فوت 5 دانش آموز و 21 معلم خراسان براثر کرونا/ ترامپ هزینه دموکراسی است/حذف ۳۵ درصد اقلام خوراکی از سبد خانوار
به گزارش اقتصادنیوز مهمترین سوژه مشترک امروز روزنامهها مناظره پرحاشیه انتخاباتی آمریکا میان دونالد ترامپ و جو بایدن بود.
اکثر روزنامههای امروز تیتر یا عکس نخست خود را به این رویداد اختصاص دادهاند. در ادامه برخی از این تیترها را به صورت فهرستوار مرور میکنیم:
آرمانملی: بایدن پیروز مناظره اول
آفتابیزد: مناظره سیاه برای کاخ سفید
ابتکار: بوکس کلامی بایدن و ترامپ در رینگ مناظره
ایران ارگان دولت: هرج ومرج آمریکایی
جامجم ارگان صداوسیما: جنگ زرد!
جوان: مفاحشه!
حمایت ارگان قوه قضائیه: چهره بدون بزک آمریکا
خراسان: تحقیر وشرمساری
دنیای اقتصاد: بایدن برد؛آمریکا باخت
رسالت: خودآمریکا
سیاست روز: نابودی تهمانده دموکراسی و اخلاق
شرق: شرمساری در اوهایو
کیهان: مناظره را ادامه ندهید آبروی امریکا بر باد رفت
مردمسالاری: خشمگین و وحشی
وطنامروز: آمریکا زوزه کشید!
فارغ از مناظره انتخاباتی آمریکا همشهری تیتر نخست خود را به نقشه سالمندی در ایران اختصاص داده است.ابتکار هم گزارش اصلی صفحه نخست خود را با این عنوان منتشر کرده است «مسخ جمهوریت نظام با طرح انتخاباتی مجلس» اعتماد هم در تیتر نخست آورده است: اجتناب از تضعیف انتخاب مردم
اطلاعات هم به نقل از رئیسجمهور تیتر زده است: تازمانیکه اقتصاد و تولید دست دولت باشد مشکلات حل نمیشود
جامجم هم از کرونای زیرزمینی خبر داده است.
در ادامه برخی از مطالب امروز روزنامهها را بررسی میکنیم
آرمانملی؛ حذف ۳۵ درصد اقلام خوراکی از سبد خانوار
آرمان ملی در گزارشی به وضعیت اقتصادی خانوارها در دوره کرونا پرداخته و مینویسد: بعد از گذشت چند ماه از شیوع بیماری کووید19 در کشور، تاثیر کمبود مواد مغذی و برخی ویتامین ها بر ابتلا به ویروس کرونا برای بسیاری از متخصصان حوزه تغذیه مسجل شده است. « 15 تا 35 درصد خانوارها به دلیل تبعات اقتصادی کرونا، مصرف اقلام غذایی را حذف کرده یا کاهش دادند» این صحبتهای مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در راستای اخبار چند روز گذشته از توزیع گوشت گنجشک در فضای مجازی، با توجه به افزایش قیمت مرغ است. افزایش بیسابقه نرخ اقلام خوراکی در سه ماه گذشته، باعث حذف بسیاری از مواد و اقلام خوراکی معمول از سبد خانوار شده و متخصصان تغذیه، نسبت به کمبود ویتامین و پروتئینها در سلامت جامعه ابراز نگرانی جدی میکنند. افزایش قیمتهای مواد پروتئینی، میوهها، گوشت مرغ و ماهی، لبنیات و ناتوانی خانوادهها در شرایطی رخ میدهد که متخصصان توصیه میکنند، هر فردی باید روزانه حداقل دو تا چهار واحد در روز میوه مصرف کند. میوهها منبع غنی و مهمی از تامین ویتامین های آ و سی هستند. کمبود هر دو این ویتامین افراد را در معرض ابتلا به بیماریهای فصلی و ضعف سیستم دفاعی بدن قرار میدهد. به گفته مدیر کل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت؛ در شش ماهه دوم سال همزمان با بیماریهای تنفسی و ویروسی از جمله کرونا درگیر خواهیم بود. ابتدای مهر بود که مدیرکل بهداشت، بیمههای اجتماعی و درمان کمیته امداد اعلام کرد که 137 هزار کودک در کشور دچار سوءتغذیه هستند که این دسته از کودکان توسط مراکز بهداشت و درمان استانها شناسایی به کمیته امداد معرفی میشوند. فریدون قربانی همچنین میافزاید: « این کودکان افرادی هستند که توسط مراکز بهداشت و درمان استانها شناسایی و طی معرفی نامهای به کمیته امداد معرفی شدند؛ کمیته امداد برای رفع سوء تغذیه این کودکان به صورت ماهانه کارتهایی صادر کرده است که بر اساس سبدهای غذایی از پیش تعریف شده، والدین آنها میتوانند به فروشگاههای طرف قرارداد، مراجعه و آن کالاها را دریافت کنند.»
