مدیران دهه اول کنار می روند؟/ آزمون دشوار رئیسی در چینش کابینه جوان

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین، برخی معتقدند همین امروز هم اگر اقدام کنیم، دیر شده است؛ می‌گویند آنقدر برای واگذاری مدیریت‌های کلان به جوانان و به طور خاص دهه شصتی‌ها، تعلل و دست دست کردیم که اگر رئیس دولت سیزدهم، در یک روند معقولتر و منطقی‌تر، سدهای مقاوم پیش روی جوانان را نشکند، این سد با هزینه‌ای سنگین و با خساراتی برای کشور خواهد شکست. اینکه ابراهیم رئیسی، در هفته‌های منتهی به معرفی کابینه خود به مجلس، چگونه باید به مطالبه جوانگرایی پاسخ دهد و چه بایدها و نبایدها و چه گزینه‌هایی را پیش رو دارد، پرسش‌هایی است که از برخی فعالان حزبی و سیاسی و سیاستمداران اصولگرا پرسیده‌ایم.  

ترقی: کابینه تلفیقی راهگشای مسائل کشور است

حمیدرضا ترقی، عضو حزب موتلفه اسلامی درباره ضرورت‌های بهره‌گیری کابینه سیزدهم از متولدین دهه ۶۰، گفت: دولت رئیسی بر اساس شاخص‌های مقام معظم رهبری، باید جوانان حزب‌اللهی و انقلابی با روحیه جهادی را در کابینه و دولت بکار بگیرد؛ این روحیه چه در دهه شصتی‌ها باشد و چه در دهه هفتادی‌ها مهم نیست، اما به طور طبیعی متولدین دهه ۶۰ که الان ۴۰ سال را رد کرده‌اند و از نظر تخصص و تجربه نیز از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار هستند، می‌توانند نقش بسزایی را در این شرایط کشور در مدیریت‌های اجرایی ایفا کنند. 

وی با اشاره به اولویت کارآمدی و تجربه در انتخاب کابینه برای عبور از  بحران‌های کنونی گفت: در میان عامه مردم توجه چندانی به سن و سال کابینه نیست. برای عموم مردم، دستگاه اجرایی کارآمد مهم است که می‌تواند اعضای آن از سنین مختلف باشند. عناصر کارآمد که روحیه جهادی و انقلابی دارند بهترین انتخاب‌ها برای شرایط امروز کشور هستند اما بی‌شک نسل جوان و به ویژه متولدین دهه ۶۰ امروز مطالبه استفاده از توان آنها در مدیریت کشور را دارند و قطعا نشاط، توان، تخصص و خلاقیت آنها می‌تواند برای کشور کارگشا باشد. 

این فعال سیاسی اصولگرا با طرح این پرسش که "آیا نسل جوان، شانه‌های خود را برای قرار گرفتن زیر بار مسئولیت‌های کلان کشور آماده کرده است؟"، گفت: کابینه تراز انقلاب برای موفقیت، به هم‌افزایی توان تئوریک و اجرایی جوانان در کنار کارآمدی و تجربه و پختگی سنین بالاتر نیاز دارد. جوانان نیازمند کسب توانمندی‌های لازم برای به دست گرفتن مسئولیت‌ها هستند و معتقدم کابینه تلفیقی از نیروهای باتجربه و جوان می‌تواند راهگشا باشد.

جوانگرایی به معنای واگذاری همه امور به جوانان نیست اما...

عباس سلیمی‌نمین، پژوهشگر، تحلیلگر سیاسی و روزنامه‌نگار اصولگرا، نیز در این باره معتقد است: قطعا آقای رئیسی می‌تواند در میان همه مشکلاتی که امروز کشور با آن مواجه است، برای مطالبه درست و بجای جوانگرایی و گردش نخبگان، تدبیری بیندیشد.

