گام مهم دولت روحانی علیه خام‌فروشی

به گزارش اقتصادنیوز رویترز در گزارشی از رونق فروش سوخت و محصولات پتروشیمی ایران خبر داد و نوشت: تحریم ها بر منع فروش نفت خام ایران تمرکز دارد، اما محصولات پتروشیمی و سوخت را تحت تاثیر قرار نمی دهد. ایران اکنون بیش از صادرات نفت خام از محصولات نفتی درآمد دارد.

تحریم‌ها، زمینه‌ساز رونق فروش محصولات نفتی به جای خام‌فروشی

رویترز مدعی است با توجه به نحوه حمل‌ونقل بخشی از این محصولات (اغلب با کامیون)، پیگیری مسیر صادرات سوخت، دشوار است. به نوشته رویترز منابع تجاری و مقامات گفتند این رونق صادرات سوخت و محصولات پتروشیمی ایران در سال های اخیر -علیرغم تحریم های شدید آمریکا- و باعث شده است که در صورت لغو محدودیت های واشنگتن، تهران فروش خود را در آسیا و اروپا به سرعت افزایش دهد.

تحریم‌های ایالات متحده صادرات نفت را تحت تأثیر قرار داد اما فروش سوخت و مواد پتروشیمی را که ردیابی آنها دشوارتر است، متوقف نکرد.

نفت خام را می توان با درجه و دیگر ویژگی های آن ایرانی نامید، و همچنین نفتکش‌های بزرگ با سهولت بیشتری از طریق ماهواره قابل ردیابی هستند.

آمارهای وزارت نفت و بانک مرکزی نشان می دهد ایران در سال 2020 و فرآورده های نفتی و پتروشیمی به ارزش تقریبا 20 میلیارد دلار صادر کرده است که دو برابر ارزش صادرات نفت خام آن است. دولت در ماه آوریل گفت که آنها منبع اصلی درآمد کشور بوده‌اند.

جهان گسترده است و راه‌های فرار از تحریم‌ها بی‌پایان

حمید حسینی ، عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان نفت ، گاز و پتروشیمی ایران در تهران به رویترز گفت: «جهان وسیع است و راه‌های فرار از تحریم‌ها بی پایان». او گفت که قیمت های رقابتی و موقعیت ایران –نزدیکی به خطوط اصلی حمل و نقل- محصولات آن را جذاب کرده است. همچنین خریداران محصولات تصفیه شده ایران، بیشتر واردکنندگانی با پالایشگاه هایی هستند که برای پردازش نفت خام ایران پیکربندی شده اند.

علاوه بر این ، ایران مقادیر زیادی سوخت را با کامیون ها به همسایگان خود صادر می کند که شامل معاملات کوچکی است که تشخیص آن برای خزانه داری آمریکا دشوار است. به ادعای رویترز، یک منبع نزدیک به وزارت نفت ایران که خواست نامش فاش نشود ، گفت: بنزین با کامیون به افغانستان و پاکستان تحویل داده شد و به امارات متحده عربی (امارات) از طریق خلیج فارس منتقل شد.

در همین حال ، ایران خود را به خوبی آماده کرده است که در صورت کاهش اقدامات تحریمی ، به سرعت فعال شود. به گفته اداره گمرک ، در حالی که بیشتر جهان توان پالایشگاه ها را در زمان پاندمی کووید -19 کاهش داده است ، صادرات بنزین ایران در سال 2020 به 8 میلیون تن یا 180 هزار بشکه در روز افزایش یافته استکه رشد 600 درصدی سالانه را نشان می‌دهد. و این در حالی است که تا سال 2018 ، ایران بنزین وارد می کرد.

حسینی گفت: درآمد ایران از صادرات بنزین در سال 2020 بالغ بر 3 میلیارد دلار بوده است. یک منبع نزدیک به وزارت نفت گفت: تولید نفت ایران در حال حاضر حدود 2 تا 2.5 میلیون بشکه در روز است و حدود 2 میلیون بشکه در روز به پالایشگاه های داخلی و تقریبا 500 هزار بشکه در روز به صادرات اختصاص داده شده است.

تا پیش از اعمال تحریم ها ، صادرات نفت خام منبع درآمد اصلی ایران بود که معمولاً از 2 میلیون بشکه در روز فراتر می رفت و در سال 2018 به 2.8 میلیون بشکه در روز رسید.

خریداران دلگرم کننده

ایران در ماه آگوست صادرات سوخت به افغانستان را به درخواست طالبان از سر گرفت و  معامله گران گفتند عراق و برخی از کشورهای آفریقایی نیز بنزین ایرانی خریداری کردند، در حالی که چندین محموله بنزین به ونزوئلا ، که مانند ایران عضو اوپک است، حمل می شد و به تازگی محموله‌هایی به لبنان رسید.

دولت عراق که سال ها گاز و برق را از همسایه خود تحت معافیت آمریکا وارد کرده است ، به درخواست ها برای اظهارنظر درباره خرید بنزین از ایران پاسخ نداد.

در بیانیه وزارت نفت ایران آمده است که صادرات پتروشیمی در سال 2020 از حدود 20 میلیون تن در سال 2019 به 25 میلیون تن افزایش یافته است ، در حالی که ظرفیت پتروشیمی ایران  از 77 میلیون تن در سال 2019 به 90 میلیون تن در سال 2020 افزایش یافته است. این رقم در پایان سال 2021 احتمالاً به 100 میلیون تن می‌رسد.

