آیا غنی‌سازی ۶۰ درصدی، غیر قانونی است؟/ رئیسی اروپا را از مذاکرات برجامی کنار بگذارد
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، چندی پیش آژانس بین المللی انرژی اتمی بیانیه‌ای مبنی بر نظامی بودن برنامه هسته‌ای ایران منتشر کرد؛ در این بیانیه، آژانس بین المللی انرژی اتمی مدعی شده که ایران سرعت غنی سازی را به سطح تسلیحاتی رسانده و ایران غنی‌سازی اورانیوم را افزایش داده است و ۲ مجموعه سانتریفیوژ را به غنی‌سازی ۶۰ درصدی اختصاص داده است.
به ادعای این گزارش پیشتر ایران از ۱۶۴ سانتریفیوژ IR-۶ خود به منظور غنی‌سازی اورانیوم بهره می‌گرفت؛ اما اکنون همان آبشار و ۱۵۳ سانتریفیوژ IR-۴ را به این منظور اختصاص داده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی مدعی شد ایران ۲۰۰ گرم فلز اورانیوم که تا ۲۰ درصد، غنی سازی شده را تولید کرده است و گفت که این اقدام، جدیدترین گام ایران بر روی فلز اورانیومی است که قدرت‌های غربی نسبت به آن هشدار داده بودند.
در ادامه وزارت خارجه سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان با انتشار بیانیه مشترکی بدون اشاره به بدعهدی خود نسبت به برجام، از گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره غنی‌سازی ایران ابراز نگرانی کرده و مدعی شدند که ایران باید تمام فعالیت‌های نقض کننده توافق هسته‌ای را متوقف کرده و به مذاکرات وین بازگردد.
این بیانیه همچنین می‌افزاید که گزارش‌های اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که تایید می‌کند ایران برای نخستین بار اقدام به تولید فلز اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصد کرده و ظرفیت تولید اورانیوم غنی شده‌اش را تا ۶۰ درصد افزایش داده موجب نگرانی جدی ما شده است؛ البته داستان دل‌نگرانی های اروپا تازگی ندارد؛ آنها هر بار به بهانه ای بیانیه صادر کرده و در قبال اقدامات به حق ایران که تنها در مقابل بی عملی آنها انجام شده است، نقاب نگرانی بر چهره می زنند تا افکار عمومی را تحت تاثیر قرار دهند، غافل از اینکه دست آنها دیگر رو شده و اگر سر سوزنی نگران باشند به تعهدات خود عمل می کنند.
البته ناظران می‌گویند که آمریکا هیچ گاه گمان نمی‌کرد ایران تا این سطح از غنی سازی پیش برود و همزمان اورانیوم فلزی که کاربرد دوگانه دارد را تولید کند. جمهوری اسلامی ایران به تکنولوژی هسته‌ای و غنی‌سازی به طور کامل رسیده است؛ چیزی که غرب و صهیونیست اصلا تحمل همان را هم ندارند؛ اما همان طور که مقامات بارها اعلام کردند و رهبر معظم انقلاب هم فتوا داده‌اند؛ قصد ساخت بمب اتم را ندارد زیرا این عمل را عملی حرام می داند.
و باز هم دزد پر رو یقه صاحب‌خانه را می‌گیرد
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری خود درباره بی عملی غرب می‌گوید که آنچه ایران تاکنون انجام داده در چارچوب تعهدات خود در حوزه پادمان بوده است و ما از قبل هم به اطلاع آژانس رساندیم و تمامی این‌ها صلح آمیز است و این بیانیه‌های سیاسی نه تنها غیر حقوقی هستند بلکه غیر سازنده هم هستند.
