حضور پررنگ اقتصاد دیجیتال در اتاق بازرگانی تهران

به گزارش اقتصادنیوز، در ابتدای این نشست فرزین فردیس ضمن تشریح عملکرد اتاق‌های بازرگانی در دنیا گفت: اتاق بازرگانی ایران قدمتی حدود ۱۴۰ ساله دارد. مرحوم امین‌الضرب و یارانشان این مجمع را شکل دادند. البته اتاق بازرگانی در طی این سال‌ها فراز و فرود بسیاری را تجربه کرده است.

او درباره کارکردهای اتاق بازرگانی گفت: اولین کارکرد اتاق بازرگانی، وکیل مدافع بودن اعضای خود است. اتاق بازرگانی باید از منافع هم‌صنفی‌های خود دفاع و برای منافع اعضای خود مطالبه‌گری کند. کارکرد دوم این نهاد، شبکه‌سازی در درون اعضای خود و میان اتاق‌های بازرگانی مختلف است.

فردیس کارکرد سوم اتاق بازرگانی را توانمندسازی اعضای این نهاد دانست و گفت: شاید یک عضو اتاق بازرگانی به تنهایی نتواند ترندهای جهان را رصد و تاثیر تحولات جهانی بر بیزینس‌ خود را دنبال کند، اما اتاق بازرگانی می‌تواند این روندها را رصد و در این مورد اعضای خود را آگاه کند.

در بخشی از این نشست، رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران در پاسخ به پرسشی درباره علت اعلام نشدن آمار زیان به کسب‌‌وکارها به دنبال ایجاد محدودیت در دسترسی به اینترنت گفت: در آبان ماه سال ۱۳۹۸ نخستین باری که قطعی اینترنت تجربه شد، آمار و اطلاعات را اعلام کردیم، بنابراین امسال به سرعت توانستیم داده‌ها را گردآوری کنیم و محاسبه‌ای از میزان زیان کسب‌وکارها داشته باشیم. ماه‌های بعد در جلساتی که برگزار شد، نمایندگان نصر هم حضور داشتند. در آن جلسات می‌دیدیم که اعداد و ارقام مشخص است.

وی تایید کرد: مسئله این نیست که عدد و رقم پیرامون خسارت‌ها اعلام نشده یا درباره خسارت صحبت نکردیم. از بالاترین سطح اتاق، به مسئولان کشور نامه نوشته شده؛ اما مسئله این است که ابعاد دیگری در حال سایه انداختن بر ابعاد اقتصادی ماجراست.

فردیس اظهار کرد: بنابراین، سعی کردیم به جای آن که روی ابعاد اقتصادی مانور دهیم، ابعاد دیگری را نیز برجسته کنیم. مانند از دست دادن ابعاد سرمایه اجتماعی و انسانی که به عقیده ما مهم‌تر از آسیب‌های اقتصادی محدودیت اینترنت است. درست است که هنوز نتوانسته‌ایم این مسئله را حل کنیم، اما سعی کردیم ابعاد دیگری مانند از دست دادن سرمایه‌های اجتماعی که بسیار با ارزش‌تر از سرمایه‌های مادی است را هم پررنگ کنیم.

فردیس در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به همکاری اتاق تهران با سایر نهادها و مجموعه‌های پژوهشی گفت: یکی از اتفاقاتی که در این دوره برای اتاق تهران رخ داد، اضافه شدن پژوهشکده سیاست‌گذاری شریف، رصدخانه مهاجرت و نهادهایی بود که با داده‌کاوی عمیق‌تر می‌توانند نمونه‌سنجی کنند و تز سیاستی ارائه دهند. در واقع، با برون‌سپاری کارهای سفارشی سعی کردیم اطلاعات و آمار درست‌تری به دست آوریم.

این فعال حوزه تحول دیجیتال عنوان کرد: یکی از این موضوعاتی که در این همکاری به آن پرداخته شد، موضوع قیمت‌گذاری دستوری است. پژوهشکده سیاست‌گذاری شریف گزارش‌های مفصلی درباره قیمت‌گذاری دستوری کار کرد و این گزارش‌ها در کمیسیون‌های مختلف ارائه شد. اتاق دارد سعی می‌کند تزی از جنس سیاست‌سازی ارائه و پیشنهاد دهد که جایگزین برای قیمت‌گذاری دستوری چیست.

