ارسال رایگان نفت ایران به لبنان واقعیت دارد؟

۲۲شهریورماه سال گذشته بود که اولین کشتی حامل سوخت ایران بعد از تخلیه در بندر بانیاس سوریه به لبنان رسید و روزهای بعد هم تانکرهای بیشتری وارد خاک لبنان شد. از همان زمان برخی رسانه‌ها با انتشار خبر و تصویر این تانکرهای سوخت مدعی شدند که لبنان شرایط اقتصادی خوبی ندارد و نمی‌تواند بابت ارسال سوخت به ایران هزینه‌ای پرداخت کند، بنابراین سوخت ایران به‌صورت رایگان به‌دست لبنانی‌ها رسیده است. البته مصاحبه اخیر سیدحسن نصرا...، دبیرکل حزب‌ا... لبنان نیز با شبکه المیادین که در اول مردادماه انجام شد، بار دیگر به شایعه مفت‌فروشی نفت ایران به لبنان قوت بخشید.

روایت فارسی‌زبان‌ها

۲۵ شهریور سال گذشته بود که شبکه سعودی ایران‌اینترنشنال به نقل از رویترز نوشت که ‌۲۰ عدد تانکر سوخت ایران در میان تبلیغات بسیار گسترده حزب‌ا... وارد لبنان شد؛ رانندگان کامیون‌ها در طول مسیر بوق می‌زدند و حامیان این گروه در مسیر این کامیون‌ها شعارهایی در حمایت از جمهوری اسلامی، بشار اسد و سیدحسن نصرا... سر دادند.

ایران‌اینترنشنال ادعا کرد سیدحسن نصرا... اعلام کرده که سوخت ارسال شده هدیه‌ای از طرف جمهوری اسلامی ایران و حزب‌ا... است و با قیمتی پایین‌تر از قیمت واقعی به نیازمندان فروخته می‌شود.

رادیو فردا نیز با تمسک به اظهارات جدید سیدحسن نصرا... در راستای سیاست‌های دیگر شبکه‌های فارسی‌زبان تلاش کرد القا کند ایران سوخت رایگان به لبنان ارسال کرده است.

مجانی نبود

این ادعاها درحالی مطرح شد که نماینده حزب‌ا... لبنان در ایران با تاکید درباره جزئیات توافق مالی ایران و لبنان برای ارسال سوخت به این کشور توضیحاتی داد و گفت که پول این نفتکش‌ها پرداخت شده است.

عبدا... صفی‌الدین، نماینده حزب‌ا... لبنان در ایران درباره ارسال سوخت از ایران به لبنان گفت: کشتی‌هایی که از اینجا حرکت کرده با پول حمل شده و این یعنی سوخت ایران رایگان نبوده است. ما هم اعلام کرده‌ایم مقداری از سوخت را رایگان به بعضی از سازمان‌های بشردوستانه در لبنان می‌دهیم و از بقیه مقدار معقولی پول گرفته و به آنها تخفیف می‌دهیم.

وی اظهار کرد: بالاخره خود این گازوئیل، نفت و بنزین نیاز مردم لبنان است و هیچ‌کس بدون دادن دلار سوخت نمی‌فروشد. مشکل این است که تعاملات ما با دلار است، اما الان در لبنان دلار نیست. ما به‌جای این موضوع با ایرانی‌ها توافق کردیم که لیر لبنانی می‌گیریم و بعدا به آنها دلار می‌دهیم. این محاسبات هست اما با پول خریداری شده است.

سایت نزدیک به شورای عالی امنیت ملی نیز در واکنش به این خبر اعلام کرد محموله‌های ایرانی سوخت که سیدحسن نصرا... به آن اشاره کرد، تماما از سوی گروهی از تجار شیعه لبنانی خریداری شده و از لحظه بارگیری به‌عنوان مایملک آنها محسوب می‌شود. با همه این تفاسیر، شایعات پیرامون فروش نفت ایران از سوی برخی رسانه‌های داخلی و خارجی ادامه دارد.

سیدحسن نصرا... چه گفت؟

پس از مصاحبه سیدحسن نصرا...، دبیرکل حزب‌ا... لبنان با شبکه المیادین، شایعات پیرامون مفت‌فروشی نفت ایران به لبنان دوباره قوت گرفت. در همین راستا، برخی مدعی شدند سیدحسن نصرا... اظهار کرده‌، آماده‌ام سوخت ایران را رایگان به لبنان بیاورم. این در حالی است که بررسی دقیق اظهارات سیدحسن نصرا... نشان می‌دهد وی می‌گوید:«حزب‌ا...، نفت ایران را به‌طور رایگان در اختیار دولت لبنان قرار می‌دهد.» اما این مسأله در فضای مجازی و به‌ویژه در رسانه‌های فارسی‌زبان طوری بازتاب پیدا کرد که شایعه ارسال سوخت رایگان ایران به لبنان تقویت شود.

هدف از انتشار شایعات

طی ماه‌های اخیر در فضای رسانه‌های اجتماعی و همچنین رسانه‌های معاند، طیف گسترده‌ای از شایعات و اطلاعات غلط درباره مسائل مرتبط با حوزه انرژی در کشور منتشر می‌شود. تحلیل‌های کارشناسی شبکه‌های تلویزیونی فارسی‌زبان خارج از کشور نیز دائما در حال ارسال سیگنال‌هایی درخصوص از بین رفتن بازارهای صادرات انرژی ایران در صورت از بین رفتن فرصت مذاکرات احیای برجام است؛ شایعاتی مبنی بر صادرات رایگان انرژی به لبنان، ‌نیاز کشور به واردات بنزین، از بین رفتن فرصت‌های صادرات و... ازجمله مواردی است که درخصوص مسأله انرژی ایران در حال طرح شدن است اما اینها در حالی است که بررسی بازارهای هدف ایران در حوزه نفت و گاز نشان می‌دهد آنچه که این رسانه‌ها از وضعیت انرژی ایران می‌گویند، صحت ندارد.

آمارها و البته اظهارات مسئولان حوزه انرژی بازارهای صادراتی ایران در منطقه همچنان به همان قوت قبل فعال بوده و طبق قواعد فروش نفت، گاز و فرآورده‌های آن در حال انجام است. کشور ایران در حالی که ۳۳.۴تریلیون متر مکعب ذخیره گاز طبیعی در اختیار دارد، رتبه دوم ذخایر گازی در جهان را داراست و همچنین سومین تولید کننده بزرگ جهان به شمار می‌آید که به علت مصرف بیش از حد داخلی، جهت گیری سیاسی، خرابکاری‌های رقبا در صادرات گاز و فقدان دانش و تجربه روزآمد مجریان با ناکامی‌های بزرگی برای صادرات گاز خود مواجه بوده است.

یکی از اصلی‌ترین مشکلات اصلی در این خصوص نیز مصرف بی رویه گاز در داخل کشور به‌خصوص فصول سرد سال است که تراز تولید و مصرف باعث شده در سال‌های گذشته تولید مازاد بر مصرف داخلی برای صادرات وجود نداشته است. براساس آمار و ارقام کشور ایران بعد از روسیه، آمریکا و چین، چهارمین مصرف کننده گاز جهان به شمار می‌آید.

با این تفاسیر، بررسی شیوه و بسترهای انتشاری این شایعات یک نکته را مشخص می‌کند و آن این‌که جریان خارج از کشور در تلاش است با انتشار این اطلاعات غلط القا کند ایران در حال از دست دادن بازارهای انرژی خود در منطقه است که به عنوان منبع اصلی درآمدی آن محسوب می‌شود.