خطیب زاده همچنین معتقد است که سه کشور اروپایی بعد از خروج آمریکا از برجام هیچ اقدامی نکردند، زمانی که تحریم‌های حداکثری به مردم ایران تحمیل شد این‌ها کجا بودند و چه بیانیه‌ای دادند؟ واقعا طرف‌های اروپایی در بی عملی مثال بارزی هستند. عمل به تعهدات اروپا بهترین اقدام ممکن اروپا برای احیاء برجام است. اروپا به جای تکرار اظهارات خود به تعهدات خود فکر کنند و آنها را عملیاتی کنند. ایران حداقل تعهدات خود را ذیل پادمان انجام می‌دهند آنها نه تنها تعهدات خود را انجام نمی‌دهند بلکه تنها حرف می‌زنند.
عطا بهرامی کارشناس مسائل بین الملل، در این باره می‌گوید که شرایط ایران با زمان امضای برجام فرق کرده است، اما غربی‌ها نمی‌خواهند واقعیت را ببینند. زمانی که تحریم یعنی تنها ابزاری که غربی‌ها ما را تحت فشار می‌گذاشتند بی اثر شده و فروش نفت ما هم از تابستان سال گذشته تاکنون رو به فزونی بوده است، کارت تحریم دیگر خاصیتی ندارد و بهتر است غرب متناسب با امکانات خود تهدید کند، اما امروز شرایط فرق کرده و ایران در موضع ضعف نیست، مذاکرات هسته‌ای دیگر خیلی معنا ندارد و ایران حتی اگر مذاکرات هسته‌ای را پیگیری نکند، اتفاقی نمی‌افتد.
این کارشناس مسائل بین الملل همچنین بر این باور است که اگر آقای رئیسی می‌خواهد مذاکرات احیاء برجام ادامه پیدا کند، باید امثال فرانسه و اروپا را به طور کل از مذاکرات کنار بگذارد، فرانسه نه قدرت تاثیرگذاری است و نه موضوعیتی دارد، در اروپا کاره‌ای نیست و در جهان هم شوخی است و اینکه فرانسه پیام می‌برد و می‌آورد منطق درستی پشت آن نیست. انگلیس هم از اروپا خاج شده است و دیگر تروئیکای اروپا معنا ندارد. بیخودی اروپایی ها را بزرگ کنیم. اگر ایران اروپا را در پرونده هسته‌ای کنار بگذارد اروپا در هیچ پرونده جهانی دیگر فرصت عرض اندام پیدا نمی‌کند.
در چارچوب ان پی تی مجاز به غنی سازی هستیم؛ آن هم هرچقدر دلمان خواست
علیرضا تقوی نیا تحلیلگر مسائل سیاسی، گفت که طبق معاهده ان پی تی یا منع اشاعه هسته‌ای ایران حق دارد هرگونه فعالیت غنی سازی اتمی را با دو شرط انجام دهد؛ اول اینکه به سمت سلاح اتمی نرود و دوم اینکه قبل از تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم، به آژانس هسته‌ای اطلاع رسانی کنیم. ایران تمام این کار‌ها را انجام داده است، ساخت اورانیوم فلزی، اورانیوم ۲۰ درصد، اورانیم ۶۰ درصد و حتی اورانیوم ۹۰ درصد مخالف ان پی تی نیست.
وی افزود: ایران کاملا در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح هسته‌ای عمل می‌کند، در معاهده هسته‌ای طبق اذعان آژانس، سازمان ملل و کشور‌های اروپایی تمام تعهدات خود را در قبال برجام کامل انجام دادیم، اما این آمریکا بود که برخلاف وعده‌ها و تعهدات خود از برجام خارج شد، ایران کار غیر قانونی نکرده است و آنها بودند که غیرقانونی عمل کردند، غربی‌ها به دنبال بازی با حاصل جمع صفر هستند، یعنی می‌خواهند به طور کامل منویات خود را به طرف مقابل تحمیل کنند و طرف مقابل هم بدون گرفتن هیچ امتیازی قبول کند.