وی درباره همه توجیهاتی که در برابر جوانگرایی مقاومت می‌کند، اظهار کرد: جوانگرایی قطعا به معنای واگذاری همه امور به جوانان نیست اما توجه به تجربه نیز نباید به معنای آن باشد که در این زمینه سرمایه‌گذاری نکنیم.

سلیمی‌نمین افزود: انسداد مدیریتی که امروز ایجاد شده به دو دهه قبل برمی‌گردد؛ زمانی که رهبر انقلاب از همه جریان‌های سیاسی دعوت کردند نامزدهای خود را برای انتخابات از میان جوان‌ترهایشان انتخاب کنند اما متاسفانه نه تنها این مطلب مورد اقبال سیاسیون قرار نگرفت، بلکه به محل نزاع و تقابل تبدیل شد.

وی با بیان اینکه "کسانی که امروز بر سر کار هستند و  پیرترین دولت پس از انقلاب را تشکیل داده‌اند، در دودهه گذشته نقشی اساسی در این نزاع و انسداد داشته‌اند"، تأکید کرد: تردیدی ندارم که آقای رئیسی می‌تواند در میان همه مشکلاتی که اتفاقا بخش عمده آن میراث دولت کنونی است، به این نزاع و انسداد ۲۰ ساله نیز پایان دهد.

جوانگرایی کابینه در روندهای ترمیمی ضروری است

سلیمی‌نمین در ادامه اظهار کرد: باید دانست این انسداد به این شکل از بین نمی‌رود که همه وزرای کابینه سیزدهم از دهه شصتی‌ها انتخاب شوند. این مساله به یک برنامه‌ریزی و مرکزیت فکری نیاز دارد. متولدین دهه ۶۰ و بعد از آن باید به تدریج در بدنه اجرایی کشور مجرب شده و مورد آزمایش قرار گیرند و پس از دو سال، در روندهای ترمیمی، وارد کابینه و مدیریت‌های کلان شوند.

وی تصریح کرد: کشور در شرایط آزمون و خطا نیست. برخی مدیران جوانی که می‌آیند به دلیل کم‌تجربگی، بردباری و تحمل کافی ندارند. ما در تغییرات رسانه ملی شاهد بودیم برخی مدیران جوان شبکه‌ها، مشکلاتی را به وجود آوردند که حالا چندین نیروی مسن نیاز داریم تا آن مسائل را حل کنند. ظرفیت‌سازی در واگذاری مسئولیت‌ها بسیار مهم است. اینطور نیست که امروز اراده کنیم فردی در جایی قرار گیرد و فردا ظرفیت‌های لازم در او شکل بگیرد. 

این فعال سیاسی اصولگرا، با بیان اینکه "فرد وقتی در موقعیت‌های کلان قرار می‌گیرد، رجوع‌های تملق‌آمیز و چاپلوسانه به او زیاد می‌شود"، گفت: خودشیفتگی در این موقعیت کار دست خیلی‌ها می‌دهد. جوانترها که در این سال‌ها افراد مسن و مجرب را مانع اصلی رشد خود می‌پنداشتند که با مقاومت در برابر جوانگرایی اجازه ندادند انتقال مدیریت‌ها در روندی درست و منطقی صورت گیرد، وقتی در این وضعیت به مدیریت می‌رسند گاهی متلاطم شده و از خودبی‌خود، احساس می‌کنند فتح کرده‌اند و دیگر نیازی به تجربیات گذشتگان ندارند و اتفاقا باید آنان را بکل از صحنه کنار بگذارند. 

سلیمی‌نمین تاکید کرد که امروز از آقای رئیسی می‌توانیم و باید این انتظار را داشته باشیم که از طرفی جوانان باتجربه و راه پیموده را برای حضور در کابینه بر دیگران ترجیح دهد و از طرفی جوانان متخصص و توانمند را با برنامه ریزی، به تدریج وارد عرصه مدیریتی در سطح معاون و مدیرکل کند و بعد از دو یا ۴ سال پس از آزمودن و کسب نمرات لازم، در روند ترمیم کابینه یا در صورت تشکیل دولت دوم، در سطح وزیر به کار بگیرد.

