بوریس جانسون پس از رسوایی پارتی‌گیت دوباره نخست وزیر انگلیس می‌شود؟

این کمیته قرار است بیستم ماه مارس شهادت بوریس جانسون را در این پرونده ارزیابی کند و اگر به این نتیجه برسد که نامبرده پارلمان را فریب داده، ممکن است از نمایندگی مجلس تعلیق شود. طبق قانون اگر تعلیق وی بیشتر از ۱۰ روز طول بکشد، احتمال برکناری وی از این کرسی و برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای در حوزه انتخابیه او یعنی آکسبریج و رویزلیپ جنوبی وجود دارد.

رسوایی پارتی‌گیت چگونه شکل گرفت

رسوایی پارتی گیت، با انتشار گزارشی در روزنامه انگلیسی دیلی میرور در نوامبر ۲۰۲۱ کلید خورد. براساس گزارش این روزنامه، دفتر نخست وزیر انگلیس در میانه دور دوم محدودیت های کرونایی و در شرایطی که برگزاری گردهمایی غیرکاری در فضای بسته ممنوع بود، میزبان مهمانی و جشن های غیرکاری بوده است.

جانسون بابت اتهامات وارده از مردم عذرخواهی و با انجام تحقیقات مستقل در این باره موافقت کرد. برهمین اساس پروژه تحقیقات برعهده خانم سو گری محول شد. به فاصله کوتاهی پلیس متروپولیتن تحقیقات مستقل جداگانه‌ای را در مورد نقض محدودیت‌های کرونایی در دفتر نخست وزیری آغاز کرد و در نتیجه آن جانسون متهم شناخته و جریمه شد.

گزارش اولیه تحقیقات خانم گری در ۳۱ ژانویه ۲۰۲۲ و گزارش نهایی وی در می ۲۰۲۲ منتشر شد. در این گزارش، رویدادهای متعددی از جمله نوشیدن بیش از حد الکل و عدم احترام به کارکنان نظافت و امنیت بوضوح مشهود است. او نتیجه گرفت که مسئول ارشد سیاسی کشور "باید مسئولیت این تخلف فرهنگی را بر عهده بگیرد".

در پی انتشار این گزارشات نارضایتی عمومی علیه جانسون تشدید شد و این فضا به شکست سنگین حزب محافظه‌کار در انتخابات شورای‌های شهر کمک کرد. در اوایل سال ۲۰۲۲، تعدادی از مخالفان و برخی از سیاستمداران محافظه کار خواستار استعفای جانسون یا برگزاری رای عدم اعتماد شدند.

۲۱ آوریل ۲۰۲۲، نمایندگان مجلس گزارش اتهامات جانسون را به کمیته ویژه تحقیق پارلمان ارجاع دادند و این تحولات باعث کاهش اعتماد جامعه به نخست وزیر شد. او سرانجام در پی استعفای ۵۰ تن از اعضای کابینه در ۷ ژوئیه ۲۰۲۲ ناگزیر به استعفا شد.

سرنوشت سیاسی جانسون زیر تیغ کمیته ویژه تحقیقات پارلمان

اینک سرنوشت سیاسی جانسون زیر تیغ کمیته ویژه تحقیقات پارلمان است. این کمیته از نهادهای رسمی مجلس عوام انگلیس است که اعضای ان‌را نمایندگان حزب محافظه کار (۴ نفر)، حزب کارگر (۲ نفر) و حزب ملی اسکاتلند (۱نفر) تشکیل می‌دهد و وظیفه‌اش تحقیق در خصوص موضوعاتی است که از سوی مجلس به آن ارجاع می‌شود. این موضوعات عموماً شامل اهانت و یا گمراه کردن نمایندگان مجلس و یا نقض قوانین مجلس از سوی قانون‌گذاران است.

کمیته فقط از رئیس مجلس (عوام) دستور میگیرد و ارجاع موضوع رسوائی پارتی‌گیت از آن‌جمله است. تحقیقات این کمیته در خصوص موضوع فوق متکی است بر داده‌های رسمی که از پلیس لندن، مستندات مردمی و گزارش خانم گری جمع آوری شده است.

