شکست تماشایی ترامپ مقابل ایران
به گزارش اقتصادنیوز؛ نگار مرتضوی، روزنامهنگار ایرانی-آمریکایی با ایلهان عُمَر یکی از ۲ زن مسلمان مجلس نمایندگان آمریکا، درباره چشمانداز سیاست خارجی آمریکای جو بایدن به گفتوگو نشسته است.
در این گفتوگو که وبگاه تحلیلی ریسپانسیبل استیتکرفت -وابسته به اندیشکده کوئنسی- با عنوان «ایلهان عمر مشتاقانه منتظر سیاستخارجی سازندهتر ایالات متحده است» منتشر کرده، آمده است:
ایلهان عمر، نماینده کنگره، سیاست ترامپ در قبال ایران را "یک شکست تماشایی" خواند که نتوانست ایران را پای میز مذاکره بیاورد، و در عوض منجر به گسترش برنامه هستهای ایران، تقویت تندروهای ایرانی و تضعیف چشمانداز دیپلماسی شده است.
نماینده دموکرات ایالت مینهسوتا در یک مصاحبه اختصاصی با Responsible Statecraft خواستار بازنگری در اولویتهای خاورمیانهای آمریکا شد و توضیح داد که چگونه حضور ایالات متحده در منطقه "غیرسازنده و ضدمولّد" بوده است. وی از رئیس جمهور منتخب جو بایدن خواست تا بر اساس ایدههای آمریکایی عمل کند و نقض حقوق بشر را چه از سوی شرکای نزدیک مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی سر زده باشد و چه از سوی ایران و سوریه، با یک رویکرد مورد توجه قرار دهد.
ایلهان عمر در نوامبر 2018 زمانیکه به عنوان یکی از دو زن مسلمان در کنگره ایالات متحده و اولین قانونگذار آمریکایی سومالیاییتبار انتخاب شد، تاریخسازی کرد. او خیلی زود به ستاره نوظهور حزب دموکرات تبدیل شد و در طول همین دوره کوتاه با حضور درخشان در کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان، همواره بلای جان جمهوریخواهان و شخص رئیسجمهور دونالد ترامپ بوده است. او منتقد جدی سیاست خارجی دولت ترامپ، به ویژه در مورد خاورمیانه است و برای ایجاد تغییرات اساسی در زمینه حضور ایالات متحده در منطقه تلاش میکند. متن کامل این مصاحبه را در ادامه بخوانید.
نگار مرتضوی: بیایید با این انتخابات شروع کنیم، زیرا همه جهان روند را دنبال کردهاند. فکر می کنید ادعاهای بیاساس دونالد ترامپ مبنی بر تقلب چه تاثیری بر وجهه آمریکا و اعتبار روند دموکراتیک آن در سراسر جهان داشته است؟ به ویژه هنگامی که دولت ایالات متحده در مورد تقلب در انتخابات در سایر کشورها گمانهزنی میکند؟
ایلهان عمر: این نه تنها برای دموکراسی خود ما، بلکه به اهداف دموکراسی در سراسر جهان بسیار آسیب رسان است. انتخابات ما باید استاندارد طلایی انتخابات در سراسر جهان باشد. وقتی رئیس جمهور ایالات متحده به دنبال اعتبارزدایی از روند انتخابات است، موجودیت جامعه و اعتماد آن که مایه حیات دموکراسی هستند را مضمحل میکند.
وقتی میبینیم مستبدان در کشورهایی چون برزیل و فلیپین با کپیبرداری از عوامفریبی راست افراطی ترامپ به قدرت رسیدند، نگران هستم که سیاستمداران از تلاش های او برای انحطاط دموکراسی نیز تقلید کنند. خبر خوب این است که او در حال شکست است. با وجود شیوع کرونا در این انتخابات رکورد زدیم. مقامات انتخابی حزب جمهوریخواه سرانجام ذیل دموکراسی و در مقابل دونالد ترامپ قرار گرفتهاند. مهم نیست که او چه میگوید، جو بایدن رئیس جمهور جدید ایالات متحده است.
ن. م: اکنون از شما میخواهم سیاست خارجی ایالات متحده در چهار سال گذشته را ارزیابی کنید. نظر شما درباره جایگاه آمریکا در جهان و جهت گیری سیاستخارجی کاخ سفید دوران ترامپ در قبال دوستان و دشمنان واشنگتن چیست؟
ا. ع: همانطور که اخیراً نوشتم، چهار سال گذشته برای موقعیت ایالات متحده در جهان و وضعیت کلی سیاستخارجی آمریکا "فاجعهبار" بوده است. دونالد ترامپ در راستای یکجانبهگرایی و غوغاسالاری از دستاوردهای بزرگ دیپلماتیک مانند توافق پاریس و توافق هستهای ایران عقبنشینی کرد. او به اتحادهای ما ضربه زد، شراکتهایی که در طول دههها منعقد شده بود را از بین برد. او به دیکتاتورهای سراسر جهان یاری رساند و به شبکهای از اقتدارگرایان راستگرا از عربستان سعودی گرفته تا هند و مجارستان تا هند راه یافت. در نتیجه، امروز استبدادها در سراسر جهان جسورتر از گذشته رفتار میکنند. او با ترور یک مقام ایرانی، ما را در آستانه جنگ قرار داد. در همین حال، بودجههای پنتاگون و حضور نظامی ما در سراسر جهان همچنان در حال رشد است.