خراسان؛ فوت 5 دانش آموز و 21 معلم خراسان رضوی بر اثر کرونا
خراسان در گزارش خود آورده است: مدیر کل آموزش و پرورش خراسان رضوی با بیان این که «244 نفر از همکاران ما در مدارس و 232 نفر از دانشآموزان خراسان رضوی به کرونا مبتلا شدهاند»، افزود: 21 نفر از همکاران ما و همچنین پنج دانشآموز در خراسان رضوی به دلیل ابتلا به کرونا فوت کردهاند. خدابنده در خصوص تعداد معلمان و دانشآموزان مبتلا به کرونا، اظهار کرد: آمار دقیقی از معلمان و دانشآموزان خراسان رضوی که به کرونا مبتلا شدند در دسترس نیست، آماری که ما از معلمان و دانشآموزان مبتلا به کرونا داریم، ممکن است دقیق نباشد، ممکن است موارد متعددی مبتلا شده اما به ما اطلاع نداده باشند. وی افزود: اگر دانشآموزی به مدرسه نمیآید، معنی آن این است که میخواهد از آموزش مجازی استفاده کند، ما نمیتوانیم همه غایبان را چک کنیم که آیا مریض هستند، به کرونا مبتلا شدند یا سالم هستند و در خانه آموزش مجازی را دریافت میکنند، مگر مواردی که خانواده دانشآموز ابتلا به کرونا را به مدرسه اطلاع دهند. خدابنده تصریح کرد: امکان ابتلا به کرونا در این معلمان و دانش آموزان نیز مانند اقشار دیگر جامعه وجود دارد. ما مستنداتی مبنی بر این که اعلام کنیم بازگشایی مدارس سبب افزایش ابتلا به ویروس کرونا در افراد شده است، نداریم.
شرق؛ ترامپ هزینه دموکراسی است
شرق در سرمقاله خود به قلم صادق زیباکلام، استاد دانشگاه تهران به مناظره بایدن وترامپ پرداخته است. در بخشی از این یادداشت آمده است: «نخستین مناظره انتخابات ریاستجمهوری 2020 ایالات متحده، فضاحت نظام دموکراسی حاکم در غرب را آشکار کرد»، «همین یک مناظره ترامپ- بایدن کافی است، لطفا جلوی مناظرههای بعدی را بگیرید»، « درخواستهای گسترده برای لغو مناظرهها نشاندهنده نگرانی عمیق لابیهای صهیونیستی -سرمایهداری گرداننده این رسانهها از افشای واقعیتهای ضد مردمی لیبرالدموکراسی در آمریکاست!». این گزارهها و یک دو جین مشابه آن، از ساعات اولیه روز گذشته و بهدنبال برگزاری نخستین مناظره ترامپ- بایدن برای انتخابات سوم نوامبر 2020، از سوی مراکز مشخص در فضای مجازی چرخانده شد. هدف آنها نشاندادن ورشکستگی نظام لیبرالدموکراسی حاکم در غرب و بهویژه در آمریکاست. اینکه آیا نظام لیبرالدموکراسی را میتوان تقلیل داد به شخصیت یک رئیسجمهور در آمریکا به نام دونالد ترامپ و رفتار او در 90 دقیقه مناظره با رقیب انتخاباتی خود قابل بحث است. بماند که این ترامپ در انتخابات گذشته، مطلوب جریانی خاص در ایران بود که به دلایلی، حضور هیلاری کلینتون در آمریکا را به ضرر اقدامات خود میدانستند؛ اما فرض بگیریم حق با مخالفان و منتقدان دموکراسی در غرب است و مناظره