ایمانی: رئیسی چاره ای جز رفع عقب ماندگی ها ندارد   

ناصر ایمانی تحلیلگر و فعال سیاسی اصولگرا نیز معتقد است که ما در حوزه جوانگرایی با یک تاخیر بسیار زیانبار در کشور مواجهیم. وی در این باره توضیح داد: واگذاری امور اجرایی و غیراجرایی که باید در دو دهه گذشته به تدریج صورت می گرفت، با مقاومت نسل اول انقلاب مواجه شد و آنها نشان دادند که تمایلی به واگذاری مدیریت‌ها به نسل‌های بعد از خود در یک روند طبیعی و منطقی با انتقال تجربیات ندارند و از آنجا که این اتفاق در یک روند ناگزیر انجام و بهرحال این سد شکسته خواهد شد، برای کشور زیانبار است.

وی هشت سال گذشته را فرصتی از دست رفته در این زمینه دانست و گفت: دولت آقای روحانی در زمینه جوانگرایی بسیار کوتاهی کرد و نتوانست این فرایند را به تدریج انجام دهد و با ما حداقل ۸ سال عقب ماندگی در این زمینه داریم. 

ایمانی تصریح کرد: دولت آقای رئیسی چه بخواهد و چه نخواهد، چاره ای جز انتقال قدرت به نسل دوم انقلاب ندارد و باید در این زمینه دانست که به هر حال سپردن مدیریت به نسل جوان مقداری هزینه دارد و باید بعد از این تاخیرهای خسارت بار، هم پای این هزینه ایستاد و هم تلاش کرد با استفاده همزمان از نسل قدیم و جدید، این هزینه را تا حد امکان کاهش داد؛ همان نکته‌ای که رهبر انقلاب نیز اخیرا به آن اشاره داشتند. 

وی افزود: اگر می‌خواهیم روند انتقال مدیریت کشور به نسل جوان با هزینه کمتری صورت گیرد، نباید افراد باتجربه را در پست‌های صرفا مشاوره‌ای به کار بگیریم بلکه باید استفاده از مسن‌ترها و باتجربه‌ترها برای مدیران نسل جوان، در یک روند برنامه‌ریزی شده، الزام آور شود. 

ایمانی همچنین با اشاره به اینکه مدیریت کشور تنها در کابینه نیست، گفت: در جوانگرایی نباید همه حواس ما متوجه کابینه باشد. کابینه جای بسیار حساسی است که کمتر باید در آن ریسک کرد اما کشور ۶هزار مدیر دولتی دارد که این کرسی‌ها می‌توانند بهترین راه برای انتقال تجربیات و همچنین روند تدریجی انتقال قدرت و مدیریت باشند.   

مدیران دهه اول، در دهه پنجم نیز حاضر به انتقال قدرت نیستند

این تحلیلگر سیاسی اصولگرا، پیرشدن کابینه را یک عیب قطعی دانست و گفت: این عیب را نمی شود یک شبه برطرف کرد. کسانی که در ۱۰ سال اول انقلاب در دوران جوانی کشور را با همه معایت و مزایایشان اداره کردند، در دهه‌های دوم و سوم و چهارم نیز تکرار شدند و اکنون در دهه پنجم نیز هنوز انتظار حضور در مدیریت و قدرت دارند. شکستن این سد، بصورت یک شبه کار غلطی است. بنظرم آقای رئیسی در کابینه اول خود حتما با چند وزیر جوان می‌تواند میانگین سن کابینه را ۴، ۵ سال کم کند و این روند را در صورت تشکیل دولت دوم خود نیز ادامه دهد.