کمیته ویژه تحقیق مجلس، تاریخ ۲۰ مارس را برای برگزاری اجلاس خود در این‌خصوص اعلام کرده و در آن از آقای جانسون خواسته که خود را برای دفاع در مقابل اعضای کمیته آماده نماید.

نخست وزیر اسبق انگلیس ادعا کرده که گزارش خانم گری فاقد اعتبار قانونی بوده و اتهامات وارده با طراحی حزب کارگر صورت گرفته تا او را از شرکت در انتخابات آتی کنار بزند.

«سو گری» که در زمان تهیه گزارش اتهامات علیه جانسون یک کارشناس مستقل و شاغل در بخش خدمات بود، اینک بعنوان رئیس ستاد انتخاباتی آقای کی‌یِر استامر (رهبر فعلی حزب کارگر) منصوب شده است. این انتصاب از نظر آقای جانسون و تعدادی از طرفداران وی، پاداش تهیه گزارش وی به مجلس عوام و سپس همکاری با کمیته ویژه تحقیق به حساب می‌آید.

طبق گزارش اولیه کمیته ویژه تحقیقات مجلس، آقای جانسون با اتهام منحرف نمودن اذهان نمایندگان در جریان پارتی گیت و تعداد بیشتری تخلف، مواجه بوده و ممکن است به از دست دادن کلیه مشاغل سیاسی، که برای وی بسیار ناگوار و سنگین است، منجر شود.

تعدادی از اتهامات آقای جانسون که مورد توجه کمیته یادشده قرار گرفته از این‌ قرار است:

۱. نادیده گرفتن تخلفات اخلاقی کریس پنچر و انتصاب وی به‌عنوان معاون مسئول ناظر بر امور انضباطی نمایندگان حزب حاکم محافظه‌کار.

۲. ماجرای پارتی گیت که در آن به موارد متعددی از نقض مقررات و عدم رعایت محدودیت‌های کرونایی، و از جمله مراسم جشن تولد آقای جانسون در محل کارش اشاره شده است.

۳. حضور در مهمانی باغ داونینگ استریت که در آن به محدودیت‌های کرونایی توجه نشده است.

۴. تخلفات رانندگی ۸۳ از کارمندان دفتر کار آقای جانسون که به آن وقعی نهاده نشده است.

۵. گزارش مستند خانم «سو گری» درباره عدم رعایت مقررات قرنطینه توسط کارکنان دولت

۶. افزایش مهارگسیخته نرم تورم که در ژوئیه ۲۰۲۲ به ۹.۱ درصد رسید

۷. عدم صداقت آقای جانسون در امور محوله

هرچند ممکن است در جلسه ۲۰ مارس اتهامات دیگری هم مطرح شود اما آنچه تا امروز در صدر موضوعات جریان پارتی‌گیت و حواشی آن در دسترس عموم قرار گرفته همین موارد است.

اما جلسه ۲۰ مارس از دو جهت حائز اهمیت است. اولا آینده سیاسی جانسون، درحالی که او برای کنار زدن ریشی سوناک از مقام نخست وزیری و بازگشت به داونینگ استریت تا پیش از برگزاری انتخابات سراسری سال آینده میلادی درحال برنامه ریزی است، تعیین تکلیف می‌شود.

اما مهم‌تر از آن، سلسله اتهاماتی است که پای ریشی سوناک هم گیر و اگر سر باز کند، ممکن است به سقوط دولت منجر شود. سوناک از جمله کسانی است که در مهمانی‌های غیرقانونی دفتر نخست وزیری در دوران صدارت بوریس جانسون حضور داشت و از سوی پلیس جریمه شد. اگر پای او به این پرونده و روند تحقیقات کمیته پارلمان باز شود، هیچ بعید نیست که دولت سقوط و انگلیس شاهد برگزاری انتخابات سراسری زودهنگام باشد.