انعطاف دولت در نرخ سود برای جبران کسری بودجه

به گزارش اقتصادنیوز، 14 هزار میلیارد تومان کسری بودجه دولت تا پایان سال سبب شد تا وزارت اقتصاد و دارایی در اوراق پیشنهادی خود برای فروش در هفته چهلم برگزاری حراج اوراق بدهی دولتی انعطاف بیشتری نشان دهد.اوراق پیشنهادی در برگزاری چهلمین هفته حراج اوراق بدهی دولتی رکورد کمترین تاریخ سررسید را ثبت کرد.

نرخ سود اسمی اوراق نیز موازی با تاریخ سررسید آنها کمترین رکورد را در تمام این مدت داشته است این اتفاق نشان می دهد دولت تمام توان خود را به کار گرفته تا با جذاب سازی اوراق از طریق نرخ و سررسید مانع از پولی شدن کسری بودجه تا پایان سال شود.

اوراق بدهی که در بازار اولیه منتشر می شود در حکم استقراض دولت از مردم و نقدینگی موجود در اقتصاد به جای استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول است. زیرا استقراض به روش دوم حتما به افزایش شدید قیمت ها در آینده منجر می شود.بانک مرکزی قبلا اعلام کرده بود استقراض 40 هزار میلیارد تومانی از این بانک می تواند 10 واحد درصد به تورم موجود اضافه کند. بنابراین استقراض 14 هزار میلیارد تومانی نیز به همین نسبت به نرخ تورم می تواند بیفزاید. اما چرا دولت با تاخیر و تنها دو هفته به آخر سال این قدر پر قدرت وارد شده و به دنبال آن است کسری خود را از طریق اوراق تامین کند؟

زور آزمایی دو دیدگاه درباره تامین کسری بودجه از محل اوراق

از زمان راه اندازی بازار اوراق بدهی دولتی، دودیدگاه درباره انتشار اوراق وجودداشت. دیدگاه نخست بر آن تاکید داشت که در انتشار اوراق باید پایداری بدهی دولت درنظر گرفته شود. بنابراین انتشار اوراق بدهی باید با ملاحظه پرداخت سود وتوان تسویه همراه باشد.

دیدگاه دوم اگرچه بر اصل رعایت پایداری بدهی تاکید داشت اما وزارت اقتصاد ایران معتقد بود باتوجه به اینکه نرخ بهره در اقتصاد ایران منفی است، دولت می تواند پایداری نرخ بهره واقعی را تحت تاثیر قرار دهد. حراج اوراق بدهی فرصتی است برای دولت تا بتواند با هزینه کمتری تامین مالی کند.

چون دیدگاه اول از سوی وزارت اقتصاد نمایندگی می شد. سررسید اوراق دربازار بدهی داشت بلند مدت تر میشد و دولت دیگر دربرابر این اوراق انعطاف نشان نمی داد. درهمین خصوص تمام اوراق فروخته شده تاکنون بالاتر از دو سال بوده و نرخ سود اسمی آنها در محدوده معینی تعیین شد.

رکورد اوراق عرضه شده در هفته چهلم

در مجموع 39 هفته سپری شده از برگزاری این بازار 110 هزار و 900 میلیارد تومان ازکسری بودجه دولت در این بازار تامین شده است از آنجا که رقم هدف گزاری شده دولت تا پایان سال 125 هزار میلیارد تومان بوده بنابراین در سه هفته باقی مانده 14 هزار و 100 میلیارد تومان دیگر باقی مانده است. 

این حجم از کسری دولت در مدت کم باقیمانده، سبب شد تا وزارت اقتصاددر اوارق پیشنهادی خود تجدید نظر کند.

 در همین خصوص ارزش تمام اوراق اراد عرضه شده در هفته چهلم 26 هزار و 930 میلیارد تومان بوده که در این میان  6 هزار میلیارد تومان اوراق «اراد78» و «اراد77» پیشنهاد شده است. تاریخ سررسید این دو اوراق، کمتر از یک سال بوده که رکورد کمترین تاریخ سررسید را در تمام مدت سپری شده در حراج اوراق داشته است. از آن طرف نرخ سود اسمی آنها نیز برای این مدت 15 درصد عنوان شده که در تمام مدت برگزاری حراج بی سابقه بوده است. دولت برای اوراق بیشتر از دو سال تا دو هفته قبل نرخ سود اسمی17 درصد تعیین کرده بود اما حالا برای اوراق با سررسید هفت ماهه  15 درصد نرخ سود اسمی تعیین کرده است.

«اراد 79»، «اراد 80»، «اراد 81» و «اراد 82» اوراق پیشنهادی دیگری بودند که تاریخ سررسید آنها کمتر از 2 سال بوده است. ارزش این اوراق 14 هزار میلیارد تومان و نرخ اسمی آنها 16 درصد است.

 دولت در نظر دارد در هفته پیش رو از مسیر بورس انرژی اقدام به فروش اوراق اوراق سلف موازی استاندارد نفت خام کند.حجم این اوراق 10 هزار میلیارد تومان است  سه شنبه قبل 5 هزار میلیارد تومان آن در بورس انرژی عرضه شد اما مورد استقبال قرار نگرفت. هفته آینده نیز 5 هزار میلیارد تومان قرار است عرضه شود.این اوراق گرچه با طرح پیش فروش نفت تفاوت دارد اما به جهت هدف هم سو است. در طرح پیش فروش هدف نهایی تامین منابع مالی دولت و جبران کسری بودجه بود. در فروش اوراق نیز چنین مقصودی دنبال می شود.

ارزش اوراق سلف موازی پیشنهادی برای هفته پیش رو در حد 5 هزار میلیارد تومان بوده است. تاریخ سررسید این اوراق البته بیش از یک سال بوده و نرخ سود اسمی آنها بالاتر از 15 درصد.