یک تحلیل درباره علت تغییر موضع ریاض در قبال تهران/ ایران و آمریکا به دنبال صلح و تضمین منافع یکدیگرند

العرب، نزدیک به عربستان سعودی نوشت: نمی توان در مورد تمایل عربستان سعودی به سمت آشتی با ایران شتابزده قضاوت کرد. عربستان یک قدرت منطقه ای است که عادت ندارد بدون یک هم پیمان بین المللی قابل اطمینان بماند.

در ادامه این مطلب آمده است: ورود به مقابله زود هنگام با ایران، بدون یک تکیه گاه و پشتیبان بین المللی واقعی، به معنای فاجعه نظامی یا اقتصادی است. تصور می شد این مقابله با مشارکت ایالات متحده صورت گیرد، چرا که برای مثال، جنگ بدون استفاده از ماهواره ها سودی ندارد. اما ایالات متحده مسیر دیگری را پیموده و تصمیم گرفت از منطقه خارج شود.

پنج سال گذشته ثابت کرد که عربستان از نظر دفاعی مورد نفوذ قرار گرفته، موشکهای حوثی ها این مهم را ثابت کرد و حملات به آرامکو بر وخامت اوضاع افزود. سکوت عربستان در برابر این حملات، نشان داد که شکاف امنیتی عمیقی در آن ایجاد شده است.

به نظر می رسد داستان افزایش غنی سازی اورانیوم و گشودن پرونده بازگشت به توافق هسته ای، بهانه ای بود برای سرپوش گذاشتن بر نکات مهمتری. هر دو طرف ایران و آمریکا می دانستند که این تنها یک بازی خارج از میدان اصلی است. نه ایران از ساخت بمب اتمی سود می کرد و نه آمریکایی ها از این مساله بیمناک بودند. با وجود تمام مبالغه ها، هر دو طرف می دانستند که با یک تهدید بی اساس سعی دارند توجیهی برای صلح با یکدیگر و تضمین منافع ایالات متحده و ایران، داشته باشند.

منافع ایالات متحده، اقتصادی است و منافع ایران، سیطره بر دولتهای منطقه. همانطور که این مهم در عراق محقق شده، بدون آنکه ضرری متوجه ایالات متحده شود. حال این سوال در واشنگتن مطرح می شود که چه می شود اگر شرایطی مشابه آنچه در عراق اتفاق افتاد، در عربستان واقع شود؟ پاسخشان این است: هیچ، عربستان کشوری است که ثروت زیادی دارد و امکان غارت آن وجود دارد.

حالا می توانید متوجه شوید چرا ایالات متحده از عراق خارج شد تا فضا برای ایران باز شود؟ چرا سامانه های پاتریوت را از عربستان خارج کرد؟ یا اینکه چرا با حوثی ها نرمش کرد؟

سیاست فشار حداکثری علیه ایران می توانست ادامه یابد، حتی می توانست شدیدتر شود، تا نیازی به ورود به جنگ فراگیر نباشد. کافی بود به هر تجاوزی پاسخی در سطح خودش داده شود. یا اینکه ضوابط قاطعی در شورای امنیت بین المللی وضع شود تا مانع از ورود به یک جنگ فراگیر شود. یا در برابر هر یک از حملات موشکی ایران، این کشور مجبور به پرداخت غرامت باشد.

آمریکا می توانست مانع از وام دادن موسسات بانکی دولتی عراق به شبه نظامیان شود. اما حتی در دوره ریاست ترامپ نیز چنین نشد تا آنجا که در انتخابات اکتبر پیش رو نیز می رود که شبه نظامیان، حکومت را در عراق در دست بگیرند.

ایالات متحده به شراکت استراتژیک خود با عربستان سعودی پایان داده و تجربه ثابت کرده است که این شراکت کاملا شکست خورده، در حالی که عربستان بوضوح تصریح می کند در شرایطی نیست که بتواند وارد درگیری بزرگی با ایران شود.

این شرایط، چه گزینه هایی را برای عربستان و دیگر دولتهای منطقه باقی می گذارد؟

پاسخ اول، رهایی از شراکت بی فایده با آمریکاست، چرا که این شراکت لایق احترام نیست و عملا به سطح مشارکت استراتژیک نمی رسد.

پاسخ دوم آن است که دولتهای عضو شورای همکاریهای خلیج فارس، یک قدرت نظامی مستقل تشکیل دهند که قادر باشد توازن نظامی لازم را ایجاد کند.

اما پاسخ سوم، بازی در هر میدانی است که ایران نقشی در آن دارد، تا به این شکل، مسیری برای ایفای نقش دولتهای عربی مذکور باز شود.