عبور نرخ سود بازار شبانه از ۲۰ درصد

به طور کلی بانک مرکزی از کانال نرخ سود بین بانکی اقدام به مهار تورم می کند. به عبارت دیگر برای محقق شدن تورم هدف گذاری شده خود باید با فعالیت در بازارهای مالی نرخ سود را مدیریت کرده تا از این مسیر بتواند وضع معیشت جامعه را به سمت بهبود هدایت کند. یکی از مهم ترین آن ها مدیریت نرخ سود در بازار بین بانکی و فعالیت هفتگی در قالب عملیات بازار باز است.

در واقع اگر بازار بین بانکی دارای کسری یا مازاد نقدینگی باشد بانک مرکزی از کانال بازار باز دست به مدیریت وجوه می زند تا نرخ سود را در دامنه مورد نظر خود نگه دارد.

رکورد زنی نرخ بهره در هفته اول آبان

رفتار انبساطی بانک مرکزی در هفته های اخیر نشان از تلاش این نهاد برای جلوگیری از رشد نرخ سود بین بانکی داشته است. در همین خصوصو در هفته اخیر بانک مرکزی با وجود 30 هزار میلیارد تومان بسط و رکوردشکنی هفتگی تزریق نقدینگی در این بازار نتوانست مانع از رشد افسار گسیخته نرخ بهره شود. 

این رقم در هفته نخست آبان با 0.45 واحد درصد افزایش به 20.31 درصد رسیده و در قله 8 ماهه قرار گرفت. 

بررسی مقدار افزایش در این بازار نیز نشان می دهد در فصل پاییز سطح رشد نرخ بهره در این فصل بی سابقه بوده و نشان از خیز بلند این متغیر داشته است.

افزایش نرخ سود در بازار باز

با بررسی آمار و ارقام می توان مهمترین عامل صعود نرخ بهره در این موعد را رفتار واکنشی این متغیر به افزایش نرخ سود در بازار باز دانست.

دراین بازار که از ابتدای پاییز 1400 سیاست بانک مرکزی ماهیت انبساطی پیدا کرده بود نرخ بسط پول همواره در سطح 19 درصد قرار داشت. تا اینکه در دو هفته پایانی بانک مرکزی مجبور شد این نرخ را ابتدا تا 19.2 درصد و سپس تا سطح 19.25 درصد افزایش دهد.

به عبارت دیگر این بیشترین میزان نرخ سود بسط پول در این بازار بوده و این رخداد موجب رشد دوباره نرخ بهره در بازار بین بانکی شده است.

اما فراتر از آمار و ارقام می توان ریشه ای ترین عامل برای این رشد را کسری شدید نقدینگی در بانک ها دانست. این اتفاق موجب نیاز بانک ها شده و بانک مرکزی را مجبور به واکنش انبساطی در بازارهای مالی کرده است. 

این گزارش نشان می دهد:در حالی که بانک مرکزی نرخ سود هدف خود را بین 18 تا 19 درصد تعریف کرده اما نرخ بهره در بازار بین بانکی از 20 درصد نیز گذشت یعنی نرخ سود از تله بانک مرکزی فرار کرده است. برخی می گویند دولت با فروش اوراق مالی برای تامین کسری بودجه زمینه کمبود نقدینگی در بازار را فراهم کرده است و این کسری جاری منابع موجب شده اکثر انها در بازار بین بانکی به دنبال استقراض باشند به همین دلیل نرخ بالا رفته است.

البته برخی دیگر اعتقاد دارند دولت بیش از آنکه اوراق فروخته باشد تسویه اوراق گذشته را انجام داده است به همین دلیل کسری در بازار بین بانکی از این ناحیه نیست. از دید این گروه بالا بودن نرخ تورم و منفی شدن نرخ بهره واقعی موجب شده تمایل برای جذب منابع در قالب وام بالا رود. به همین دلیل بازار بین بانکی دچار کسری شده است. از دید این گروه راهکار متناسب کردن کرویدور نرخ سود با نرخ تورم در بازار بین بانکی است.