معرفی بلاتکلیف ترین تولیدکنندگان ایران در 7 ماه اخیر

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از شرق در شش ماه گذشته، هرازگاهی از دستور رئیس‌جمهور برای پرداخت مطالبات گندمکاران خبر رسیده اما همچنان این بدهی‌ها تسویه نشده است. دولت وعده داده بود تا پایان شهریور این بدهی را پرداخت می‌کند اما روز گذشته سخنگوی دولت در اظهارات جدیدی زمان پرداخت مطالبات را پایان مهر ماه اعلام کرد. شاید به زعم دولتمردان بدهی 40‌هزارمیلیارد تومانی عدد ناچیزی باشد و مهر یا شهریور تفاوت چندانی نداشته باشد، اما برای کشاورزی که یک‌سال زحمت کشیده تا دسترنج خود را دریافت کند و هزینه‌های معیشتی‌اش از محل فروش گندم تأمین می‌شود، بسیار حائز اهمیت است و از نگاه آنها یک روز هم یک روز است.

عموماً نرخ خرید تضمینی گندم در مرداد تعیین می‌شود تا گندمکاران بتوانند برنامه‌ریزی درستی داشته باشند. زمان کشت محصولات در مناطق گرمسیر و سردسیر متفاوت است و گندمکاران کشت گندم را در مناطق سردسیر باید زودتر از سایر مناطق آغاز کنند، بنابراین تعیین نرخ جدید خرید تضمینی گندم حداکثر تا پایان مرداد ضروری است. امسال مناقشه بر سر قیمت جدید گندم و عدم پرداخت بموقع مطالبات گندمکاران، سبب شده علاوه بر گندم تکلیف سایر اقلام نیز با گذشت دوسوم از آخرین ماه فصل تابستان همچنان مشخص نباشد. بهمن ماه سال گذشته بود که بنیاد ملی گندمکاران به دلیل افزایش نرخ ارز و هزینه‌های جانبی تولید مانند افزایش قیمت سم و کود خواستار اصلاح قیمت گندم شد.

بر اساس آنالیزی که از قیمت تمام شده کاشت، داشت و برداشت گندم در سراسر کشور انجام شد، قیمت تمام‌شده به اضافه سود متعارف حدود ۱۶‌هزارو۸۰۰ تومان استخراج و به مبلغ ۱۷‌هزار تومان رند شد. این عدد طی دو نامه از سوی اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس به رئیس‌جمهوری نوشته و قیمت به دولت اعلام شد. با سه دلیل توضیح داده شده اگر این عدد تعیین نشود، چه اتفاق‌هایی برای این محصول استراتژیک رخ خواهد داد. نخستین اتفاق قاچاق شدن گندم به کشورهای همسایه خواهد بود که با قیمت بالاتری حاضر به خرید هستند. دلیل دوم برای افزایش قیمت اینکه ممکن است محصولات خوراک دام شوند. موضوع سوم هم چراگاه شدن مزارع سبز است. با وجود این در نهایت ۱۶اردیبهشت۱۴۰۲ پس از سه ماه کش‌و‌قوس قیمت جدید خرید تضمینی گندم از سوی رئیس وقت شورای قیمت‌گذاری محصولات اساسی کشاورزی ۱۵‌هزار تومان برای هر کیلو اعلام و ابلاغ شد. ‌این ابلاغیه دیرهنگام در حالی بود که از نیمه‌های فروردین برداشت گندم آغاز و بخشی از گندم با نرخ 11 تا13هزار و 500 تومان از کشاورزان خریداری شده بود، هر چند بعد از ابلاغیه نرخ جدید نیز خرید به قیمت سابق ادامه یافت و پرداخت مابه‌التفاوت قیمت گندم به آینده موکول شد.

این عدد مورد اعتراض گندمکاران قرار گرفت. سرانجام پس از کش‌وقوس فراوان پرونده اصلاح قیمت گندم مختومه شد، اما گندمکاران 44درصد بیشتر از سال گذشته گندم به دولت فروختند و ماه‌هاست در انتظار تسویه بدهی خود از دولت هستند.