دیروز ترامپ – بایدن، نشاندهنده به زعم آنان چهره بینقاب دموکراسی غربی است. حتی یک گام جلوتر بیایم و فرض کنیم نظام لیبرالدموکراسی آنگونه که در داخل تبلیغ میشود، پوششی برای پنهانکردن واقعیتهای نظام سرمایهداری حاکم بر غرب و سایر نقاط همسو با آنان در جهان است. سؤال از منتقدان این شیوه حکومتداری آن است که آن نظام ناکارآمد، ورشکسته، استثمارگر ظالم و سایر صفاتی که به آن نسبت میدهند، چه بدیلی دارد؟ چه نظام سیاسیای را پیشنهاد میدهند که ضعفهای نظام لیبرالدموکراسی را نداشته باشد و یک سر و گردن هم از آن بالاتر بایستد؟ دوهزارو 400 سال قبل از معترضان به دموکراسی در ایران، فیلسوف و اندیشمند بزرگ، افلاطون، عَلَم مخالفت با دموکراسی را برداشت. او با نفس انتخاب حکومت با رأی مردم مخالفت کرد. استدلال او بسیار ساده بود؛ چگونه ممکن است در انتخاب حکومت، رأی یک عالم فرهیخته با یک برده (به تعبیر او) برابر باشد؟ افلاطون معتقد بود این یک خطای بزرگ است که سهم و نقش همگان در انتخاب حکومت برابر باشد. شاید اگر افلاطون مناظره بایدن- ترامپ را میدید، با پوزخندی به ما میگفت این محصول همان دموکراسی است که آن همه سنگ آن را به سینه میزنید. ترامپ محصول انتخابی است که همه در آن یک رأی برابر دارند. از یک جهت افلاطون درست میگوید؛ نازیها نیز مانند ترامپ با رأی برابر مردم انتخاب شدند و نهتنها آلمان که اروپا را نابود کردند. نخستین شرط دموکراسی، پذیرش پیامد آن یا درستتر گفته باشیم، پیامد انتخاب مردم است. اگر اکثریت مردم نازیها یا دونالد ترامپ را انتخاب کردند، هیچ نهادی، هیچ قدرتی نمیتواند به آنها بگوید انتخاب شما درست نبوده و شما نباید آدولف هیتلر را انتخاب میکردید. شما نباید ترامپ را راهی کاخ سفید میکردید. دموکراسی، بهایی دارد که باید آن را پرداخت. هیچکس نمیگوید مردم همواره درستترین و بهترین انتخاب را انجام میدهند. نمونههای زیادی وجود دارد که اکثریت در یک انتخابات آزاد، لزوما بهترین گزینه را برنگزیدهاند. حداکثر یک پوپولیست را برگزیدهاند یا انتخاب نامطلوب دیگری کردهاند که بعدها همان مردم، حاصل آن را دیده و چشیدهاند؛ اما سؤال اینجاست که آیا بهواسطه این احتمال که مردم ممکن است در یک انتخابات آزاد، لزوما انتخاب نادرست را انجام دهند، باید اصل انتخاب مردم از آنان سلب شود؟ آن را واگذار به یک جمع محدود مصلح یا خیّر کنند تا بهجای مردم انتخاب کرده یا خودشان کشور را اداره کنند؟ تجربه تاریخی مبین آن است که اگرچه در مواردی مردم ترامپها را انتخاب میکنند، اما در بلندمدت، سلب حق انتخاب از مردم، هزینه بهمراتب سنگینتری به بار میآورد. همین مناظرههای انتخاباتی فرصتی برای پالایش دموکراسی در غرب خواهد بود.