توکلی: جوانانی را می شناسم که اگر رئیس جمهور بودم حتما وزیرم بودند

احمد توکلی با وجودی که اعلام می‌دارد چندان اعتقادی به شروط سنی در واگذاری مسئولیت ها به افراد ندارد، تأکید می‌کند که باید ترجیح نسل جوان‌تر و سنین پایین‌تر را مدنظر قرار داد.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و سیاستمدار اصولگرا، در توضیح دیدگاه خود درباره "ضرورت‌ها و بایدها و نبایدهای واگذاری امور اجرایی به متولدین دهه ۶۰" گفت: من با شروط سنی از قبیل زیر ۴۵ یا بالای ۴۵ سال به صورت مطلق موافق نیستم. مثلا وزارت خارجه کار اجرایی چندانی ندارد که به تحرک نیاز داشته باشد و به وزیری نیازمند است که از تجربه و پختگی برخوردار باشد یا معاون اول رئیس جمهور، حتما باید کسی باشد که به کمال رئیس جمهور و دولت بیفزاید و به ویژه در این شرایط باید اقتصاددان باشد. اما جایی مثل جهاد کشاورزی و وزارتخانه‌هایی نظیر آن، نیازمند یک فرد جوان و سرپاست.

 این سیاستمدار اصولگرا در عین حال تأکید کرد: این ملاحظات البته به این معنا نیست که ما به جوانگرایی بی‌توجه باشیم. فکر می‌کنم کشور بیش از هرچیز به انتخاب بجا و درست با ترجیح سن کمتر نیاز دارد. دولت آینده حتما باید این نکته را در نظر بگیرد که مدیران جوان بتوانند بالا بیایند و کار را دست بگیرند و کم‌کم وارد کابینه شوند. 

توکلی در توضیح گفت: اگر آقای رئیسی و آقای محسنی اژه‌ای انتخاب‌های خوبی برای ریاست قوه قضاییه بوده و هستند، یک دلیل مهمش این است که  مدارج را طی کرده اند و معتقدم نباید این امتیاز را از آقای رئیسی در انتخاب کابینه سلب کرد. 

وی مقایسه‌ امروز با سال‌های اولیه پیروزی انقلاب را چندان درست ندانست و گفت: من خودم در هنگام وزارت کار، ۳۰ ساله بودم و البته توانستم از پس کار بربیایم اما باید دانست که آن زمان ما مشکل نونهالی انقلاب را داشتیم و نمی‌توانستیم از باتجربه‌های قبل از انقلاب استفاده کنیم و مشکل افراد قابل اعتماد و انقلابی داشتیم. از طرفی جوانان آن دوره، جوانان سختی کشیده‌ای بودند و شاید به مراتب از جوانان امروز، پخته‌تر بودند.

مشکل اصلی نفاق و معلق زدنهاست نه سن کابینه

 توکلی افزود: البته من ترجیح سن را قبول دارم و معتقدم باید جوانترها را به میدان آورد و اجازه داد سلسله مراتب را طی کنند و از میان آنها اگر کسی برای وزارت هم خوب است حتما به دیگران ترجیح داشته باشد. اما می‌خواهم بگویم مشکل امروز ما خیلی ناشی از سن کابینه نیست. بسیاری از عملکردهای بد ناشی از این است که برخی افراد در این سالها معلق زدند و تغییر عقیده دادند ولی این تغییر عقیده را اظهار نکرده‌اند. همواره بعد از پیروزی انقلاب‌ها و استقرار نظام، نفاق زیاد می‌شود. البته برخی هم به دلیل سن زیاد و بیماری، نتوانستند کارها را درست انجام دهند و اشتباهاتی داشتند. 

وی گفت: فرد باتجربه بهتر می‌داند باید پایش را کجا بگذارد اما با این حال باید بگویم من در همین لحظه جوانانی را می‌شناسم که توانایی پذیرش مسئولیت های کلان در کابینه را دارند و من اگر رئیس جمهور بودم حتما در تشکیل کابینه از حضور آنها استفاده می کردم.