راهی جز مذاکره بی‌واسطه با آمریکا نداریم/مواضع دولتمردان آینده برجام را مبهم کرده است

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از قرن نو، مذاکرات احیای برجام پس از روی کار آمدن دولت سید ابراهیم رئیسی دچار یک سکون پر از ابهام شده است. صحبت هر از چندگاه حسین امیرعبداللهیان در خصوص آینده؛ آن هم با کلیدواژه «به زودی»، کار را به جایی رسانده که حتی «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی نیز در توئیتی کنایه‌آمیز، بی برنامگی تیم مذاکره‌کننده ایرانی را به باد انتقاد کرفته است.

به نظر می‌رسد موضع تهاجمی همفکران رئیسی پیش از تصدی امور در قبال برجام فضایی را برای دولت فعلی ایجاد کرده که هر حرکت آنها در مسیر برجام، به نوعی عقبگرد در مواضع پیشین محسوب شود.

حشمت الله فلاحت‌پیشه که در گذشته روند مذاکرات در دولت روحانی را گاهی مورد نقد قرار می‌داد در خصوص تعلل دولت فعلی در قبال برجام می‌گوید: "مشخص است که دولت رئیسی بدون هیچ برنامه‌ای موضوع برجام را دنبال می‌کند و در عمل تنها به دنبال سپری کردن زمان است."

مواضع دولتمردان آینده برجام را مبهم کرده است

این نماینده پیشین مجلس که روزگاری در جایگاه ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پارلمان قرار داشت، در گفت‌وگویی با قرن نو در خصوص آینده برجام و راهبرد مجهول دولت سیزدهم، اظهار داشت: مذاکرات هسته‌ای مسأله‌ای فرا دولتی است و کلیات آن در «شورای عالی امنیت ملی» پیگیری می‌شود.

وی افزود: دولت سیزدهم در شرایطی کار خود را آغاز کرد که پیش از انتخابات طیف همفکر آقای رئیسی با نظر منفی درباره «برجام» صحبت می‌کردند. همین دیدگاه‌ها نوعی از تردید را درباره آینده برجام و همچنین موضع احتمالی دولت جدید در قبال این توافق را ایجاد کرد.

فرصت توافق نود درصدی با غرب از دست رفت

رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره امکان توافق «نود درصدی» با غرب در روزهای پایانی دولت دوازدهم، بیان داشت: این امکان وجود داشت که ایران و طرف‌های برجام در روزهای پایانی دولت روحانی به توافقی نود درصدی باهم برسند. اما این موضوع محقق نشد و با روی کار آمدن دولت جدید؛ یک فضای کاملا بلاتکلیف بر عرصه دیپلماسی کشور حاکم شد که همین موضوع نیز علاوه بر از بین بردن زمان و انرژی طرفین، تا حد زیادی به ضرر ایران تمام شده است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: تعلل ایران در احیای برجام فضایی را ایجاد که دشمنان ایران نیز به خود اجازه نقش آفرینی و دخالت در این موضوع بدهند. برای مثال شاهد هستیم که این روزها رژیم صهیونیستی با چراغ سبز آمریکا به عنوان یک مدعی در موضوع نقش آفرینی جدی می‌کند.

وی گفت: کار به جایی رسیده که حتی دبیرکل آژانس انرژی اتمی نیز کم‌کاری های ایران را به طور متناوب به اطلاع مقامات مختلف حاضر در ایالات متحده آمریکا می‌رساند.

کسی در ایران چراغ سبز بایدن را جدی نگرفت

فلاحت‌پیشه با یادآوری تلاش بایدن برای آغاز مذاکرات، اظهار داشت: رئیس‌جمهور آمریکا در ابتدای کار خود تلاش کرد بدون توجه به جوسازی ‌های نتانیاهو و البته برخی از سران کشورهای عربی، وارد فاز مذاکرات هسته‌ای شود. اما ایران حاضر نشد پس از خروج یک جانبه ترامپ از برجام، توافق نود درصدی با غرب را بپذیرد.

عضو پیشین مجلس شورای اسلامی گفت: تداوم وضعیت موجود به نفع طرف‌هایی است که به هیچ عنوان دوست ندارند موضوع هسته‌ای ایران به سرانجام برسد.

این تحلیلگر برجسته در مسائل بین المللی تأکید کرد: امروز هزینه عدم توافق بر دوش ملت ایران افتاده و هر روز شرایط برای رسیدن به توافق در حال سخت تر شدن است.