جوان؛ سایه دهشتناک سالمندی بر سر اقتصاد ایرانی
جوان در یادداشتی به پیامدهای پیری جمعیت پرداخته است. در بخشی از این نوشته آمده است: جمعیت جهان به دلیل کاهش میزان باروری و افزایش قابلتوجه سن امید به زندگی به سمت سالمندی میرود. تغییر ساختار سنی اکثر کشورهای دنیا به سمت سالمندی، در زمینههای مختلف یک جامعه اثر میگذارد. مقوله اقتصاد یکی از موضوعات حیاتی است که از سالمندی جمعیت تأثیر جدی میپذیرد...بودجه دولت، سنجهای مهم برای ارزیابی توان اقتصادی کشورها به شمار میرود که درآمدها و هزینههای دولت دو رکن اصلی آن هستند.اخذ مالیات عمدهترین منبع درآمدی یک دولت محسوب میشود. سالمندی جمعیت باعث کاهش نیروی کار میگردد. با کاهش نیروی کار به عنوان بزرگترین گروه پرداختکننده مالیات به دولت، سطح درآمد دولت به طور چشمگیری کاهش پیدا میکند.از طرفی هزینههای عمومی و عمرانی عمدهترین مخارج دولت محسوب میشوند و بیشترین هزینههای دولت به مسائل آموزشی، بهداشتی، رفاهی، دفاعی و خدمات اقتصادی اختصاص دارد. سالمندی جمعیت باعث افزایش بسیار زیاد هزینه در زمینههایی همچون بهداشت و سلامت، مراقبت و نگهداری و ارائه خدمات رفاهی خواهد شد.در واقع حرکت به سمت سالمندی جمعیت باعث میشود که توازن و ترکیب بودجه دولت دستخوش تغییر قرار گیرد؛ به طوریکه دولت با کسری بودجه مواجه شود. دولتها برای جلوگیری از کسری بودجه و ورشکستگی مجبورند سن بازنشستگی را افزایش دهند یا میزان دریافت مالیات از نیروی کار خود را بالا ببرند که این مسئله باعث افزایش فشار شدید مالی به نیروی کار و کاهش انگیزه آنها در عرضه کار خواهد شد.
در بخش دیگری از این یادداشت آمده است: با بررسی و تحلیل تأثیر سالمندی جمعیت بر متغیرهای مهم اقتصادی میتوان دریافت که تغییرات ساختار سنی جمعیت به سمت سالمندی باعث افزایش هزینههای عمومی دولت همچون: هزینههای سلامت و بازنشستگی میگردد، نیروی کار کاهش پیدا میکند و متعاقب آن با کاهش پرداخت مالیات، سطح درآمد دولتها کاهش مییابد
جمهوری اسلامی؛ هشدار نسبت به تغییرات جمعیتی کشور
جمهوری اسلامی در یادداشتی نسبت به کند شدن روند رشد جمعیت کشور هشدار میدهد. صندوق بینالمللی پول طی گزارشی نرخ رشد جمعیت ایران را حدود 1/1 میلیون نفر در سال ارزیابی کرده و میگوید جمعیت ایران در سال آینده از مرز 85 میلیون خواهد گذشت. با چنین رقمی برای نرخ رشد سالانه حدود 3/1 درصدی، کارشناسان پیشبینی میکنند جمعیت کشور در معرض مشکلاتی قرار میگیرد که باید از هماکنون درباره آن چارهاندیشی کرد.
