درخواست ویژه بایدن از اعراب برای مقابله با حملات هوایی نیروهای نظامی ایران /پشت پرده سفر رابرت مالی به خاورمیانه

به نوشته المانیتور، رابرت مالی، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران، دِینا استرول، مسئول سیاست خاورمیانه پنتاگون و کریستوفر لندبرگ، مدیر موقت وزارت امور خارجه در امور مبارزه با تروریسم، رهبری کارگروه متشکل از مقامات و ژنرال‌های نظامی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، بحرین، کویت و عمان را بر عهده دارند.

سایر مقامات آمریکایی از شورای امنیت ملی، وزارت امور خارجه و پنتاگون نیز در این نشست شرکت دارند. این جلسات بر گام‌های بعدی دولت بایدن در قبال ایران، ایجاد دفاع هوایی و موشکی یک‌پارچه منطقه‌ای، همکاری‌های امنیتی و ضدتروریستی دریایی تمرکز دارند.

خطوط ارتباطی

مقامات دولت بایدن مدعی‌ند که از دو هدف بزرگ خود در خاورمیانه چشم‌پوشی نمی‌کنند؛ کنترل غنی‌سازی هسته‌ای ایران از طریق دیپلماسی و پیشبرد عادی‌سازی کشورهای عربی با اسرائیل. 

یک مقام ارشد دفاعی ایالات متحده به المانیتور گفته که به دلیل عدم پیشرفت قابل‌ توجه در این دو هدف، این اولویت‌ها در رأس دستور کار نشست ریاض نخواهد بود. این مقام بدون اشاره به جزئیات گفت که در عوض، کارگروه ایران به رهبری رابرت مالی به هم‌تایان ما در شورای همکاری خلیج‌فارس طرحی در مورد گام‌های بعدی در قبال تهران ارائه خواهد داد.

در همین حال، مقامات سنتکام، آژانس اطلاعات دفاعی، ستاد مشترک نیروهای مسلح و آژانس همکاری امنیتی دفاعی بر این موضوع تمرکز خواهند کرد که چگونه کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس می‌توانند دفاع هوایی و موشکی خود را یک‌پارچه‌سازی کرده و به نیروهای ویژه دریایی به رهبری ایالات متحده کمک کنند.

پدافند هوایی یک‌پارچه

مقامات دولت بایدن امیدوارند که این نشست، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را تشویق کند تا در زمینه به اشتراک‌گذاری داده‌های اطلاعاتی و راداری با همسایگان خود به توافق رسیده تا بتوانند با موشک‌های ایرانی مواجه شوند. اما این مأموریت سختی خواهد بود. تاکنون حداقل پنج فرمانده اخیر سنتکام در دست‌یابی به آن ناموفق بودند. با این حال مقامات دفاعی آمریکا بر این پندارند که افزایش توانمندی ایران در سال‌های اخیر باعث شده است که مقامات نظامی منطقه هم‌نظر و هم‌نگاه شوند.

این مقام ارشد دفاعی گفت: «فعلاً هیچ برنامه‌ای برای اصلاح مدل فعلی وجود ندارد. در این مدل، کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس داده‌های راداری خود را از طریق مرکز عملیات هوایی ترکیبی پایگاه هوایی العدید در قطر با ارتش ایالات متحده به اشتراک می‌گذارند. به عقیده مقامات پنتاگون، دید مشترک پدافند هوایی می‌تواند با ایران و نیروهای نیابتی مقابله کند».

روز دوشنبه، ژنرال الکس گرینکویچ، فرمانده نیروی هوایی ایالات متحده در خاورمیانه گفت: «بخش بزرگی از تمرکز ما بر مدرن‌سازی توافقات اشتراک‌گذاری داده‌ها است». او گفته: «وقتی این توافق‌ها به روز شوند، می‌توانیم زیرساخت‌های فناوری اطلاعات را نیز بازسازی کنیم».

فوریتی جدید

این دیدارها در حالی برگزار می‌شوند که مقامات کاخ سفید و پنتاگون در مورد همکاری دفاعی روزافزون ایران و روسیه هشدار داده‌اند. مقامات می‌گویند که همکاری این دو کشور از نظر این کشورها حساسیت‌برانگیز است. وال‌استریت ژورنال در اوایل ماه جاری مدعی شده که تهران درباره تولید مشترک نسخه‌ای سریع‌تر و کارآمدتر از پهپاد تهاجمی شاهد ۱۳۶ با روسیه رایزنی کرده‌اند [این در حالی است که تهران و مسکو این مسئله را رد کرده‌اند].

گرینکویچ روز دوشنبه در مرکز امنیت آمریکای جدید، یک اندیشکده مستقر در واشنگتن به خبرنگاران گفت که افزایش قابلیت‌های پهپادی ایران خطرات بیشتری برای نیروهای آمریکایی در سوریه به همراه خواهد داشت. به گفته مقامات دفاعی، هدف ایران مبنی بر اخراج کامل نیروهای نظامی آمریکا از منطقه همچنان به قوت خود باقی است. گرینکویچ گفته که در حوزه دریایی نیز ما شاهد چالش‌های جدید هستیم.

مخالفت سیاسی

مقامات پنتاگون نسبت به هم‌سویی امنیتی منطقه ابراز خوش‌بینی کردند. این هدفی است که حداقل چهار دولت قبلی آمریکا در آن اشتراک داشتند. مقامات دفاعی ایالات متحده می‌گویند که لفاظی و بازی‌های سیاسی تأثیری بر روابط نظامی با کشورهای خلیج‌فارس نداشته است. همان‌طور که المانیتور قبلاً نیز گزارش کرده بود، مانورهای نظامی و جلسات مشترک بین مقامات بلندپایه دفاعی آمریکا و عربستان سعودی، پشت درهای بسته جریان دارد.

اما جلسات این هفته کارگروه مشترک آمریکا و کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس که در ابتدا برای اکتبر برنامه‌ریزی‌شده بود، توسط دولت بایدن به دلیل اختلاف با عربستان بر سر تصمیم اوپک‌پلاس برای کاهش تولید نفت، به تعویق افتاد.

از آنجایی که مذاکرات دولت بایدن در مسئله هسته‌ای ایران به بن‌بست رسیده و گزینه دیگری در دست ندارد، به پنتاگون متوسل شده است. اما از آن سو نیز بعید است که کشورهای عربی بخواهند علناً به عنوان بخشی از جبهه‌ای نظامی به رهبری آمریکا و اسرائیل، دیده شوند.

اما مقام دفاعی آمریکا اذعان کرد: شرکای ما الزامات دفاعی مختلف و مهمی دارند. اگر زمانی اسرائیلی‌ها بتوانند سریع‌تر از ما به این الزامات پاسخ دهند، حرکت مثبتی بوده و از آن حمایت می‌کنیم.