محسن زنگنه: باید به سمت صرفه‌جویی حرکت کنیم
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، محسن زنگنه، در تبین راهکارهای مقابله با خاموشی‌ها به ویژه در تابستان سال آینده گفت: ناترازی برق در کشور از سه یا چهار سال قبل به صورت جدی مطرح شد. در ابتدا ۶۰۰۰ مگاوات کسری داشتیم که کم کم به ۱۲ هزار مگاوات رسید و اکنون این رقم به ۱۶ هزار مگاوات نزدیک می‌شود.
وی یادآور شد: واقعیت این است در طول ۳۰ سال گذشته، پولی که ما در مجموعه مپنا هزینه کردیم با سیاست‌های دولت برای استفاده از بخش خصوصی، همخوانی ندارد. ما اکنون چوب انحصاری را می‌خوریم که در دهه‌های گذشته انجام داده‌ایم.
اقتصادنیوز: وزیر نفت گفت: برنامه‌هایی برای حل مسئله ناترازی تدوین شده که بخشی از آن کوتاه‌مدت و به نوعی نقش مسکن دارد و بخشی دیگر بلندمدت است که این بخش ناظر بر حوزه بهینه‌سازی مصرف و مدیریت تقاضاست.
زنگنه توضیح داد: گاهی اوقات ما برای حمایت از یک شرکت ایرانی مانند مپنا یا هپکو، برای آن شرکت انحصار ایجاد کرده و عملا ظرفیت سایر بخش‌های خصوصی را حذف می‌کنیم. ما در حوزه نیروگاه‌سازی این اشتباه را کرده و انحصاری ایجاد کردیم یعنی شرکت مپنا علی‌رغم تمامی موفقیت‌ها انحصاری ایجاد کرد که باعث شد از ظرفیت‌های بخش خصوصی و مردمی برای ایجاد نیروگاه‌ها استفاده نکنیم؛ همان روندی که امروز دنبال می‌شود. این روند باعث شد که در طول دهه‌های گذشته هم برق تولیدی گران شود و هم عملا ظرفیت بخش خصوصی و مردمی حذف شد.
وی افزود: ما در حال حاضر سیاست‌هایی را اجرا می‌کنیم که بخش غیردولتی را به تولید برق از طریق نیروگاه‌های خورشیدی، بادی و حتی حرارتی سوق داده‌ایم. فولاد و پتروشیمی‌ها نیز به این حوزه ورود کرده‌اند. اگر این اقدامات را ۳۰ سال پیش انجام می‌دادیم، شاید اکنون وضعیت بهتری داشتیم. متأسفانه میزان تولید نیروگاه‌های ما با میزان مصرف همخوانی نداشت و در کنار آن، در حوزه صرفه‌جویی نیز اقدامی صورت نگرفت. این عوامل ما را به ناترازی جدی کنونی رسانده است.
نایب رئیس کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۴ خاطرنشان کرد:علاوه بر این ناترازی، مشکلات مدیریتی نیز داریم. بخشی از نیروگاه‌ها به درستی مدیریت نمی‌شوند؛ اینکه چه زمانی اورهال و از مدار خارج شده یا سوخت گازوئیل آن‌ها تأمین شود، مسائل پیچیده‌ای است که اگر وزارت نفت و دولت تدبیر بیشتری می‌کردند و تیم مستقر در حوزه انرژی را بعد از پایدار کردن فرآیندها تغییر می‌داد، شاید می‌توانستیم جلوی برخی از ناترازی‌های مدیریتی را بگیریم.
وی اضافه کرد: اینکه در آینده چه اتفاقی می‌افتد، ما هم نمی‌دانیم چون اطلاعات منسجم و گزارشی از وضعیت نیروگاه‌ها و ذخایر انرژی و میزان تولید و پیش بینی برای آینده نداریم. آقای رئیس‌جمهور نیز به این موضوع اشاره کردند که اگر دو ساعت قطع برق کنیم، مشکل حل می‌شود.
زنگنه بیان کرد: اگر بخواهیم اکنون برق تولید کنیم، مسیر طولانی و نیاز به سرمایه‌گذاری داریم. برای ساخت یک نیروگاه ۵۰ یا ۱۰۰ مگاواتی حداقل دو تا سه سال زمان نیاز است. بهترین راه این است که به سمت سیاست‌های صرفه‌جویی حرکت کنیم اما صرفه‌جویی نباید فقط فشار به مردم باشد بلکه باید صرفه‌جویی را به عاملی جذاب برای مردم، کارخانه‌ها و کشاورزان تبدیل کنیم.
سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه با اشاره به ماده ۴۶ برنامه گفت: وقتی از مردم می‌پرسیم آیا حاضرند یک لامپ خود را خاموش کرده یا مصرف گاز خود را کاهش دهند، خیلی استقبال نمی‌کنند، اما اگر به آن‌ها گفته شود به ازای هر لامپی که خاموش می‌کنند یا هر واحد گازی که کاهش می‌دهند، منابعی برای آن‌ها حاصل شده و برق و گازشان با قیمت تولیدی خریداری می‌شود، حتما استقبال خواهند کرد. در اینجاست که مردم احساس می‌کنند تاثیر صرفه جویی را می‌بینند.
وی اضافه کرد: کارخانه‌ها نیز وقتی بدانند با صرفه‌جویی منابع بیشتری به دست می‌آورند، برنامه‌ریزی خواهند کرد تا منابعی به دست آورند. از آن طرف برای کارخانه‌ای که با قطعی برق و گاز ضرر چند هزار میلیاردی می‌کند، می‌صرفد که انرژی صرفه‌جویی شده توسط مردم و یا سایر کارخانه‌ها را با قیمت متناسب و خوب خریداری کند. این یک راه ساده است و جای تعجب دارد که چرا دولت به این سمت حرکت نمی‌کند.
زنگنه افزود: بارها گفته‌ام تا رفع ناترازی کشور تنها دو ماه فاصله داریم. کافی است این مدل و این بخشنامه را احصا کنیم که روش محاسبه آن هم بسیار ساده است؛ هر کسی تا الان یک مصرفی داشته، از این ماه به بعد بر اساس میزان کاهش مصرف، محاسبه می‌شود و بلافاصله به حساب افراد اعتبار صرفه‌جویی واریز می‌شود یا برایشان پیامک ارسال می‌شود که به آن‌ها اعلام کند که شما اکنون انقدر اعتبار صرفه‌جویی دارید. این اعتبار را می‌توانند به راحتی در بورس بفروشند یا خود دولت می‌تواند با قیمتی از آن‌ها خریداری کند. به نظرم با این کار، جامعه می‌تواند خود را خیلی سریع متناسب با شرایط جدید سازگار کند؛ ضمن اینکه ما دوباره برای مردم محدودیت ایجاد نکردیم و پول این محدودیت را به مردم، کشاورزان و تولیدکنندگان دادیم. این تنها راه حل است و هیچ راه دیگری وجود ندارد.
وی یادآور شد: رهبری معظم انقلاب نیز اخیرا در جلسه‌ای فرمودند اگر بخواهیم مشکل را سریع حل کنیم، راهش این است. برآوردها نشان می‌دهد که سال گذشته بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تولید و کشاورزی ما ضربه خورده است که این مقدار برابر با کل بودجه عمرانی ماست پس اگر یک روز این کار را به عقب بیندازیم، هم باعث ایجاد نارضایتی بین مردم و کاهش سرمایه اجتماعی و افزایش نارضایتی اجتماعی شده و مهم‌تر از همه، به تولید ضربه می‌زنیم. با این وضعیت حتما میزان درآمدهای مالیاتی دولت در سال آینده کاهش پیدا خواهد کرد.
زنگنه افزود: اگر درآمد مالیاتی دولت کاهش پیدا کند ، دولت مجبور به خلق پول یا استقراض خواهد شد که خود این امر نیز تورم ایجاد می‌کند. بنابراین باید اقدام اول دولت رفع ناترازی باشد و حتی به دنبال تولید هم نباشد.
وی بیان کرد: اکنون به شدت پنل‌های خورشیدی را وارد و نصب می‌کنیم. باید مراقب باشیم که عمر این پنل‌ها بعضا ۱۰ سال است و بعد دوباره ۱۰ سال بعد با مشکلی مواجه نشویم که تکنولوژی آن‌ها را نداشته و یا با هزینه‌های تعمیرات و کاهش بهره‌وری پنل‌ها مواجه شویم. بهترین راه این است که در کنار نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، نیروگاه‌های حرارتی را نیز فعال کنیم. اکنون بسیاری از نیروگاه‌های سیکل ترکیبی داریم که قسمت سوخت آن‌ها راه‌اندازی شده ولی قسمت حرارتی رها شده که می‌توانند بهره‌وری را افزایش دهند اما مهم‌تر از همه، حوزه صرفه‌جویی انرژی است که باید دولت به آن توجه کند.
