پیام تلخ آمریکا به متحدان/ بن‌سلمان مشتاق برقراری رابطه با بی‌بی؟

پیام تلخ آمریکا به متحدانش

به گفته ناظران، خروج شتاب‌زده ایالات متحده از افغانستان و انفعال دونالد ترامپ در برابر حمله به تاسیسات نفتی آرامکو، پیامی سنگین و تلخ برای کشورهای حاشیه خلیج  فارس  داشت، پیامی مبنی بر اینکه آمریکا متحد غیر‌قابل اعتمادی است. بی‌دلیل نبود که در سال نخست ریاست جمهوری بایدن در باب فرآیند عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با اسرائیل حرفی به میان نیامد؛ هرچند می توان این گزاره را بخشی از استراتژی دولت بایدن قلمداد کرد تا به دولت پیش از خود اعتباری ندهد.

با این حال بعد از آن، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه برای تحقق توافق اعراب و اسرائیل درگیر 180 کنش شده و حالا با اشتیاق فرایندعادی سازی روابط کشورهای عربی و اسرائیل را دنبال می‌کند تا از آن به عنوان کارت برنده در جریان کارزار ریاست جمهوری استفاده کند. به نظر می رسد که سعودی‌ها تمایل دارند تا روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل احیا کنند با این همه آنگونه که برخی از دیپلمات‌های سعودی اخیرا به نشریه هیل گفتند، این کشور به عنوان رهبر جهان عرب می بایست در ابتدا با اسرائیل در باب مسئله فلسطین به نتیجه دست یابد.

​

بهای احیای رابطه با اسرائیل

آنگونه که گزارش‌ها می‌گویند بهای احیای روابط دیپلماتیک با اسرائیل، حمایت آمریکا از برنامه هسته ای غیر نظامی عربستان و رفع محدودیت‌های خرید تسلیحات پیشرفته از ایالات متحده است. به لحاظ عقلانی عادی سازی رابطه عربستان با اسرائیل تا زمانی که ملک سلمان - پادشاه عربستان - زنده است، دور از ذهن به نظر می رسد؛ چراکه او کماکان به آرمان های فلسطین متعهد است. با این حال، محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی به واسطه چشم انداز 2030 و برنامه جاه‌طلبانه‌ای که برای پیشرفت در داخل دارد، شاید در این باره مصمم‌تر باشد.

گروهی از تحلیلگران بر این باورند که ایالات متحده نباید عربستان را برای عادی سازی رابطه‌اش با اسرائیل تحت فشار قرار دهد. در این میان برخی از کشورهای عرب چون عمان نیز از برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل در هراس هستند؛ چراکه به خوبی از خواسته‌های سلطه‌جویانه این بازیگر آگاه هستند. با این همه گروهی که با مقام‌های عمانی در این باره رایزنی داشتند بر این باورند که این کشور ممکن است در راستای عادی سازی رابطه با اسرائیل گام های کوچک تری بردارد.

هراس اعراب از استراتژی آمریکا و اسرائیل در ارتباط با ایران

به گفته یکی از مقام‌های اسرائیلی، این بازیگر باید  توسعه اقتصادی  را در مناطقی چون عمان در اولویت قرار دهد و نباید انتظار داشته باشد که روابط سیاسی بر سایر مسائل مقدم باشد. اسرائیل مدتی در عمان و قطر دفاتر تجاری داشت.عمان دفتر بازرگانی اسرائیل را در اکتبر 2000 و در جریان انتفاضه دوم بست و قطر هم نوامبر 2007 به فعالیت این دفاتر پایان داد.راز نهفته و در عین حال عریان این است که اسرائیل با کشورهای حاشیه خلیج  فارس  مشغول تجارت است. بازگشایی دفتر تجاری این بازیگر در عمان به نفع دو طرف خواهد بود؛ هرچند تحقق آن نیاز به میانجیگری چهره ای چون بلینکن دارد.

​

در کل باید گفت که فرایند عادی سازی روابط با اسرائیل برای هرکدام از بازیگران عرب متفاوت از دیگری است. آنچه مشترک است، منافع اقتصادی حاصله از این توافق است. با این همه آنگونه که سعودی‌ها گفتند چنین رابطه‌ای نیاز به پیش زمینه دارد و آن احیای اعتماد سعودی‌ها و سایر کشورهای عرب به ایالات متحده است. به ادعای گروهی از ناظران، خروج ایالات متحده از خاورمیانه صف آرایی کشورهای عرب در برابر ایران را تضعیف کرد. ذبه ادعای هیل از منظر تئوری، اعراب دوست داشتند تا با اسرائیل هسو باشند مشروط به این که آمریکا بخشی از این فرایند باشد. اما کاهش اعتماد اعراب به آمریکا، تمایل کشورهای حاشیه خلیج فارس برای همسویی با اسرائیل را تضعیف کرده ، بی دلیل نیست که شاهد احیای رواب دیپلماتیک عربستان و ایران با میانجیگری چین بودیم. به ادعای هیل، سعودی ها می دانند که احیای رابطه دیپلماتیک با ایران راه حل دائمی برای حل اختلاف لاینحل آنها با رقیب منطقه‌شان نیست.این نشریه مدعی است که اعراب در انتظار هستند تا ببینند که ایا بایدن خط قرمزی در ارتباط با  برنامه هسته ای ایران  دارد یا نه.