ن. م: یکی از ارکان اصلی دولت ترامپ سیاست فشار حداکثری بر ایران است که ترکیبی از تحریمهای سنگین و تشدید فشارهای سیاسی و گاهاً نظامی است. نظر شما در مورد این سیاست به عنوان یک استراتژی و همچنین تأثیر آن بر مردم ایران چیست؟
ا. ع: به عنوان یک استراتژی ، یک شکست تماشایی بوده است. برای مذاکره با ایران کاری از پیش نبرده است. در واقع ایران اکنون 12 برابر بیشتر از زمان برقراری محدودیتهای توافق هستهای، ذخایر اورانیوم دارد. این تنها به تندروترین جناحها در ایران قدرت بخشیده، خصومت با آمریکا را افزایش داده، و یک تعامل دیگر را دشوارتر کرده است. به عنوان یک امر اخلاقی، کارزار فشار حداکثری کاملاً به معنای واقعی کلمه "کشتن مردم بیگناه" است. مردم ایران -به ویژه زنان و کودکان فقیر- رنج میبرند. در طول بحران کرونا، آنها با کمبود سرسام آور دارو روبرو بودهاند و توان تأمین نیازهای اساسی خود را ندارند.
ن. م: دولت بایدن کار خود را در کمتر از دو ماه آغاز خواهد کرد و تیم او قول داده است که دوباره با ایران وارد تعامل شود. فکر می کنید سیاست ایالات متحده باید در قبال ایران چگونه باشد؟ چگونه ایالات متحده باید با ایران و ایرانی تعامل کند؟
ا. ع: ما باید تمام توان خود را برای بازگشت به میز مذاکره و حصول توافق انجام دهیم. این امر نه تنها به مثابه تسکین برای مردم ایران است، بلکه همچنین ممانعت از یک رقابت تسلیحاتی هستهای در خاورمیانه است که ایالات متحده و کل جهان را تهدید میکند. من از اینکه جو بایدن و جواد ظریف نسبت به مشارکت در این روند تمایل نشان دادهاند، دلگرم میشوم.
علاوه بر این، ما باید به ملت ایران اطمینان دهیم که با امید، آرزو و آرمانهای آنها همبستگی داریم - که خواهان شکوفایی آنها هستیم و میخواهیم از حقوق اساسی و حق تعیین سرنوشت خود برخوردار باشند، همانطور که برای همه مردم در سراسر جهان آرزوی زندگی بهتری داریم. و بسیار ساده است فهمیدن اینکه ما نه با زور و نه با فشار حداکثری بر دولت ایران نمیتوانیم از حقوق بشر مردم ایران حمایت کنیم. ما از سال 1979 (انقلاب ۵۷) این سیاست را در پیش گرفتهایم و هرگز نتیجهبخش نبوده است.
ن. م: من همچنین می خواهم به سیاست خارجی ایالات متحده در قبال خاورمیانه و چگونگی تأثیر سالها جنگ و حضور نظامی در منطقه، از حمله به عراق گرفته تا جنگ های سوریه و یمن ، نگاهی بیندازیم. دیدگاه شما درباره سیاست خارجی و حضور نظامی ایالات متحده در منطقه چیست؟
ا. ع: حداقل حضور ما در منطقه اغلب نتیجه منفی داشته است. بارها آرمانهای ما در زمینه حقوق بشر و عدالت به نفع یکجانبهگرایی، جنگهای تجاوزگرانه و منافع مادی نادیده گرفته شدهاند. برای بسیاری از مردم در سراسر جهان، به ویژه در خاورمیانه، ایالات متحده به عنوان یک نیروی اشغالگر خارجی دیده میشود که به راستی در راستای ایدهآلهایی که ادعا میکنیم برای آنها آمدهایم، عمل نمیکند. من هنوز هم به این آرمانها باور دارم و معتقدم بایدن فرصتی برای مطابقتسازی سیاست آمریکا با آنها دارد. این به معنای اولویت دادن به حقوق بشر نسبت به اتحادهای کوتاه مدت نظامی است. این به معنای به صدا درآوردن صدای اعتراض به نقض حقوق بشر در هر کشوری است که مرتکب آن میشود - خواه از سوی متحدان فرضی مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی باشد یا توسط ایران و سوریه. دههها طول می کشد تا اعتماد بازسازی شود، اما کاملاً امکانپذیر است.