وعده وزیر جهاد کشاورزی

طبق اعلام وزیر جهاد کشاورزی خرید تضمینی گندم به ۱۰میلیون‌و۳۰۵‌هزار تن رسیده است و نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 44درصد رشد داشته است. محمدعلی نیکبخت با تأکید بر اینکه تا پایان شهریور ماه مطالبات پرداخت می‌شود، می‌گوید: با این میزان خرید گندم، نیاز صنف نان به صورت ۱۰۰درصدی تأمین شده است و نیاز به واردات گندم برای تأمین نان نداریم. 5/154همت مطالبات کشاورزان بود که تا امروز بیش از ۱۱۰همت پرداخت شده است و باقی آن با توجه به تأکیدات رئیس‌جمهور تا پایان شهریور ماه پرداخت خواهد شد.

تسویه تا پایان مهر ماه

برخلاف وعده وزیر جهاد کشاورزی، سخنگوی دولت در نشست خبری روز گذشته خود آب پاکی را روی دست گندمکاران ریخت و اعلام کرد پرداخت‌ها تا پایان مهر به پایان می‌رسد. سیداحسان خاندوزی درباره وضعیت پرداخت بدهی دولت به گندمکاران می‌گوید: با همتی که در سال‌های گذشته دولت و گندمکاران انجام دادند، سال جاری را با کمترین نیاز به واردات گندم پشت سر خواهیم گذاشت. میزان خرید تضمینی از حدود ۸میلیون تن به ۱۰میلیون تن افزایش یافته است. طبق آخرین آمارها تاکنون ۱۰‌میلیون‌و۳۰۹‌هزار تن خرید تضمینی گندم به ارزش ۱۵۴‌هزارو۷۳۶میلیارد تومان انجام شده است که از این میزان حدود ۱۰۹‌هزار‌و۶۹۰میلیارد تومان به کشاورزان که معادل ۷۱درصد رقم کل خرید تضمینی می‌شود پرداخت شده است.

وی بدون اشاره به وعده قبلی دولت و وزیر جهاد کشاورزی، پرداخت مطالبات را یک ماه دیگر به تأخیر می‌اندازد و می‌افزاید: دولت تا پایان مهرماه عمده مطالبات خود را تسویه خواهد کرد تا کشاورزان بتوانند برای سال زراعی جدید با دست باز تصمیم‌گیری کنند.

این اظهارات درحالی است که ابتدای مهر سال زراعی آغاز می‌شود و کشاورزان نه تنها تاکنون تمام پول گندم‌شان را از دولت نگرفته‌اند، بلکه نرخ خرید تضمینی سال جدید نیز اعلام نشده است تا کشاورزان برای کاشت نوع محصول‌شان تصمیم‌گیری کنند.

این اظهارات متناقض از سوی دولت موجب بلاتکلیفی کشاورزان شده است و علاوه بر گندم، قیمت سایر محصولات زراعی که نرخ خرید تضمینی دارند نیز همچنان در ابهام قرار دارد.

عدم‌شفافیت میزان مطالبات گندمکاران

وزرای اقتصاد و کشاورزی میزان مطالبات باقی مانده را حدود 40‌هزارمیلیارد تومان عنوان می‌کنند، در حالی که در هرکیلو گندم، هزارو500تومان هزینه سم و کود و بذر است و این مبلغ فقط به عده معدودی از گندمکاران پرداخت شده است، بنابراین آماری که از میزان پرداخت‌ها اعلام می‌شود مبهم بوده است و نیاز به شفافیت و اعلام عمومی دارد. پول گندمی که در سال‌های گذشته به طور میانگین 28روزه پولش پرداخت می‌شد، به رغم تأکید چند باره رئیس‌جمهور، ماه‌هاست در راهروهای سازمان مدیریت و وزارت اقتصاد پاسکاری می‌شود و پولی که قرار بود تا پایان شهریور پرداخت شود، یک ماه دیگر به تعویق افتاده و به پایان مهر ماه موکول شده است.

شاید از نگاه دولتمردان مبلغ اندکی از مطالبات باقی مانده باشد و تسویه بدهی‌ها شهریور یا مهر فرق چندانی نداشته باشد، اما برای کشاورزی که از این محل امرار معاش می‌کند و باید برای درآمد یک سال آینده‌اش برنامه‌ریزی کند، بسیار حائز اهمیت است.