تحلیلگر مسائل سیاسی همچنین می‌گوید: اتحادیه اروپا درحالی مدعی شده که ایران باید تمام تعهدات خود را انجام دهد که تعهدات خود را عملی نکرده است. اینستکس به کجا رسید؟ مگر قرار نبود که اروپا خط مبادله تجاری تشکیل دهد؟ اروپا نه تنها به تعهدات خود عمل نکرد، بلکه آمریکا را هم وادار به پایبندی به تعهداتشان در برجام نمی‌کند، لذا این حق را ندارند که در مورد برنامه اتمی و سیاست‌های ایران نظر بدهند. اقدامات اتمی ایران کاملا در چارچوب ان پی تی است، اما دیگر برجام را اجرا نمی‌کند، چراکه طرف مقابل توافق هسته‌ای را به هم زد، ایران تا به امروز خلافی مرتکب نشده است، تهران در چارچوب ان پی تی می‌تواند تا ۹۹ درصد هم غنی سازی داشته باشد هر چقدر که بخواهد اورانیوم فلزی تولید کند، این‌ها توسط معاهده ان پی تی منع نشده است.
بهرامی کارشناس بین الملل هم معتقد است که آمریکا از برجام خارج شده و اتحادیه اروپا هم به تعهدات خود عمل نکرده است، بنابراین اکنون قراردادی با آنها نداریم، لذا ایران هم تعهدات خود را کاهش داد و از این جهت ما کار غیر حقوقی نکرده ایم و آنها هم نتوانستند علیه ما کار حقوقی کنند.
واکنش ها به اقدامات به حق ایران
این ها در حالی است که ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه درباره گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران گفت که اقدامات ایران برای تولید فلز اورانیوم و افزایش ظرفیت غنی سازی اورانیوم مغایر با برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پیرامون برنامه هسته‌ای ایران است، اما روسیه می‌داند که آنها به دلیل عدم پیشرفت در احیاء توافق هسته‌ای هستند.
زاخارووا در ادامه گفت که اقدامات ایران یک انحراف دیگر از توافق‌های مندرج برجام است. در حالی که تحریم‌های یک جانبه آمریکا علیه ایران و کشور‌های ثالثی که با آن همکاری می‌کنند همچنان به قوت خود باقی هستند. با این حال، ما نگران هستیم که این امر ما را از هدف مورد نظر بیشتر دور می‌کند و کار ایجاد شرایط برای اجرای پایدار توافق‌های جامع همچنان پیچیده است.
پیش از این نیز ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در سخنانی در پاسخ به سوالی مبنی بر نظر واشنگتن در مورد رویکرد دولت جدید در ایران درباره مذاکرات هسته‌ای گفته بود که ما قبلاً بارها به صراحت اعلام کردیم بازگشت متقابل به تعهدات برجامی به نفع منافع ملی ماست.
پرایس همچنین اعلام کرده بود: بازگشت ایران به تعهدات برجامی موجب می‌شود بازرسی‌های آژانس انرژی هسته‌ای به طرز سختگیرانه تری از سر گرفته شود و اینکه توافقنامه هسته‌ای با ایران بهترین راه برای کنترل این کشور در جهت دسترسی به سلاح هسته‌ای خواهد بود. ما می‌دانیم که دولت جدید در ایران هنوز به طور کامل شکل نگرفته است، ولی آنها باید در مورد دیپلماسی و بازگشت به میز مذاکرات در وین به طور جدی تصمیم گیری کنند.
در آخر اما سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه اما در پاسخ به این واکنش ها گفته است که متاسفانه به دلیل نقض کامل برجام توسط ایالات متحده و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ توسط طرف‌های اروپایی در برجام، زمان به نفع برجام نیست. اقدامات جبرانی ایران در برجام در چارچوب پادمان است.گام های کاهش تعهدات و اقدامات جبرانی ایران برگشت پذیر است، تمام اقدام ما در چارچوب پادمانی پیگیری می شود، البته اگر طرف های برجامی به تعهدات خود برگردند، تمام این اقدامات ایران برگشت پذیر است و کشور ما نه تنها اقدامات خود را متوقف می کند بلکه تمام آنها را کامل اجرا می کند.
