاز به نظامات بانکی بین المللی داریم. بارها روسها هم از ما خواسته به اف ای تی اف بپیوندیم. چین هم بارها از ما خواسته است. این امر بدیهی است و نیاز به استدلال ندارد. اگر بخواهیم با چین یا هر کشور دیگری، روابطی در ظرفیت سند بین المللی داشته باشیم قطعا نیاز داریم سازو کار بانکی و مراودات بانکی داشته باشیم و این ارتباط ما نباید با ساختارهای بین المللی تعارضی داشته باشد.
وی گفت: این که گفته می شود ساختارهای بین‌المللی بد یا امپریالیستی هستند موضوعیت ندارد. هر چه که هست، در نهایت ما به «اکل میت» می رسیم. اگر بنای ما توسعه اقتصادی کشور ات ، این هدف صرفا از طریق ارتباطات بین المللی محقق می شود و در این زمینه نیز نیاز به ارتباطات بانکی داریم.
واعظی: زمانی در لیست سیاه اف ای تی اف رفتیم که چین رییس بود
در ادامه نشست، محبی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر که تاکید داشت قصد دارد زودتر خداحافظی کند به کلی بودن بحث ها اشاره کرد و گفت: اگر دوستان می خواهند حرفهای جدید بشنوند صحبت زیاد است. همین که بنده در مجلس قبل موافق پالرمو و مخالف CFT بودم نشان می دهد حقوقی حرف می زنم و حرفهای کلی کاری را پیش نمی برد.
واعظی، کارشناس اقتصادی در پاسخ گفت: شما به بیانیه اکتبر 2019 توجه کنید که در پاراگراف آخر می گوید اگر ایران تا سال 2020 الزامات را تصویب کرد، تعلیق این کشور از لیست سیاه قطعی می شود اما اگر ایران به لیست سیاه برگشت، علتش عدم تصویب این دو کنوانسیون است.
محبی نیز در جواب گفت: قرارگیری در لیست سیاه ربطی به چذیرش دو لایحه باقی مانده در مجمع ندارد . سس تاکید کرد: یعنی شما می گوید اگر این دو لایحه تصویب می شد، وجود ایران در لیست سیاه تعلیق می شد؟ شما این را چطور تضمین می کنید؟
واعظی با اطمینان گفت: قطعا اینکار را می کرد اما محبی همچنان بر موضع خود پافشاری کرد. واعظی توضیح داد: زمانی در لیست سیاه اف ای تی اف رفتیم که چین رییس بود.
بهشتی‌پور : سختگیری درباره اف ای تی اف تعجب آور است
در ادامه این نشست، حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل سیاست خارجی نیز تاکید کرد: تاکید می کنم بحث عضویت ایران در اف ای تی اف فقط جنبه حقوقی ندارد، بلکه جنبه اقتصادی آن مهم است. او با اشاره به سازوکار اف ای تی اف تاکید کرد: در حال حاضر اف ای تی اف FATF سی و هفت عضو رسمی دارد و برخی کشورها عضو ناظر هستند که البته شرایط اقتصادی لازم را برای عضویت ندارند.
او با اشاره به اینکه شرایط عضویت کامل در اف ای تی اف روی سایت دقیقا توضیح داده شده است، گفت: خیلی کشورها نتوانسته اند به این شرایط برسند اما 37 کشور این شرایط را دارند.
او با اشاره به اینکه ایران اصلا دنبال عضویت در اف ای تی اف نیست، گفت: اف ای تی اف مجموعه مقرراتی را برای همه کشورهای جهان مقرر کرده است که اگر کسی می خواهد مبادلات بین المللی داشته باشد، باید این ها را رعایت کند
این کارشناس ادامه داد: این مقررات فقط برای ما نیست. برای کل دنیاست. ما می توانیم در گروه اوراسیای اف ای تی اف نیز به سادگی عضو شویم. ولی مسئله اجرای مقررات اف ای تی اف است. این که بحث معطوف به پیوستن و عضویت شده است، برایم تعجب آور است و نمی دانم چرا اینقدر عزیزان برای این دو کنوانسیون سخت می گیرند. مدام می گویند شروط ما نخواهند پذیرفت. ما این همه معاهده بین المللی را با شرط تحفظ پذیرفتیم و مشکلی نبوده است. در پالرمو ما تحفظ را اعلام کردیم و پذیرفته شد.