در بخش دیگری از این یادداشت نکته مهمی است که از نظرها به دور مانده و روستانشینان و ساکنان شهرهای کوچک با دیدن فضای زندگی پرتجمل و امکانات بیشتر در مرکز و شهرهای بزرگ احساس میکنند که از قافله عقب هستند و برای ترک روستا و پیوستن به فضای مناسبتر به جمعبندی و تصمیمگیری میپردازند.این پدیده بهویژه در نقاط مرزی و حتی برخی روستاهای نزدیک مرز ابعاد مخاطرهآمیزی به خود گرفته و موجبات ایجاد مشکل امنیت ملی را فراهم کرده است. این، هشدار مهمی برای مراکز تصمیمگیری و سیاستگذاری کلان کشور است که چرا ما از یکطرف با کاهش رشد جمعیت کشور مواجهیم که مخاطراتی را برای آینده به همراه دارد و ازسوی دیگر به خاطر کوچ هجومی جمعیت از روستاها که قاعدتاً مراکز مولد محسوب میشوند، نیروی مولد به نیروی سربار و بیکار در شهرها و مناطق حاشیهای تبدیل میگردد. زمینهای کشاورزی در روستاها به حال خود رها میشوند و این رها شدن بر روی تولید کشاورزی کشور اثر میگذارد. اما در عین حال همان نیروی مولد روستائی بدون مهارتهای مناسب و مورد انتظار، حتی در شهرها و مراکز استان هم فرصت چندانی برای اشتغال مولد به دست نمیآورند. درک ابعاد چنین پدیدهای نیاز به کنکاش و آسیبشناسی جدی و مستمر دارد. تلاش برای مهار و توقف این قبیل مهاجرتها و حتی ریلگذاری برای ایجاد مهاجرت معکوس نیازمند بررسی، برنامهریزی و سرمایهگذاری بیشتر در مناطق روستائی است که زمینههای موثر و پایداری برای اشتغالزائی و ارائه خدمات مورد انتظار در روستاها را فراهم آورد.
اعتماد؛ واکنش منفی وال استریت و داوجونز به نخستین مناظره انتخاباتی امریکا
بامداد چهارشنبه اولین مناظره انتخاباتی میان دو نامزد جمهوریخواه و دموکرات برگزار شد. اعتماد دراین باره نوشت: هر چند با تجربه مناظرههای قبلی ترامپ در سال 2016 همچنین اظهارنظرها و تصمیمهای او در مدت زمان حضورش در کاخ سفید، کیفیت و بگومگوهای این مناظره دور از ذهن نبود، اما نحوه واکنش بازارها به این مناظره، افزایش «بیاعتمادی نسبت به آینده» بود که در کاهش ارزش دلار نسبت به سایر ارزها همچنین افت سهام در وال استریت خودنمایی کرد. با وجود اینکه طلا تا پیش از برگزاری مناظره به عنوان مامنی برای سرمایهگذاران بود و حتی بیشترین افزایش قیمت در یک هفته اخیر را به ثبت رساند، اما با اتمام مناظره اندکی کاهش قیمت داشت.
پس از بگومگوهای فراوان که حدود 70 درصد امریکاییها آن را «آزاردهنده» نامیدند، ارزش دلار در برابر ارزهای مهم جهان افت کرد و شاخص آن 0.3 درصد کاهش یافت و به 93.87 واحد رسید. در مقابل یورو و پوند به اندازه 0.6 و 0.3 واحد تقویت شدند. کاهش ارزش دلار در حالی رقم خورد که ماه گذشته میلادی گلدمنساکس هشدار داده بود که با ادامه وضعیت فعلی در امریکا و درگیری این کشور با انتخابات، ارزش دلار کاهش بیشتری خواهد یافت و ممکن است جایگاه خود را به عنوان ذخیره ارزی اصلی در جهان از دست بدهد. پیشبینی میشود با شدت گرفتن نااطمینانی در جهان پس از مناظره اول، سرمایهگذاران به سمت طلا یا بیتکوین روانه شوند، چراکه به هیچ کشوری تعلق ندارد و با مناظره و نتیجه انتخابات نیز مانند دلار از ارزشش کم نمیشود.
