کاهش نرخ سود یک‌ساله/ پناهگاه موقت پول‌های بورسی

به گزارش اقتصادنیوز جهش دو روز گذشته نرخ سود در بازار اوراق دولتی به دنبال ریزش بورس امروز تعدیل شد.مطابق انتظار کاهش قیمت‌ها در بازار سهام با افزایش قیمت‌ها در بازار اوراق همراه بود.

 منحنی بازده روز دوشنبه 31 شهریورماه نشان می‌دهد که افزایش تقاضا برای اوراق به افزایش قیمت و کاهش نرخ بازده این اوراق منجر شده است.

البته کاهش نرخ بازده در سررسیدهای کوتاه‌مدت تا یک سال از تغییرات نرخ در سررسیدهای بالاتر از یک سال بیشتر بوده است. تغییرات نرخ در سررسیدهای بالای یک سال محدود انجام‌شده است که می‌تواند کماکان ناشی از عوارض نا اطمینانی در اقتصاد ایران باشد.

نرخ سود اوراق دولتی در سررسید یک‌ساله

 نرخ بازده اوراق با سررسید یک‌ساله با 0.2 درصد کاهش به 18.4 درصد رسید. این در حالی است که بازدهی سررسید یک‌ساله در روز گذشته میل به تغییر نداشت. این بی‌میلی ریشه در نداشتن اقبال از سوی سرمایه‌گذاران بود اما امروز به نظر می‌رسد برخی از صندوق‌ها و سرمایه‌گذاران حقوقی که مشتری بازار اوراق دولتی هستند تصمیم گرفته‌اند اوراق با سررسید یک سال را نیز به سبد دارایی خود اضافه کنند.

نرخ سود اوراق دولتی در سررسید شش‌ماهه

در سررسید شش‌ماهه کاهش نرخ بازده نیز 0.2 درصد بود که با احتساب کاهش روز گذشته نرخ بازده این اوراق یک واحد درصد کاهش را در دو روز شاهد بود.

دیروز که بورس منفی بود اقبال به خرید اوراق دولتی با سررسید شش‌ماهه به‌شدت بالا رفته بود. علامتی که نشان می‌دهد بازار دید کوتاه مدت دارد اما امروز مقاومت نرخ سود در سررسید یک ساله شکسته شد و نرخ های سررسید این اوراق هم نزولی شد.

اولین مقصد پول‌های بورسی

روز گذشته درمجموع معاملات نسبت به‌روز شنبه افزایش چشمگیر 44 درصدی داشت و درمجموع 145 میلیارد تومان اسناد خزانه اسلامی در این بازار معامله شد. با توجه به کاهش نرخ سود در بازار امروز اوراق دولتی می‌توان نتیجه گرفت امروز هم تقاضا برای خرید اوراق بالا بوده است.

بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت بازار اوراق دولتی پناهگاه موقت بخشی از پول‌های خارج‌شده از بازار سهام است. پول‌هایی که ترجیح داده‌اند فعلاً در یک بازار بدون ریسک اتراق کنند و پس از رفع خستگی تصمیم به تمدید یا خروج از این بازار بگیرند.

پناه گرفتن پول‌ها در بازار اوراق نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران نسبت به روند بورس در روزهای آتی دچار عدم اطمینان شده‌اند. این خبر برای سهامداران بورس می‌تواند علامت معناداری باشد.

حسگر نرخ سود در آینده

منحنی بازدهی نموداری است که نرخ بازده اوراق بدهی دولت در سررسید‌های کوتاه‌مدت (کمتر از یک سال)، میان‌مدت (چندساله) و بلند‌مدت (بیش از ۵ ساله) را نشان می‌دهد. اوراق بدهی دولت در بازار بدهی دادوستد می‌شود و به دلیل وجود پشتوانه مالی دولت، این اوراق باکیفیت و بدون ریسک اعتباری ارزیابی می‌گردند.

اگرچه، این اوراق برای تأمین مالی کسری بودجه دولت‌ها منتشر می‌شوند، ولی نرخ بازده این اوراق نرخ سود بدون ریسک در اقتصاد را نشان می‌دهد که می‌تواند به‌عنوان معیاری برای نرخ‌گذاری سایر ابزارهای مالی در نظام مالی استفاده شود. این بازار در کنار مزیت تأمین مالی کسری بودجه دولت، به‌واسطه کمک به انتقال سیاست‌های پولی به سایر بخش‌های اقتصاد از اهمیت بالایی برخوردار است. چنین ابزاری در بسیاری از اقتصادهای پیشرفته وجود دارد و یکی از حسگرهای مهم اقتصاد است که انتظارات فعالان اقتصادی را خلاصه می‌کند.

بازار اوراق دولتی در ایران

اوراق بدهی دولتی در فرا بورس معامله می‌شوند. برخی از این اوراق مانند اسناد خزانه اسلامی (اخزاها) بدون کوپن هستند و برخی دیگر از آن‌ها (مانند آرادها) کوپن‌هایی دارند که بر اساس آن سود در فواصل زمانی مشخص به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود.

 خریداران اسناد خزانه اسلامی از تفاوت قیمت خرید و قیمت فروش این اوراق، سود کسب می‌کنند. همچنین دارندگان این اوراق می‌توانند در تاریخ سررسید وجه نقدی معادل مبلغ اسمی را از دولت دریافت می‌کنند. اسناد خزانه باهدف پرداخت تعهدات دولت به بستانکاران منتشر می‌شود. آراد اسنادی است که دولت باهدف تأمین مالی منتشر می‌کند و خریداران علاوه بر سود از محل تنزیل اسمی اوراق در سررسیدهای مشخص نیز سود دریافت می‌کنند.

در شرایطی که ریسک در اقتصاد افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی دولتی پناهگاهی برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌ها و افراد حقیقی محسوب می‌شود زیرا ریسک این اوراق از جهت نکول و پرداخت نشدن تعهدات توسط دولت تقریباً صفر است.

نرخ بازده نقدی و آتی

در بازار اوراق بدهی دولتی، نرخ‌های بازده اوراق در سررسیدهای زمانی مختلف از طریق عرضه و تقاضا کشف می‌شود. نرخ کشف‌شده بر اساس این سازوکار متوسط بازده نقدی نگهداری اوراق تا سررسید را نشان می‌دهد. همچنین از تفاوت نرخ‌های بازده نقدی در سررسیدهای مختلف، می‌توان برای استخراج بازده آتی مورد انتظار سرمایه‌گذاران استفاده کرد.

منحنی‌های بازدهی «اقتصادنیوز» این مزیت را دارد که انتظارات سرمایه‌گذاران از روند بازدهی در آینده را نشان دهند. این منحنی‌ها علاوه بر انتظارات که خود را در میزان نرخ بازده نشان می‌دهد، جهت‌گیری انتظارات را نیز در طول زمان به تصویر می‌کشد. این منحنی به سیاست‌گذار امکان شناسایی جهت‌گیری انتظارات و به سرمایه‌گذاران قدرت دیده‌بانی انتخاب می‌دهد.