آمریکا از گفتگوهای تهران و ریاض چه نفعی می‌برد؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین، کارشناس مسائل بین الملل به بررسی مذاکرات ایران و آمریکا، گفتگوهای ایران و عربستان و قراردادهای چین با ایران و کشورهای عربی پرداخت.
دکتر مجید تهرانی در پاسخ به این سوال که آیا دولت بایدن خواهان گفتگوی دوکشور ایران و ریاض است با این هدف که مناقشات از خاورمیانه به دریای چین جنوبی منتقل شود، گفت: محور تقابل چین و آمریکا به بلندی کل قرن بیست و یکم و شامل تست های مختلف طرفین در ابعاد چالش کشیدن نظم موجود بین المللی در محور های نظامی، اقتصادی، فناوری و دیپلماسی است و بدون تست هیچ کدام وارد اصطکاک های غیر نمایشی نمی شوند.لذا بعید است آمریکا قبل از بازسازی زیرساختها و سرمایه گذاری عظیم در توان دفاعی هیبریدی و مهار مشکلات داخلی مانند سفید برترپنداری و کیوانان و ترامپیسم فراتر از سیاست چماق-هویج و ارتقا توان بازدارندگی ژاپن و هند وکره جنوبی و همراه سازی اروپا کار دیگری بکند.بنابراین با توجه به سالها سرمایه‌گذاری برای مهندسی اختلافات بین ایران و عربستان بعید میدانم اگر از آن بازه یک/دو سالی که در بالا عرض کردم عبور کنیم امریکا تمایلی به حل بنیادین اختلافات ایران و عربستان داشته باشد و در بهترین حالت به مردم منطقه یاد میدهد چگونه با ایران بجنگند نه اینکه در صلح باشند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به بازگشت احتمالی امریکا به برجام و لغو تحریم ها ؛ آیا می توان گفت مذاکره تهران و ریاض برای ایران و منطقه مفید است گفت: مذاکره ایران با همه کشورهای منطقه و تحکیم روابط فرهنگی و برادری مستقل از سیاست امریکا امری مفید و ضروری است. تاریخ روابط ایران و ملل منطقه چندین برابر طول عمر خیلی از کشورهاست و ضرورتی به ارتباط دادن حسن رابطه ایران و همسایگانش به برجام و امریکا نیست.شاید تبیین سیاست همسایگی از اقدامات مهم و فوری دولت و مجلس و نهادهای ذیربط خواهد بود.
کارشناس سیاست خارجی پژوهشگر در دانشگاه‌های هریوت وات و کینگستون در ادامه در ارزیابی تلاش های تیم مذاکره کننده با توجه به مخالفت برخی جریان ها در ایران گفت: البته مخالفان از حق ازادی بیان در جمهوری اسلامی ایران استفاده می کنند و گاهی هم به ظاهر زیاده روی هایی روی برخی از اشخاص میشود ولی قطعا مذاکره کنندگان مجری سیاست های ملی و خادم هستند و تلاش آنها حتی در لحظات پایانی دولت و کرونا و ماه مبارک رمضان و فشارهای منطقه ای و اقدامات دشمن دانا و دوست نادان قابل تحسین است. خطا در طراحی مذاکرات و تعیین اهداف راهبردی و اجرایی برای همه طرفین چنین مذاکراتی تاریخی در نظام عدم اشاعه هم محتمل هم ممکن است و نباید آن را تعبیر به اقدام خلاف منافع ملی کرد.در حالت کلی شاید دولت آقای روحانی فاقد برنامه برای نکول در تعهدات برجامی بود و شاید میزان مقاومت نیروهای موثر آشکار و پنهان رو دست کم گرفته بود و شاید اصلا منتظر آقای ترامپ نبودند و به افرادی که حضور ترامپ را به دلیل تمایل اجتماعی مردم آمریکا به اقتدارگرایی پیش بینی میکردند به جنس پیشگویان نتایج بازی فوتبال نگاه میشد. اما گذشته از این خطاهای تحلیلی که همه دچار آن هستیم این دولت به نظام و ایران در حد وسع خود و در زمین بازی که میشد در آن بازی کرد، صادقانه در بخش سیاست خارجه خدمت کرد . گاهی نگاه مستقل به صورت جدی تحلیل نمیشود وگرنه تقریبا اکثر افراد مستقل از جناح بندی های سیاسی با تسریع در برجام موافق بودند ولی با تعجیل مخالفت داشتند و میدانستند و اعلام هم کردند که برنامه آزمون ی برای این توافق اجرایی تدبیر نشده است و این طرح با اما اگرهای مختلف شکست میخورد.
وی در پایان تصریح کرد: شاید باید از این تجربه استفاده کرد و مذاکره کننده‌گان جای آنکه خود راسپر بلا کنند و اعتبار خود را به دست وفای به عهد طرف مقابل بگذارند، اینبار باید نوعی برنامه آزمون برای توافقات و نتایج قابل قبول و غیر قابل قبول ان به صورت متوازن تهیه کنند و به توافق اضافه کنند. مثلا اگر شرکت ملی نفت ایران تحریم است بنویسند که رفع تحریم به معنی فروش نفت به این تعداد کشور و دریافت منابع درآمدی آن در این بانک ها است و اگر باید برای دوهزار شخص حقیقی و حقوقی این شرایط نوشته شودیا برای هزار و ششصد تحریم ، باید نوشته شود و راه میانبری نیست. یعنی مثلا آقای الف باید بدون هیچ محدودیتی به فلان سفر برود و اقامت کند و برگردد. مثلا شرکت ایکس باید بدون هیچ محدودیتی در هر بانکی در کشورهای مطلوب افتتاح حساب کرده و تراکتش بانکی انجام بدهد الی آخر. به صورت شفاف بدون تهیه و اجرای یک تست پلن جامع برای اعتبار سنجی تبادلات اقتصادی(پولی-مالی-بانکی-اعتباری-تجاری) نمی توان اصلا روی این مذاکرات حسابی باز کرد و نباید هم حسابی باز کرد. هر چه که سروران دیپلماسی تاکنون کردند عین خدمت است و منتج به کاهش هزینه های تقابلی بوده است اما اینکه این بخش بدون تست پلن باشد و تبدیل به فشاری برای اجرای توصیه نامه های فاتف بشود و بازیچه تبلیغات انتخاباتی بشود قطعا خدمت محسوب نخواهد شد و باید از ریل گذاری به چنین مسیر پرخطری پیشگیری کرد.