او درباره عملکرد مرکز بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران و تغییراتی در استفاده از ابزارهای ارتباطی بیان کرد: این مرکز، گزارشی به صورت ماهیانه منتشر می‌کند که در آن همه شاخص‌های اقتصاد کلان کشور به تدریج سعی کردیم داده‌های اقتصاد نوآوری مانند تعداد تراکنش‌ها را هم وارد کنیم. جامعیت و تنوع گزارش‌های مرکز بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران و مرکز پژوهش‌های اتاق ایران باید بیشتر شود و گزارش‌های تخصصی‌تری منتشر شود. موضوع دیگری که در این دوره مطرح بود استفاده از افکار عمومی است. در انتشار بیانیه‌ها، آمار و ارقام منحصر به کانال‌های خاصی بودیم که باید در آن بازنگری شود. اتاق در ابزارهای ارتباطی‌اش در حال پوست‌اندازی است. برای رسا‌تر شدن صدای اتاق نیاز داریم تنوع ابزارها را بیشتر کنیم.

این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم وزن اقتصاد دیجیتال را بیشتر کنیم، باید سهم فعالان افتصاد دیجیتال در اتاق تهران را بیشتر کنیم. اعضای بیشتر، وزن صحبت‌ها را پررنگ می‌کند. در دوره‌ای که گذشت، همه تشکل‌هایی که ذیل چتر اتاق تشکیل شده و به نوآوری مربوط بودند، ذیل این کمیسیون قرار گرفتند. قبلا در جلسات این بهانه وجود داشت که میان صحبت‌های نصر و اتاق همخوانی نیست اما با تقویت همکاری این دو نهاد این مسائل را از سر راه برداشتیم. علاوه بر این، هیئت رئیسه در اغلب موارد، با آغوش باز پیشنهادهای ما را پذیرفت.

فردیس با اشاره به شکل‌گیری مرکز نوآوری و تحول دیجیتال و مدرسه تکاپو گفت: هدف ما این نبود که نهادی موازی با عضوی دیگر از اتاق ایجاد کنیم. حق نداریم نهادی ایجاد کنیم که عضو ما را تضعیف کند. علاوه بر این، در دوره گذشته در بیش از سی جلسه هیات نمایندگان، سعی شد همواره یکی از نمایندگان کمیسیون مذکور صحبت کرده‌ است و تلاش کرده‌ایم مسائل را به گوش بقیه برسانیم.

او درباره تعداد اعضای اتاق و سهم اعضای فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال گفت: آمار تقریبا به روز اتاق تهران 29 هزار عضو است که ظرف چهار سال گذشته دوبرابر شدند. البته برنامه اتاق برای این دوره این بود که تعداد اعضا را به پنجاه هزار نفر برسانیم که محقق نشد. حدود ۱۲۰۰ عضو شرکت‌های دانش‌بنیان و حوزه اقتصاد دیجیتال هستند.

رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران افزود: در صورت پیروزی در انتخابات، برای ورود به هیئت رئیسه تلاش خواهیم کرد. همه تلاش ما حفظ کیان اتاق است. خیلی‌ها که بخش خصوصی نیستند به اتاق چشم دارند و باید کیان اتاق را حفظ کنیم.

او در بخش پایانی سخنان خود ضمن بیان اینکه، اتاق بازرگانی یک نهاد خصوصی است و تحریم شرکت در انتخابات آن، اعتراض به تصمیمات حاکمیت به شمار نمی‌رود، درباره برنامه آینده در صورت پیروزی در انتخابات گفت: تمام تلاشم را به کار خواهم بست که به عنوان نماینده بخش خصوصی، فقط انتقاد نکنیم، بلکه بسته سیاستی‌ پیشنهاد دهیم. قریب به اتفاق انتقادها درست است اما جایگزینی برای مواردی که مورد انتقاد قرار می‌گیرد نداریم.

درباره تاثیر محدودیت‌های اینترنت به مفاهمه نمی‌رسیدیم

در بخش دیگری از این نشست، شهاب جوانمردی، نایب رئیس کمیسیون نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران درباره وجود فشاری بر اعضای این نهاد در خصوص اعلام آمار زیان به کسب‌وکارها در پی محدودیت‌های اینترنت گفت: ما اینگونه که به ما بگویند این اعداد را نگویید، درگیر فشار نبودیم. به ما می‌گفتند ما اصلا این اعداد را قبول نداریم. آن‌ها به دنبال مبناهایی بودند که نه مرکز آمار و نه هیچ مرکز قانونی دیگری آن اطلاعات را در اختیار ندارد. عمده مباحثات این بود که زیان‌ها را کوتاه‌مدت می‌دیدند و می‌گفتند با کمک‌هایی که انجام می‌دهیم این زیان‌ها جبران می‌شود اما به عقیده ما این زیان‌ها بلندمدت و عمیق است بنابراین ما اصلا به مفاهمه نمی‌رسیدیم. حتی اگر به نقطه‌ای می‌رسیدیم که می‌بایست در آن به تصمیم‌گیری رسید، طرف مقابل ادعا می‌کرد این موضوع در حوزه اختیارات ما نیست.

