روش جدید سعید جلیلی برای مخالفت با برجام/ وحشت یاران او از توافق هسته‌ای
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از قرن نو، با آنکه هنوز جزئیاتی از پاسخ ایران به متن پیشنهادی اروپا برای احیای برجام مشخص نیست و همه‌چیز در حد گمانه‌زنی‌ها و اطلاع‌گیری از منابع آگاه است؛ اما پالس‌های خوبی چه از سوی طرف ایرانی و چه غربی‌ها و آمریکایی‌ها به گوش می‌رسد و گویی طرفین برجام به توافقی مشروط رسیده‌اند.
در این میان و در شرایطی که شمارش معکوس برای اعلام نظرات غربی‌ها و آمریکا به پاسخ ایران آغاز شده، در داخل کشور برخی از اصول‌گرایان و چهره‌های نزدیک به این جریان، ساز مخالفت خود با برجام را کوک کرده و از هر فرصتی برای حمله به آن استفاده می‌کنند.
جلیلی و انتقاد از مذاکرات
سعید جلیلی که زمان دولت روحانی از مخالفان سرسخت برجام بود، بعد از روی کار آمدن دولت هم‌فکر رئیسی، تصور می‌کرد باز هم سکان تیم مذاکرات را به‌دست خواهد آورد؛ اما گویا رئیس نخواست حواشی دوره مذاکراتی جلیلی را وارد دولت نوپا خود کند و جلیلی هیچ جایگاهی در دولت به‌دست نیاورد.
هرچند که با روی کار آمدن علی باقری، گمانه‌ها برای پیگیری‌شدن تفکرات جلیلی در مذاکرات اوج گرفت؛ اما آن‌طور که از ظاهر امر پیداست گویی باقری نیز همانند رئیس دولتش، راه خود را از جلیلی جدا کرده است.
پس از مشخص‌شدن رویکرد رئیسی و باقری درباره برجام و از بین رفتن امید جلیلی برای حضور در دولت، او خط قرمزی بین خود و مذاکره‌کنندگان کشید و به منتقد دولت تبدیل شد.
نگاهی به انتقادات سعید جلیلی از برجام
سعید جلیلی همیشه پای مخالفت خود از برجام ایستاده است، چه زمانی که رئیس دولت سایه بود و چه زمانی که کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری. به‌طور مثال، سعید جلیلی در گفت‌وگویی در بحبوحه انتخابات 1400 درباره برجام گفت: «مذاکره غلط هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد و مذاکره خوب نیز تنها بخشی از کار برای رفع مشکلات است. سال ٩٢ هم گفتیم که تا ایرادات ساختار اجرایی ـ اداری کشور حل نشود، نمی‌توان ادعا کرد که مشکلات با مذاکره و... حل خواهد شد.»
در همان سال، در حالی که تیم مذاکره‌کننده رئیسی در وین در حال مذاکره بود، نامه دویست‌صفحه‌ای جلیلی به رهبر انقلاب فاش شد. اگر چه خودش در واکنش به این نامه که انتقادات زیادی را برانگیخت، گفت: «می‌گویند فلانی صد صفحه یا دویست صفحه نامه نوشته است؛ اما چرا چنین فضایی اکنون طراحی می‌شود؟ من که قبلاً گفته‌ام برجام سند طلبکاری ملت است و در د‌انشگاه باید برجام‌خوانی راه بیفتد. اما مگر صحنه ما این مسائل است.»
او همچین گفت: «من همیشه مکاتباتی د‌اشتم و وظیفه خود می‌د‌انم نظراتم را بیان کنم. دولت قبل در پایان دوره خود گزارشی درباره برجام د‌اد من آن را بررسی کرد‌م و موارد‌ی که با واقعیت مطابقت ند‌اشت بیان کرد‌م. این نامه مربوط به شش ماه پیش و در نقد گزارش دولت قبلی در زمینه د‌ستاورد‌های برجام بود. البته این مسائل ارزش پرد‌اختن ند‌ارد.»
بنا به روایتی که روزنامه شرق آن زمان منتشر کرد جلیلی پیشتر و قبل از ارسال این نامه، تماس‌های خود را با حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه و علی باقری کنی، معاون سیاسی او و رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران در مذاکرات احیای برجام در وین، داشته و در تلاش برای اقناع آنها ناکام مانده است. پس از این بوده که جلیلی در این مرحله سراغ نامه به رهبری رفته است.
یاران جلیلی به میدان آمدند
حال در روزهایی که چشم جهان خیره به کاخ سفید است تا ببینند آیا ایران ایده‌های اتحادیه اروپا را می‌پذیرد یا خیر، در این سوی میدان و در داخل کشور، سعید جلیلی تاکتیک دیگری را برای مخالفت با برجام برگزیده است. اگرچه او در ظاهر سکوت کرده؛ اما یاران او مرتب به برجام حمله می‌کنند و مخالفت خود را ابراز می‌کنند.
به طور مثال، عباس رنجبر، مسئول دفتر سعید جلیلی در توئیتی نوشت: «احیای روح برجام و تز رسواشده حل معیشت از طریق سازش در اذهان مردم، شرطی‌کردن اقتصاد و اعمال خودتحریمی علیه نهادهای داخلی، اعطای مجدد اهرم فشار مکانیسم ماشه و نظارت‌های استثنایی به آمریکا و جاسوسان اسرائیل و... آقایان رئیسی و باقری مسئولیت مستقیم تبعات این تصمیم برعهده شماست.»
از سوی دیگر حضور وحید جلیلی (برادر سعید جلیلی) در سمت قائم‌مقام صداوسیما، تولید برنامه‌های انتقادی و مخالف برجام در این رسانه افزایش پیدا کرده و کار به جایی رسید که تندروها در برنامه افق، خواستار استیضاح وزیر امور خارجه شدند.
این رویکرد جلیلی در حالی اتخاذ شده که برخی از دلواپسان دیروز برجام هم با مشاهده فشارهای ناشی از تحریم‌ها و ناتوانی دولت در حل مشکلات اقتصادی، به صف موافقان برجام پیوسته‌اند و گرچه توجیهاتی برای موافقت امروز خود با توافق هسته‌ای مطرح می‌کنند؛ اما در نهایت برون‌داد تحرکات آنها موافقت با مسیر در پیش گرفته‌شده در دولت رئیسی است.
پاسخ رئیسی به تندروهای برجامی نزدیک به جلیلی
اگرچه دولت رئیسی به این مخالفت‌ها تاکنون پاسخ صریحی نداده است، اما به‌نظر می‌رسد که عزم خود را برای رسیدن به توافق جزم کرده و به مخالفت تندروها با برجام اهمیتی نشان نمی‌دهد.