وی نتیجه گیری کرد: باید بپذیریم بحث، بحثی سیاسی است. اگر بحث اقتصادی بود خیلی راحتتر حل می شد اما چون بحث سیاسی است طول کشیده است و جناحی فکر می کند اگر این را نپذیرد جناح رقیب را در مشکل قرار می دهد .
صیدی: مساله اصلی اف ای تی اف معطوف به بانکداری است
حجت الله صیدی، مدیرعامل بانک صادرات نیز با حضور در این نشست، از جایگاه یک بانکدار تاکید کرد: من معتقدم بحث درباره اف ای تی اف بی حاصل است چرا که در بحث این چنینی، قدرت استدلال و مجادله افراد مهم است.وضعیت دقیقا شبیه این است که کتاب مقررات آیین نامه رانندگی را جلویمان بگذاریم و بحث کنیم بدون این که بدانیم در عالم واقع چه می گذرد.
وی با تاکید بر اینکه قائل به بررسی عملگرایانه است، گفت: از نگاه مخالفان در مجمع یا مجلس به اف ای تی اف نگاه می کنم. به عنوان یک بانکدار می گویم مسئله اصلی اف ای تی اف، بانکداری است.
او در توضیح این مطلب افزود: هر واردات یا صادراتی مستلزم جابجایی وجهی در نظام بانکی است. حالا من هنوز نفهمیده ام چه اطلاعات خطرناکی را می توان در نظام بانکی جابجا کرد. حتی اگر برخی نهادها بخواهند تجارت بین المللی را انجام دهند چه مشکل خطرناکی وجود دارد؟ با دوستان مجلس سابق هم گفتیم کجای مقررات اف ای تی اف لطمه می زند؟ یک از مخالفان می گفت: عضویت در اف ای تی اف به آن معنی است که حاج قاسم سلیمانی را باید دو دستی ببریم تحویل دهیم؛ اصلا اینطور نبود و نیست. دوستان متون را می خوانند ولی به معنای این متن در عرصه عمل دقت نمی کنند. این که مشتری واقعی کیست، یک تعریف جهانی و استاندارد دارد که به آن عنایت نمی شود.
او سپس توضیح داد: برخی می گویند اگر ما اف ای تی اف را پذیرفتیم ،نمی توانیم تحریمها را دور بزنیم. ما اصلا چیزی به نام دور زدن تحریم نداریم. ما شرایط تحریم را مدیریت می کنیم. نفت و سنگ آهن و ... می فروشیم و مواردی را که نیاز داریم، وارد می کنیم. باید بتوانیم این کارها را مشروع کنیم. در صورتی که شفاف نباشیم هزینه ما 2تا 30 برابر می شود.
وی اضافه کرد: همه کشورها مبادله دارند، هم سلاح می خرند و هم سلاح می فروشند. بنده عرض می کنم ما در شرایط کنونی مقررات اف ای تی اف را تا حد زیادی رعایت می کنیم. اما وضعیتمان مانند راننده ای است که به خوبی قانون را رعایت می کند اما گواهی نامه نمی گیرد.
صیدی توضیح داد: ما با ترکیه تجارت مشروع و درست داریم اما مبادلاتمان از طریق صرافی است؛ نه به خاطر تحریم بلکه به خاطر عدم پذیرش اف ای تی اف، هزینه ای که چند برابرمی پردازیم .
جهان بیگلری؛ کارشناس اقتصادی نیز تاکید کرد: اتفاقا اف ای تی اف نمی پذیرد صراف با صراف تسویه کند و می گوید تسویه باید حتما از طریق سیستم بانکی صورت گیرد و این برای ما مشکل ساز خواهد شد.
صیدی پاسخ داد: اف ای تی اف درباره تسویه در سیستم بانکی دو شرط دارد که همان شروط مبادلات رسمی است . در ضمن دو صراف نیز نمی توانند خودشان تسویه کنند و حتما بانک های واسط این کار را انجام می دهند.
پدرام سلطانی نیز پاسخ داد: اصلا اف ای تی اف نمی گوید همه معاملات را در سیستم بانکی ببرید. اما جهان بیگلری خلاف این عقیده را داشت . سلطانی وی را به بازخوانی توصیه 14 اف ای تی اف ارجاع داد و گفت: در این توصیه تاکید شده است تبادلات خارج از سیستم بانکی مجاز است.
پس از پایان این بحث دو ساعته مقرر شد نشست دیگری با حضور عاقمندان به موضوع اف ای تی اف در روزهای آتی برگزار شود.