شهاب جوانمردی با اشاره به جلسه‌ای مشورتی که پیش از انتخابات دوره قبل برگزار شده بود گفت: در این جلسه، فرد خوشنامی که سابقه حضور در اتاق‌های قبلی را داشت در پاسخ به نگاه تحول‌گرای ما گفت برای تحول عجله نداشته باشید چون تغییر در یک نهاد قدیمی نیازمند این است که درست شناخته شود و ما نمی‌توانیم قبل از این که طبع صنایع قدیمی با سابقه چند ده ساله را بدانیم، صرفا با نسخه‌ای که مناسب بخش جدید اتاق است، برای تغییر و تحول اتاق اصرار کنیم.

وی ادامه داد: این تغییر اتاق بازرگانی دو فاز تحولی جدی را نیاز دارد که بخش اول آن شناخت و نهادسازی است. اگر چهار سال گذشته را دوره شناخت بدانیم، شبکه‌سازی، ایجاد اعتماد و توثیق میان نهادهایی مانند سازمان نظام صنفی رایانه‌ای بدانیم، در این دوره به سمت این می‌رویم که مشارکت جدی را در حوزه گنجاندن مسائل اساسی حوزه اقتصاد دیجیتال در ارکان اتاق بدانیم. شکل تحولی ویژه مانند بازطراحی ویژه اساسنامه اتاق می‌تواند در دوره‌های آینده رخ دهد. موضوع اقتصاد دیجیتال و دانش‌بنیان را می‌توانیم به عنوان یکی از ارکان‌های اتاق قرار دهیم.

مدیرعامل فناپ ادامه داد: ما به هر حال داریم تلاش می‌کنیم که افرادی را نمایندگی کنیم که پایه‌ای در اقتصاد دیجیتال دارند. انتظار داریم که کسب‌‌وکارها و شرکت‌هایی که در انتخابات حضور پیدا می‌کنند بعد از انتخابات نیز این نمایندگی دادن را با انتقال خواسته‌ها و پشتیبانی‌های همه جانبه دنبال کنند. باید زیرساخت‌ها یا پلتفرم‌هایی راه‌اندازی شود که ارتباط وثیق‌ را ممکن کنند.

جوانمردی درباره کاهش تعداد اعضای فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال در هیات نمایندگان اتاق تهران گفت: حضور شش نفر در دوره قبل یک استثنا بود اگر بخواهیم سهم در اقتصاد را مدنظر قرار دهیم همین چهار نفر هم نباید نماینده‌های حوزه اقتصاد دیجیتال باشند، اما باور ائتلاف به اهمیت و آینده‌نگری باعث می‌شود ما نمایندگان این بخش باشیم چه بسا اگر اهتمام بیشتری داشتیم هنوز هم می‌توانستیم سهم بیشتری داشته باشیم.

وی افزود: دستاورد جدی‌تری که داشتیم این بود که یک نماینده از نصر به صورت ارگانیک در اعضا داریم نشان می‌دهد یک تریبون رسمی و جدی را برای شرکت‌ها ایجاد کردیم. در دوره قبل ما چانه‌زنی برای نصر نداشتیم. ما به عنوان اعضای اتاق اعلام کردیم حمایت نصر را نیز داریم. ما از یک سال قبل این موضوع را با هیئت رئیسه ائتلاف مطرح کردیم که حضور جدی‌تر و مداوم نصر می‌طلبد که نماینده‌ای مورد تایید نصر را در جمع خود داشته باشیم.

نایب رئیس کمیسیون نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران در بخش پایانی سخنان خود گفت: شهادت می‌دهم در طول چهار سال گذشته در اتاق هیچ‌گاه کارت ویزیت اتاق را جایی ندادم و برای منافع شخصی از این نهاد و پیش‌تر نهاد صنفی استفاده نکردم. نباید بگذاریم زمین بازی از این هم کوچک‌تر شود. هر چه عقب‌نشینی کنیم، اقتصاد دولتی و خصولتی سهم بیشتری پیدا می‌کند.