ن. م: دولت ترامپ سرمایه سیاسی زیادی را صرف مسئله اسرائیل و فلسطین کرده است و ما شاهد توافقاتی بین برخی کشورهای عربی در خلیج فارس با اسرائیل بوده ایم ، اما نه با خود فلسطینیان. نظر شما در مورد این توافقات چیست؟ و فکر می کنید ایالات متحده چگونه می تواند به روند صلح اسرائیل و فلسطین کمک موثری کند؟
ا. ع: من در این مورد در متن خود نوشتم. من عمیقا اعتقاد دارم که صلح ممکن است و ما باید همه توان خود را برای تحقق صلح و تعیین سرنوشت برای مردم فلسطین ، همراه با امنیت برای اسرائیلی ها انجام دهیم. من فکر می کنم این نیاز به سرمایه گذاری مداوم در گفتگو بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها دارد. این همچنین به معنای تحمیل عواقبی برای اسرائیل است که حقوق بشر فلسطین را نقض می کند ، از جمله تهدید به قطع کمک نظامی ایالات متحده.
ن. م: بیایید در مورد ممنوعیت ورود مسلمانان صحبت کنیم که دونالد ترامپ در اولین روزهای کار خود اعمال کرد و جو بایدن قول داده است که در اولین روز ریاست جمهوری خود آن را لغو کند. شما خود یک مسلمان هستید و در این کشور پناهنده شده اید و از جنگ و خشونت فرار کرده اید. نظر شما در مورد پیامدهای این ممنوعیت در چهار سال گذشته چیست؟ چه پیامی در مورد آمریکا به جهان ارسال کرد؟
ا. ع: دردناک است. این پیام را به مردم سراسر جهان می رساند که ما فقط به خاطر کشور مبدا یا مذهبی که میپذیریم ارزشمند نیستیم. زندگی من برای همیشه تغییر کرد زیرا من توانستم به عنوان پناهنده به ایالات متحده بیایم و برای همیشه سپاسگزار آن خواهم بود. اما این ممنوعیت، همراه با کاهش شدید در اسکان پناهندگان، فرار از جنگ و ستم را برای ایلهانهای کوچک در سراسر جهان دشوار می کند. این یک لکه ننگ بر تاریخ آمریکا است - نقض مستقیم بنیادی ترین ارزش های ما. و من بیصبرانه منتظر روز اول ریاست جمهوری جو بایدن هستم که آن را در زباله دان تاریخ قرار دهد.
ن. م: و در آخر ، من می خواهم در مورد خودتان صحبت کنیم. داستان شما یک نمونه منحصر به فرد از رویای آمریکایی است. یک دختر جوان مسلمان آفریقایی که از جنگ فرار کرد و به عنوان پناهنده در ایالات متحده مستقر، و سپس یکی از نخستین دو زن مسلمان منتخب در کنگره شد. از داستان خود برای من بگویید و اینکه زندگی خود را از جایی که در حال حاضر ایستادهاید چگونه میبینید.
ا. ع: داستان من یک داستان منحصر به فرد آمریکایی است. وقتی تنها دو کلمه انگلیسی که میدانستم "سلام" و "خفه شو" بود به عنوان پناهنده به این کشور آمدم. من در چندین شغل کار کردم تا بتوانم از هزینه دانشگاه را در حالی که بچههای کوچکی را پرورش می دادم ، پرداخت کنم و سرانجام توانستم نماینده جامعه خود در مجلس نمایندگان ایالات متحده باشم. به عنوان اولین زن مسلمان کنگره، من در آنجا مردمی را در سراسر کشور می شناسم که آرزوها و رویاهای آنها را مجسم می کنم. اما من همچنین می دانم که رسیدن به کنگره کافی نیست. من این را مدیون منطقه خود و افرادی هستم که آرزوهایشان را برای جهان بهتر از آنچه پیدا کردم ، نمایندگی میکنم. من این را مدیون آنها هستم که برای آمریکایی بجنگم که در آن همه افراد بتوانند به پتانسیلهای کامل خود برسند و قانون با آنها برابر رفتار خواهد کرد. به همین دلیل به خدمت ادامه میدهم.
ایلهان عبداللهی عمر (Ilhan Abdullahi Omar)، نماینده منطقه پنجم ایالت مینهسوتا در مجلس نمایندگان آمریکا، در سال ۱۹۸۲ در موگادیشو -پایتخت سومالی- به دنیا آمده است. او به همراه رشیده طلیب نماینده فلسطینیتبار ایالت میشیگان، نخستین زنان مسلمان تاریخ کنگره آمریکا بودهاند (ایلهان عمر نخستین زن محجبه کنگره نیز هست).
این ۲ زن جوان از جمله انبوه نمایندگان دموکرات تازهوارد و غالباً ترقیخواهی بودند که در انتخابات میاندورهای ۲۰۱۸ به مجلس نمایندگان راه یافتند. انتخاباتی که به لحاظ تعدد و تنوع چهرههای راهیافته از اقلیتهای نژادی، جنسی و مذهبی در نوع خود بینظیر بود. الکساندریا اوکازیو کورتز، نماینده چپگرا و محبوب نیویورک و آیانا پرسلی نماینده ماساچوست به همراه ایلهان عمر و رشیده طلیب، گروه ۴نفره معروف به اسکواد (Squad/جوخه) را تشکیل میدهند. ۴ زن جوان از اقلیتهای مذهبی و نژادی با ایدههای سوسیالیستی که باارها در طول همین ۲سال با ترامپ سرشاخ شدهاند و گاه اختلاف نظرشان با همحزبیهای میانهرو نظیر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان نیز علنی شده است.