عبور بنگاههای صنعتی از مرز رکود
به گزارش اقتصادنیوز ؛ نظرسنجی انجام شده از بنگاههای اقتصادی کشور، نشان دهنده آن است که برای شاخص مدیران خرید صنعت در بهمنماه عدد ۵۱.۵ به دست آمده است. شاخص بخش صنعت، در مقایسه با بهمن سال ۱۳۹۸ با شامخ (۵۶.۱۴) و ۱۳۹۹ با شامخ (۵۸.۳۴) بسیار کمتر است. در بهمنماه در میان مؤلفههای اصلی شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه عدد زیر ۵۰ را به ثبت رساندهاند. همچنین در صنایع لاستیک و پلاستیک، پوشاک و چرم، وسایل نقلیه و قطعات وابسته، صنایع غذایی، صنایع کانی غیرفلزی و صنایع فرآوردههای نفت و گاز، عدد شاخص کل، زیر ۵۰ بوده است.
جزئیات شامخ صنعت در مهر 1400
بر اساس دادههای به دست آمده از بنگاههای بخش صنعت، شاخص مدیران صنعت در بهمنماه (۵۰.۵۷) تقریباً مشابه دیماه بوده است همچنان یکی از کمترین مقادیر خود طی ۵ ماه اخیر از مردادماه را دارد و سطح پایین تقاضای مشتریان باعث کاهش تولیدات بخش صنعت است.
شاخص «میزان سفارشات جدید مشتریان» نیز در بهمنماه (۴۸.۸۳) نسبت به ماه قبل افزایش داشته است اما همچنان زیر ۵۰ است. به عقیده فعالان اقتصادی نوسانات نرخ ارز چه افزایش یا کاهش همراه با نااطمینانی نسبت به فضای سیاست بینالمللی کشور باعث شده تا بسیاری از مشتریان همچنان در سفارشات خود با سردرگمی روبرو باشند.
رصد صورت گرفته نشان دهنده آن است که شاخص «موجودی مواد اولیه» در بهمنماه (۴۸.۸۶) نسبت به ماه قبل اندکی بیشتر است اما همچنان بیش از نیمی از فعالان بخش صنعت با کمبود مواد اولیه روبرو هستند. نابسامانی نرخ ارز و کمبود نقدینگی، باعث شده تا اکثر صنایع با کمبود مواد اولیه روبرو باشند.
از سوی دیگر شاخص «میزان استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی» (۵۱.۷۵) طی ۶ ماه اخیر به یکی از کمترین مقادیر خود رسیده است. به عقیده فعالان اقتصادی بخش صنعت، یکی از معضلاتی که با آن روبرو هستند، کمبود نیروی انسانی و عدم تمایل نیروی کار به اشتغال در خطوط تولید است.
شاخص «موجودی محصول نهایی» در انبار (۵۳.۸۰) اندکی نسبت به ماه قبل افزایش داشته و طی ۴ ماه اخیر به بیشترین مقدار خود رسیده، با ادامه روند کاهش تقاضا و کاهش شاخص میزان فروش درنتیجه پیشی گرفتن تولید از عرضه، موجودی کالاها در انبارها افزایش یافته است که افزایش شاخص (۵۹.۸۴) سرعت انجام و تحویل سفارش نیز ناشی از همین موضوع است.
شاخص «قیمت فروش محصولات» (۴۶.۴۳) برای اولین بار طی ۲۲ ماه گذشته از اردیبهشت ۹۹ کمترین مقدار خود را ثبت کرده، اگرچه همچنان قیمت نهادههای تولید با افزایش (البته با شدت کمتر) روبرو هستند، کاهش تقاضا و کمبود نقدینگی باعث شده تا تولیدکنندگان برای داشتن اندک سفارشات قیمتهای خود را متناسب با هزینهها افزایش ندهند.
از سوی دیگر «شاخص میزان فروش محصولات» (۴۶.۴۳) اندکی نسبت به ماه قبل بیشتر شده اما همچنان کاهشی است و به عقیده فعالان اقتصادی کاهش قدرت خرید و تقاضا و شرایط بیثبات قیمت ارز ناشی از تصمیمات سیاسی باعث عدم تصمیم در خرید مشتریان و درنتیجه کاهش فروش شده است.