در خصوص تغییر نگاه سیاست‌گذاران موفق بودیم

افشین کلاهی، عضو کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران در بخش دیگری از این نشست، با بیان این که چند سال است که دائما درباره اشتباه بودن سیاست شکل‌گیری استارتاپ‌های کوچک صحبت کرده‌ایم و نتیجه آن این بوده که معاونت علمی تلاش خود را بر ارتباط میان شرکت‌های بزرگ و کوچک متمرکز کرده است، گفت: معاونت علمی تلاش کرده ارتباط میان شرکت‌های کوچک با شرکت‌های بزرگ را فراهم کند و به این ترتیب سهم اقتصاد دیجیتال را از اقتصاد کل کشور افزایش دهد.

رئیس مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران، با اشاره به قانون جهش تولید دانش‌بنیان و نقش بخش خصوصی در تدوین آیین‌نامه‌های مرتبط با آن، گفت: به نظرم در حوزه فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان و تغییر نگاه سیاست‌گذاران موفق بودیم. چراکه، نتیجه آن تدوین قانون جهش تولید دانش‌بنیان بود. هر چند محدودیت‌های اینترنت ما را با فرار سرمایه مواجه کرد.

او درباره برنامه‌های آینده افزود: قول می‌دهم با تمام قوا نهایی شدن و اجرایی شدن قانون جهش تولید دانش‌بنیان و مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های گفته شده را پیگیری کنم.

کلاهی در چایان صحبت‌هایش خاطرنشان کرد: در این کشور برنامه‌ریزی سخت است. ما برنامه‌های خود را اعلام کردیم اما حقیقتا تحولات به گونه‌ای است که نمی‌شود برنامه‌ریزی دقیق داشت. اتاق تهران در سال‌های اخیر تغییر کرد. این نهاد چالاک شد، سیاست‌گذاری‌های بهتری داشت و اتاق موفقی بود. از سوی دیگر، اتاق ایران از ناکارآمدی رنج می‌برد و علت آن وجود تناقضات ساختاری و ماموریتی است اگر بتوانیم تغییرات کوچکی در اتاق بازرگانی ایران ایجاد کنیم، تاثیر مهمی داشته‌ایم.

مطالبه اصلی ما این است که وضعیت اینترنت به قبل از شهریور بازگردد

در ادامه این نشست، مازیار نوربخش، عضو هیئت مدیره نصر تهران با بیان اینکه در این دوره میان اتاق بازرگانی تهران و نصر تهران همکاری‌های خیلی خوبی شکل گرفت، گفت: سعی می‌کردیم در مطالبات هماهنگی داشته باشیم. کمیته مشترکی که برای قطعی اینترنت شکل گرفت به مکاتباتی با رییس جمهور وزیر انجامید و سعی کردیم پیگیری‌ها را به صورت غیرعلنی پیش ببریم. این مطالبه حق همه مردم و کسب‌و‌کارهاست.

او ادامه داد: تاثیرات این زیان‌ها مشخص است. شعار دادن و غر زدن راحت است اما ما به دنبال نتایج و خروجی هستیم. زمانی برای بعد از عید مشخص کردیم اگر تا آن زمان موفق نشویم، سعی می‌کنیم مذاکرات را از حالت غیرعلنی خارج کنیم. همیشه در کشور موضوعاتی داریم که مشکلات قبلی را کنار می‌زند مثلا الان کمیته‌‌ای برای ارز هم تشکیل شده است اما مطالبه اصلی کمیته ما و نصر این است که اینترنت به حالت قبل از ماه شهریور باز گردد. حمایت به تنهایی جوابگو نیست. باید فضای آزاد و رقابت ایجاد شود. این کف مطالبات ماست.

نوربخش در بخش پایانی سخنان خود درباره شرکت در انتخابات اتاق تهران گفت: اتاق یک تشکل دولتی نیست که با آن قهر کنیم. اگر در انتخابات شرکت نکنیم، سهم مربوط به اقتصاد دیجیتال یا توسط صنایع دیگر پر می‌شود یا توسط افرادی که دغدغه بخش خصوصی واقعی را ندارند. اکثریت قریب به اتفاق ائتلاف، بخش خصوصی واقعی هستند. صرف حضور کافی نیست همیشه دستاوردها برای ما اهمیت دارد.