شناسایی عامل عدم بهبود وضعیت صنعت
به گزارش اقتصادنیوز؛ در بخش صنعت به‌جز شاخص صنعت میزان سفارشات جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه سایر زیرشاخص‌های اصلی وضعیت بهتری را نسبت به آبان ماه نشان می‌دهند.
شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان در آذرماه 43.51 است و یکی از کمترین مقادیر را از ابتدای سال 99 داشته است. به نظر می‌رسد از یک‌سو انتظارات کاهشی قیمت‌ها از سوی مشتریان و از سوی دیگر ادامه روند تعطیلات و همچنین اثرات فصلی بعضی از فعالیت‌ها باعث کاهش تقاضای مشتریان در آذرماه شده است.
در جریان استخراج این شاخص، اگر عدد شامخ بیش از ۵۰ واحد باشد، نشان می‌دهد که اقتصاد در حال توسعه است، درحالی‌که هر رقمی زیر ۵۰ واحد، از قرار داشتن اقتصاد در شرف انقباض و رکود حکایت دارد.
وضعیت شاخص
شاخص میزان موجودی مواد اولیه در آذر (48.92) علیرغم آنکه همچنان کاهشی است اما کاهش بسیار ملایم‌تری نسبت به آبان (42.49) دارد و نشان می‌دهد با توجه به اینکه تولیدکنندگان همواره و به‌ویژه در ماه‌های اخیر با کمبود شدید مواد اولیه مواجه بوده‌اند این شاخص در آذرماه، طی 27 دوره از ابتدای شروع طرح (مهر 97) یکی از بهترین مقادیر خود را به ثبت رسانده است که افزایش در ترخیص برخی مواد اولیه از گمرکات کشور در آن مؤثر بوده است.
شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی 51.0 است که نشان می‌دهد نسبت به آبان ماه (48.92) فعالان بخش صنعت افزایش در به‌کارگیری نیروی انسانی داشته‌اند.
شاخص قیمت محصولات تولید شده (56.62) در آذرماه با شیب ملایم‌تری افزایش داشته است و در ماه‌های اخیر به‌ویژه از ابتدای سال که شدت افزایش قیمت‌ها بسیار زیاد بود، در آذرماه با افزایش کمتری مواجه بوده است. این در حالی است که کاهش تقاضای مشتریان و کاهش قیمت مواد اولیه وارداتی باعث شده تا تولیدکنندگان قیمت‌ها را کمتر افزایش دهند.
شاخص انتظارات تولید در ماه آینده 58.22 نشان‌دهنده انتظارات خوش‌بینانه و امیدواری فعالان اقتصادی بخش صنعت به بهبود فعالیت‌ها در دی‌ماه است.
شاخص کل شامخ در بخش صنعت برای صنایع پوشاک و چرم (32.5) به دلیل کمبود شدید مواد اولیه و صنایع فراورده‌های نفت و گاز (39.2) کمترین مقدار را نسبت به سایر صنایع داشته‌اند و صنایع لاستیک و پلاستیک (57.8) و وسایل نقلیه و قطعات وابسته بهترین وضعیت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. همچنین صنایع لاستیک و پلاستیک، ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی، کانی غیرفلزی، شیمیایی، چوب و کاغذ و مبلمان و سایر صنایع وضعیت موجودی مواد اولیه خود را بهتر از ماه قبل ارزیابی کرده‌اند.
به‌طورکلی در بخش صنعت ملاحظه می‌شود که به دلیل اثر نوسانات قیمتی کاهش نرخ ارز و اثرات تورمی شدید طی ماه‌های میزان تقاضای مشتریان را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده و اکثر صنایع با کاهش سفارشات جدید روبرو هستند. همچنین تداوم تعطیلی ناشی از کووید 19 نیز تأثیر کاهش تقاضا را دوچندان کرده است. از سوی دیگر در بسیاری از صنایع ترخیص مواد اولیه توسط گمرک و تخصیص ارز به شرکت‌های تولیدی کماکان با موانعی روبروست.
برخی مشکلات از دید فعالان اقتصادی
1-بلاتکلیفی سیاسی و نوسانات کاهشی قیمت دلار باعث شده تا میزان سفارشات و تقاضای مشتریان و فروش کاهش یابد. (صنایع کانی غیرفلزی، صنایع ماشین سازی و لوازم خانگی و...)
2-بالا بودن قیمت مواد اولیه به خصوص مواد اولیه داخلی و زمانبر بودن تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی باعث می‌شود تا تأمین مواداولیه به صورت آزاد و با قیمت‌های بالا تهیه شود. همچنین علیرغم اولویت‌بندی و گفته بانک مرکزی مبنی بر تخصیص ارز به تولیدی‌ها، دلالان مواد اولیه را تأمین کرده و به قیمت‌های بالا می‌فروشند. (صنایع کانی غیرفلزی)
3-عدم ترخیص مواد اولیه از گمرک و پاسخگویی درست در سیستم ثبت سفارش گمرکات و عدم تأمین مواد اولیه مورد نیاز صنایع نساجی از سوی پتروشیمی‌ها و مشکلات بسیار زیاد صنعت نساجی باعث ریسک بسیار بالا برای تولیدکنندگان این صنعت شده و کسی حاضر به سرمایه‌گذاری برای توسعه این صنعت نیست. همچنین حجم واردات بی‌رویه و قاچاق در این صنعت به اندازه‌ای زیاد است که تولیدکنندگان داخلی نمی‌توانند با آن رقابت کنند. (صنایع نساجی)
4-علیرغم کاهش قیمت دلار، قیمت مواد اولیه همچنان بالاست و فروشندگانی که منتظر افزایش قیمت دلار هستند فروش مواد اولیه را در قیمت‌های پایین انجام نمی‌دهند. (صنایع کانی غیرفلزی، صنایع فلزی)
5-بالا بودن قیمت نهاده‌های دامی، باعث رکود و به صرفه نبودن تولید شده است. از سوی دیگر در صنایعی مانند تولید آرد کیفیت مواد اولیه به شدت پایین است. (صنایع غذایی، صنایع کشاورزی)