برای ترغیب خریداران ، منابع معاملاتی گفتند ایران اغلب قیمت هایی را ارائه می دهد که هزینه حمل و بیمه را در کنار هزینه های اضافی برای معاملات بانکی پوشش می دهد. منابع تجاری می گویند این موارد اضافی هزینه محصولات ایرانی را تا 25 درصد افزایش داده است.

منابع تجاری گفتند که شرکت های چینی همچنان خریدار اصلی گاز مایع ایران (LPG) ، متانول و بسیاری از محصولات دیگر هستند. وزارت امور خارجه چین در بیانیه ای به رویترز گفت که چین و ایران همواره از اصول همکاری، کار عادلانه و برد برد پیروی کرده و در چارچوب حقوق بین الملل کار می کنند.

آوریل تان ، تحلیلگر ارشد IHS ، گفت: انتظار می رود در صورت لغو تحریم ها ، صادرات ایران افزایش یابد ، به ویژه صادرات نفت کوره و گاز مایع (LPG) به آسیا.

تحریم‌های تازه آمریکا

در حالی‌که به اذعان مقامات دولتی آمریکا، اعمال تحریم‌های متعدد این کشور علیه ایران تاکنون در رسیدن به اهداف خود ناکام بوده‌ و تهران علی‌رغم محدودیت‌های کم‌سابقه موفق به فروش فزاینده محصولات نفتی خود به جای نفت خام تحت تحریم شده است، وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد در حال اعمال تحریم‌هایی علیه لبنان و موسسات مالی مستقر در کویت است که به ادعای کاخ سفید با گروه حزب الله لبنان، و همچنین با تسهیل کنندگان مالی، شرکت های حامی این گروه و ایران مبادلات مالی دارند.

بر اساس گزارش روزیترز، در میان افرادی که تعیین و تحریم شده توسط خزانه داری آمریکا تاجری به نام مرتضی مینای هاشمی حضور دارد که به ادعای این نهاد در چین زندگی می کند و پول خود را به ایران واریز کرده است. بر اساس ادعای خزانه داری ، دو تبعه چینی به هاشمی کمک کرده بودند تا حساب های بانکی ایجاد کنند و به عنوان صاحب صوری برای شرکت‌هایش که در هنگ کنگ و سرزمین اصلی چین مستقر بودند، فعالیت کرده‌اند. خزانه‌داری این شهروندان چینی را یان سو ژوان و سانگ جینگ اعلام کرد. در این بیانیه آمده است که یان سو ژوان ، به نمایندگی از هاشمی، محصولات آمریکایی و دو منظوره را برای حمل و نقل بعدی به ایران خریداری کرده است.

آنتونی بلینکن ، وزیر خارجه آمریکا بدون ارائه شواهد قابل بررسی در بیانیه ای مدعی شد: «این شبکه ها با هم ده ها میلیون دلار از طریق سیستم های مالی منطقه ای پولشویی کرده اند و عملیات مبادله ارز و تجارت طلا و لوازم الکترونیکی را به نفع حزب الله و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام داده اند».

بلینکن مدعی است حزب الله به طور فزاینده ای به دنبال منابع درآمدی اضافی برای تقویت خزانه خود است و از دولت های جهان خواست تا اقدامات لازم را برای اطمینان از عدم بهره برداری این گروه‌ها از قلمرو و موسسات مالی خود انجام دهند.

بلینکن افزود: «ایالات متحده در هدف قرار دادن این شبکه ها کوتاهی نمی کند و ما به اقدامات خود برای اخلال در فعالیت های آنها ادامه می دهیم».

وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرده است که اقدامات تحریمی شامل توقیف اموال افراد و اشخاص مستقر در ایالات متحده و ممنوعیت تمام معاملات با آنها می شود.

بر اساس گزارش ساوث‌چاینا مورنینگ‌پست، آمریکا ۷ کمپانی مستقر در هنگ‌کنگ را به بهانه‌های ادعایی یادشده تحریم کرده که نام آن‌ها در بیانیه مطبوعاتی وب سایت وزارت خزانه داری درج شده است.

بر اساس این بیانیه این نامگذاری‌ها بخشی از اقدام وسیعتر این وزارتخانه علیه تأسیسات مالی در لبنان و کویت است که در فرآیندهای مالی و تجاری مربوط به حزب‌الله و ایران فعال بوده‌اند. وزارت امور خارجه آمریکا مدعی است که پنج نهاد مستقر در هنگ کنگ متعلق به هاشمی هستند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم کنترل می شوند و آقای هاشمی نظارت قابل توجهی بر بودجه و مدیریت آنها دارد.

هاشمی ، یان سو ژوان ، سانگ جینگ و هفت شرکتی که از طرف وزارت خزانه داری نامگذاری شده اند به فهرستی از 351 نهاد پیوسته اند که هنوز تحت فرمان اجرایی هستند که بلافاصله پس از حملات تروریستی علیه ایالات متحده در 11 سپتامبر 2001 به امضای رئیس جمهور سابق جورج دبلیو بوش رسید.