دنیای اقتصاد؛ موج مکزیکی رونق سفر
دولتها در سراسر جهان برای «گشایش مسیر امن گردشگری مختص شهروندان خود» به استفاده از الگوی «موج مکزیکی سفر در آخرهفتهها» دعوت شدند. دنیای اقتصاد در این باره نوشت: سازمان جهانی توریسم ضمن هشدار درباره «تداوم بیعملی در برابر رکود کرونایی بازار گردشگری» اعلام کرد: نقشهای که از ۲۰۰۱ در مکزیک برای رونق سفرهای داخلی طراحی شد و همچنان مکزیکیها را به مسافرتهای کمهزینه اما پرتعداد مشغول کرده است، میتواند در مقطع فعلی در همه کشورها به اجرا دربیاید. این نقشه تحت عنوان «دهکده جادویی»، روستاها و شهرهای کوچک با ویژگیهای تاریخی یا بومی جذاب برای مسافرت را به نقاط هدف برای مسافرتهای آخرهفته تبدیل کرده است. موج مکزیکی سفر به روستاها و شهرهای کوچک- بومگردی- به لحاظ حجم مسافر، بیش از ۲ برابر جمعیت ساکن این مناطق است. این کشور ششمین مقصد برتر توریستهای بینالمللی است. تجربه مکزیک نشان میدهد این الگوی گردشگری ۷ دستاورد برای کل اقتصاد، روستاییها، شهروندان و شغلهای خدماتی به همراه دارد.برنامه دهکدههای جادویی مکزیک بهعنوان الگویی برای تحقق طرح توسعه روستایی از سوی سازمان جهانی گردشگری انتخاب شده است. «گردشگری و توسعه روستایی» خط مشی اصلی سال ۲۰۲۱ در روز جهانی گردشگری برگزیده شد که کشورها براساس آن برای جبران خسارتهای ناشی از بحران کرونا به بازیابی و بهبود گردشگری داخلی و اقتصاد خود بپردازند. مکزیک بهعنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری در جهان محسوب میشود، بهگونهای که در سال 2018 پذیرای 41 میلیون گردشگر خارجی بوده است که رشدی 5/ 5 درصدی داشته است. براساس اعلام سازمان گردشگری مکزیک در روز عید پاک دهکده «کنکون» بیش از 2میلیون نفر بازدیدکننده داشته که با رشد 5/ 14درصدی همراه بوده است. درآمد حاصل از گردشگری مکزیک در سال 2018 بیش از ۲۳ میلیارد دلار و رشد 5/ 5درصدی بوده است. بازار گردشگری مکزیک بهعنوان سومین صنعت مهم اقتصادی این کشور محسوب میشود که اکنون بهعنوان ششمین کشور گردشگرپذیر جهان بهشمار میرود. مکزیک این موفقیت و اعتبار خود را در بازار گردشگری مدیون اجرای برنامه «دهکدههای جادویی» است.برنامه دهکدههای جادویی ابتکاری است که دولت مکزیک مطرح کرده است که این امر بهدلیل ظرفیتها و جاذبههای گردشگری مکزیک در طبیعت زیبا، غنای فرهنگی و تاریخی، سنتهایبومی، صنایع دستی هنری و غذاهای محلی مختلف با هدف افزایش گردشگری به مناطق بیشتری بهویژه شهرهای کوچکتر و مناطق روستایی تحقق یافته است. این برنامه بازدید از شهرهای کوچک و روستاها را ترویج میدهد که این امر به گردشگران فرصت بازدید از صنایع دستی بومی، مناظر بینظیر و جاذبههای دیگر را میدهد. دولت مکزیک، برنامه دهکدههای جادویی را برای شناسایی مناطقی با ویژگیها و سنتهای خاص در سراسر کشور ایجاد کرد که این مناطق را منحصربهفرد و از نظر تاریخی قابلتوجه میکند. در واقع دهکدههای جادویی مکانی متشکل از نمادها، افسانهها، تاریخ، رویدادهای مهم، جشنوارهها، سنتها، غذاهای عالی بومی، خریدهای لذتبخش و زندگی روزمره که بهعبارت دیگر جادویی در شکل اجتماعی و فرهنگی همراه با فرصتهای عالی برای گردشگری است که تجربیاتی جادویی به گردشگران ارائه میدهد.