شاخص «انتظارات تولید نیز در ماه آینده» (۶۱.۴۱) همچنان خوشبینی فعالان اقتصادی به بهبود شرایط را برای اسفندماه بهخصوص در روزهای پایانی سال را نشان میدهد. تقریباً فعالان اقتصادی در همه رشته فعالیتها بهجز چوب، کاغذ و مبلمان و لاستیک و پلاستیک و پوشاک و چرم انتظارات مثبت برای ماه آینده دارند.
بهطورکلی در بهمنماه، همچنان اکثر صنایع کاهش سفارشات را داشتند و به دلیل انتظار برای مشخص شدن نتایج مذاکرات، فعالان اقتصادی با رکود تقاضا روبرو هستند. نوسانات مداوم نرخ ارز چه بالا رفتن یا پایین آمدن آن بهشدت کسبوکارها را مختل کرده و در فعالیتها و برنامهریزی آنها تأثیر منفی دارد و در بهمنماه نیز همچنان اکثر صنایع با کمبود مواد اولیه و رکود روبرو بودند.
برخی از مشکلات از دید فعالان اقتصادی
1- در بخش صنایع وابسته به محصولات پتروشیمی با افزایش قیمت مواد اولیه و کاهش عرضه آن از سوی پتروشیمیها روبرو هستند درنتیجه بسیاری از واحدها و خطوط تولید در صنایع وابسته تعطیل شدهاند.
2- هزینه نقل و انتقالات بانکی و پرداخت ارزی به دلیل عدم استفاده از سیستم بانکی بینالمللی برای تولیدکنندگان بسیار بالا و زمانبر است و در بسیاری از موارد با از دست دادن پول روبرو میشوند.
3- قطعه سازان با تقاضای کم و کاهش تولید روبرو بودند دلیل احتمالی عمده آن، استفاده خودروسازان از قطعات خودروهای فرسوده در تولیدات است.
4- بسیاری از بنگاهها در برخی از استانها همچنان با مشکل قطعی گاز روبرو هستند و افزایش نامتعارف قیمت حاملهای انرژی هزینه تولید را بسیار بالا برده است. این صنایع شامل (صنایع کانی غیرفلزی، صنایع شیمیایی) می شود.
5- افزایش قیمت مواد اولیه و قیمتگذاری دستوری وزارت صنعت، معدن و تجارت ازلحاظ هزینه مالی و زمانی زیادی را به بنگاهها تحمیل میکند. در این خصوص می توان به (صنایع شیمیایی، صنایع کانی غیرفلزی) اشاره کرد.
6- برخی از شرکتها با کاهش شدید نیروی کار و استخدام نیروی انسانی مواجه هستند. به دلایلی مانند عدمکفایت حقوق برای زندگی و توسعه مشاغل آنلاین بعضاً افراد به دلیل کسب درآمد بالاتر به کار در کارگاههای تولیدی تمایلی ندارند. در این خصوص می توان به (صنایع فلزی، صنایع ماشینسازی و لوازمخانگی) اشاره کرد.
7- عدم ارائه بهموقع نهادههای دامی توسط سازمانهای متولی و کمبود مواد موردنیاز برای تغذیه دام و طیور (کشاورزی) یکی دیگر از مشکلات این بخش محسوب می شود.
8- افزایش شدید قیمت آلومینیوم در سطح جهانی با توجه به کمبود نقدینگی باعث شده تا امکان خرید برای تولیدکنندگان مقدور نباشد و بر فعالیت شرکتهای فعال در حوزه صنایع فلزی تأثیر منفی گذاشته است.
9- به دلیل نوسان قیمت دلار بهویژه نوسانات کاهشی، بسیاری از کارگاهها که حواله خرید مواد اولیه با دلار ۲۸۰۰۰ تومانی داشتند، متضرر شده و با توجه به اینکه خریداران با انتظارات کاهش قیمت دلار، انتظار کاهش در قیمت خرید را دارند، این موضوع تقاضا را هم تحت تأثیر قرار داده است.
10- بسیاری از شرکتهای خدماتی به دلیل کاهش تقاضای مشتریان با کاهش فعالیت روبرو هستند.