وی با انتقاد از عدم تلاش دولت جدید برای ورود به مذاکرات برجام، بیان داشت: واقعیت این است که دولت جدید تا به امروز برنامه مشخصی برای احیای دیپلماسی و موضوع برجام نداشته و به نوعی زمان را سپری کرده است.

دولت راهبری برای احیای دیپلماسی ندارد

فلاحت‌پیشه سرنوشت مذاکرات هسته‌ای را مثبت خواند و تأکید کرد: واقعیت این است که فرجام مذاکرات هسته‌ای ایران را با چالش و یا تحریم فرسایشی مواجه نخواهد کرد. چه بهتر است که دولت جدید نیز این واقعیت را بپذیرد و تلاش خود را برای احیای دیپلماسی به کار بگیرد.

سه پیشنهاد عملی برای برجام که اگر محقق شده بود،...

وی گفت: شخص رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه می‌توانستند از فرصت حضور در مجامع بین المللی استفاده کنند و سه پیشنهاد در قالب؛ «فرسایشی نشدن مذاکرات»، «پایدار بودن توافق احتمالی» و «تعلیق عملی تحریم‌ها» را به طرف مقابل پیشنهاد دهند.

رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: دولتمردان فعلی همچنان در مقام انتقاد از برجام قرار دارند و فکر می‌کنند که دولت قبل هنوز مسئولیت مذاکرات برجام را بر عهده دارد. در حالی که امروز دولت در مقام اجرا قرار گرفته باید با یک دیپلماسی فعال؛ راهکار اجرایی ارائه دهد.

وی در خصوص راهبرد غلط تیم دیپلماسی در دولت جدید، بیان داشت: متاسفانه تیم دیپلماسی جدید از راه اشتباه اروپا مذاکرات را دنبال می‌کند، در حالی که کشورهای اروپایی در عمل نقش مهمی در برجام ندارند. حتی کشورهای چین و روسیه نیز در برجام ده درصد از نقش تأثیرگذار آمریکا را ندارند.

فلاحت‌پیشه تصریح کرد: نود درصد مذاکرات برجام بستگی به تصمیم آمریکا دارد. در گذشته نیز شاهد بودیم که پس از خروج آمریکا از برجام، کشور روسیه حتی حاضر نشد روزانه صدهزار بشکه نفت ایران را با شرایط کاملا سودآور، به فروش برساند.

چین و روسیه ایران را دور زدند

این نماینده سابق مجلس اضافه کرد: اخیرا آمریکا سیاست برگشت به دوران تحریم‌ «ریچارد نفیو» را در قبال چین اعمال کرده است. این کشور (چین) نیز چون رقابت تازه‌ای را با ایالات متحده آغاز کرده، حاضر شد تا بخشی از نفت ایران را آن هم با قیمت نازل خریداری کند.

فلاحت‌پیشه گفت: ایران باید بپذیرد آمریکا چه به عنوان رقیب و یا در جایگاه دشمن بسیار تأثیرگذار است. بر همین اساس باید واسطه‌ها را کنار بزند و به صورت مستقیم مسائل اختلافی موجود را با طرف مقابل به نتیجه برساند.

وی تأکید کرد: آمریکا برای رسیدن به توافق وارد مذاکرات خواهد شد و موضوع بکارگیری «مکانیزم ماشه» را دنبال نخواهد کرد.

رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در بخش پایانی گفت‌وگو با اشاره به سیاست نگاه به «شرق» و یا «غرب»، بیان داشت: باید بپذیریم که سیاست نگاه صرف به شرق یا غرب بعد از سال 1989 به پایان رسید و در دنیای کنونی؛ منافع کشورها حرف اول را می‌زند.

این استاد دانشگاه با یادآوری فشار چین و روسیه بر ایران، اظهار داشت: دو کشور چین و روسیه که نماد شرق هستند، شش قطعنامه تحریمی علیه ایران را امضا کردند. زیرا آنها تنها به منافع خود فکر می‌کنند.

فلاحت‌پیشه گفت: تنها کشوری که در جهان شرق را به عنوان یک شریک راهبردی می‌داند، ایران است. این نگاه نیز برآمده از غرب‌ستیزی شدید موجود در داخل است. در حالی که دو کشور چین و روسیه هیچ‌گاه ایران را به عنوان شریک راهبردی خود نپذیرفته‌اند. باید بپذیریم که در دنیای سیال کنونی، تاکتیک‎‌های سیاسی مناسبات را شکل می‌دهد، راهبردها و استراتژی‌های صرف و تقابلی قدرت سابق را ندارند.