3 اتفاق تاریخی در هسته تورم ساز؛ سرعت پایین چاپ پول در شهریور

به گزارش اقتصاد نیوز حجم نقدینگی موجود در اقتصاد ایران در پایان شهریور ماه 1400 به 4 هزار 68 هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد ماهانه نقدینگی در شهریور 3.7 درصد بوده است، به عبارت دیگر در شهریور بالغ بر 146 هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی اضافه شده است. بررسی ها نشان می دهد این رشد ماهانه بالاترین رشد ماهانه این متغیر تورم ساز در سال جاری است.

رشد 6 ماهه نقدینگی نیز 17 درصد برآورد شده است، این رشد به ارزش 592 هزار میلیارد تومان است. همچنین رشد نقطه به نقطه این متغیر پولی در شهریور ماه 40.5 درصد بوده است، به بیان دیگر در یکسال منتهی به پایان شهریور 1400 به طور متوسط روزانه بالغ بر 11 هزار میلیارد تومان خلق نقدینگی در اقتصاد کشور صورت گرفته است. رشد نقطه ای نقدینگی در شهریور پس از اسفند 99 بالاترین رشد نقطه به نقطه این متغیر از مرداد 93 تا کنون محسوب می شود.  در ادامه گزارش به بررسی وضعیت دیگر متغیر های تورم ساز در شهریور پرداخته شده است.

وضعیت آرام پایه پولی

رشد ماهانه پایه پولی در شهریور ماه 0.6 درصد برآورد شده است، بر این اساس حجم پایه پولی در پایان شهریور 1400 به 519 هزار میلیارد تومان رسیده است. همچنین از ابتدای سال تا پایان شهریور بالغ بر 60 هزار میلیارد تومان به پایه پولی افزوده شده است که برابر با رشد 13.1 درصدی است. به عبارت دیگر در شش ماهه نخست سال جاری حدود 60 هزار میلیارد تومان چاپ پول یا خلق اعتبار توسط بانک مرکزی صورت گرفته است. رشد نقطه به نقطه این متغیر پولی نیز در آخرین ماه تابستان حدود 39.5 درصد به ثبت رسیده است، این رشد برابر با 146 هزار میلیارد تومان است.

با وجود اینکه رشد پایه پولی در شاخص نقطه به نقطه بسیار بالاست، اما برای دو ماه است که رشد ماهانه این متغیر منفی یا بسیار ناچیز به ثبت می رسد. بر این اساس می توان گفت در مرداد و شهریور ماه خلق اعتبار یا پول جدید توسط بانک مرکزی بسیار کاهش یافته است. اما از سویی دیگر نقدینگی رشد بالایی را در شهریور و ماه های اخیر تجربه کرده است و همین امر موجب گشته است تا رشد نقدینگی در مقابل عدم افزایش پایه پولی، ضریب فزاینده (خلق نقدینگی توسط بانک ها) را در شهریور ماه به 7.839 برساند، این عدد ضریب فزاینده بالاترین عدد در سالیان گذشته است. بالا بودن ضریب فزاینده و همچنین خلق بالای پول توسط بانک ها در حالی که خلق پول جدید توسط بانک مرکزی صورت نمی گیرد، نشان از عطش بالای بانک ها برای خلق اعتبار است.

روند صعودی در رشد ماهانه پول

حجم پول در پایان شهریور ماه با رشد 4.5 درصدی نسبت به مرداد 816 هزار میلیارد تومان رسیده است. بر این اساس در شهریور ماه 35 هزار میلیارد تومان به حجم اسکناس، مسکوکات و حساب های جاری افزوده شده است. بررسی ها نشان می دهد رشد ماهانه حجم پول برای 3 ماه است که در حالت صعودی قرار دارد. رشد شش ماهه حجم پول 18.2 درصد برآورد شده است، این افزایش به ارزش 125 هزار میلیارد تومان بوده است.

رشد نقطه به نقطه حجم پول در شهریور 1400 حدود 35.9 بوده است که نشان می دهد در یکسال منتهی به پایان تابستان 215 هزار میلیارد تومان به این متغیر پولی افزوده شده است. رشد نقطه ای پول در چند ماه گذشته در حالت نزولی قرار گرفته است که نشان کم شدن سیالیت نقدینگی نسبت به ماه های پیشین دارد. اما در بازه زمانی کوتاه تر افزایش ماهانه پول وضعتی افزایشی دارد و چنانچه رشد صعودی در شاخص ماهانه به همین شکل حفظ شود طی ماه های آتی شاهد روند صعودی در رشد نقطه ای نیز خواهیم بود.

وضعیت حساب ها بلند مدت بانکی

حجم شبه پول در پایان تابستان 1400 به عدد 3 هزار 252 هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد ماهانه این متغیر در شهریور 3.5 درصد برآورد شده است، این رشد به ارزش 111 هزار میلیارد تومان بوده است. رشد شش ماهه شبه پول نیز 16.8 درصد برآورد شده است که بیان کننده افزایش 467 هزار میلیارد تومانی این متغیر در نیمه نخست سال 1400 است. رشد نقطه به نقطه شبه پول نیز در شهریور 1400 حدود 41.7 درصد به ثبت رسیده است. به بیان ساده تر در دوازده ماه منتهی به پایان شهریور 957 هزار میلیارد تومان به حساب های بلند مدت بانکی اضافه شده است.