شلیک ترامپ به دموکراسی آمریکایی

به گزارش اقتصادنیوز، دقایقی پس از تایید نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، دونالد ترامپ با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد تصمیم کنگره نشان‌دهنده پایان عالی‌ترین دوره ریاست‌جمهوری در تاریخ امریکاست. او وعده داده که انتقال قدرت به جو بایدن به صورت عادی و منظم خواهد بود، هر چند در همین بیانیه هم او از ادعاهایش در مورد انتخابات دست نکشید.

به‌رغم آن‌که با پایان یک روز طوفانی در تاریخ ایالات متحده و رسمی شدن ریاست‌جمهوری جوبایدن به نظر می‌رسد فضای سیاسی در امریکا در مقایسه با دوران پرتلاطم ترامپ روی آرامش به خود خواهد دید، نشریه معتبر آتلانتیک به محض پایان جلسه کنگره در حساب توئیتری خود خطاب به نمایندگان نوشت: «در محل باقی بمانید و همین امشب ترامپ را برکنار کنید و از هر اقدام بالقوه‌ای که امکان برقراری حکومت نظامی را به او  می‌دهد، جلوگیری کنید». با توجه به سطح تشنجات روز یک‌شنبه در شهر واشینگتن، تا روز 20 ژانویه و تحلیف جو بایدن در این شهر اعلام وضعیت فوق‌العاده شده است. در همین رابطه موریل بوزر، شهردار پایتخت ایالات متحده گفت: «امروز خیلی‌ها با هدف خشونت و تخریب به واشینگتن دی‌سی آمدند و دست به خشونت و تخریب زدند. آنها مواد تخریب‌کننده از قبیل آجر و شیشه نوشابه پرتاب کرده‌اند و سلاح کشیده‌اند و برای ادامه این کار انگیزه دارند».

دونالد حذف می شود؟

در شرایطی که رسانه‌های امریکایی از فشار بر مایک پنس برای استفاده از متمم بیست‌وپنجم قانون اساسی خبر داده‌اند، کمیته قضایی مجلس نمایندگان نیز در نامه‌ای خطاب به او خواهان فعال‌سازی این متمم برای حذف دونالد ترامپ شد. بر اساس متمم بیست‌وپنجم قانون اساسی ایالات متحده، در صورتی که معاون ریاست‌جمهوری و اعضای کابینه تشخیص دهند رئیس‌جمهور به لحاظ جسمی یا روانی دیگر قادر به هدایت امور نیست، می‌توانند با استناد به این متمم، امور را به معاون ریاست جمهوری بسپرند. گزارش شده که برخی از مقامات کاخ سفید، از جمله مت‌پوتینگر معاون مشاور امنیت ملی کاخ سفید، از سمت خود استعفا و یا در حال تصمیم‌گیری در این زمینه‌اند. از سوی دیگر سی‌ان‌ان خبر داده که ترامپ به اطرافیان  خود گفته ورود مارک شورت رئیس کارکنان مایک پنس به کاخ سفید را ممنوع کرده است.

رئیس جمهور از شورشیان حمایت کرد؟

از همه تعجب برانگیزتر این‌که علی‌رغم هشدارهای عمومی، دونالد ترامپ از ساعات اولیه روز چهارشنبه هیچ تلاشی برای کنترل هوادارن معترضش نداشت و زمانی هم که در نهایت در ویدیویی خطاب به آن‌ها خواستار ترک تالار کنگره شد، با گفتن عبارت «دوستتان دارم» به صورت تلویحی رضایت خود را از این عمل اعلام کرد. حتی او از تایید درخواست برای حضور گارد ملی در شهر واشینگتن برای روز چهارشنبه اجتناب کرد و مقامات دفاعی و اداری به نیویورک تایمز گفتند این مایک پنس بوده که دستور استقرار گارد ملی را صادر کرده است.

به شهادت تاریخ ایالات متحده، حمله روز چهارشنبه هواداران دونالد ترامپ به ساختمان کنگره و تسخیر تالار اصلی آن، نخستین یورش به این ساختمان از زمان حمله ارتش بریتانیا به کنگره در ۱۸۱۲ بود. در آن سال ارتش بریتانیا تحت فرمان دریادار الکساندر کوکبرن و ژنرال رابرت راس به امریکا حمله کرده، واشینگتن دی‌سی را اشغال و ساختمان کنگره را که در آن زمان در دست احداث و نیمه کاره بود تصرف کردند.

یورش به ارکان دموکراسی در آمریکا

ارتش بریتانیا به تلافی حمله امریکا به پایتخت وقت کانادا در شهر یورک، علاوه بر آتش زدن کاخ سفید، چندین ساختمان دیگر را هم آتش زدند. با این حال یورش روز چهارشنبه حمله مستقیمی بود به ارکان مختلف دموکراسی امریکایی؛ حمله در روزی که نمایندگان ایالات برای معرفی رئیس‌جمهور منتخب در نشست مشترک نمایندگان و سناتورها حضور پیدا می‌کردند.

تقبیح رفتار ترامپ و هوادارانش در یورش به دموکراسی فصل مشترک واکنش‌هایی بود که از سوی چهره‌های مختلف ابراز شده است. باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا، گفته است حمله امروز به عنوان لحظه‌ای ننگین و شرم‌آور برای کشور در تاریخ ثبت خواهد شد، حمله‌ای که به تحریک رئیس‌جمهور مستقری انجام شد که به بیان اظهارات دروغ درباره نتیجه یک انتخابات قانونی ادامه می‌دهد.

بیل کلینتون رئیس جمهور سابق آمریکا هم رویدادهای این روز را تعرضی خواند که محصول بیش از چهار سال سمی کردن سیاست، پراکندن عمدی سوء اطلاعات، و کاشتن تخم بی اعتمادی و دشمن کردن مردم آمریکا با یکدیگر است. هیلاری کلینتون هم چهارشنبه را روزی خواند که تروریست‌های داخلی به بنیاد دموکراسی حمله کردند.

جورج بوش رئیس جمهور اسبق آمریکا هم از وقوع این حوادث ابراز ناباوری کرده است. جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا  هم شورش هواداران دونالد ترامپ را محکوم و خواهان پایان محاصره کنگره شد.

حتی مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور هم چهارشنبه را روز سیاهی در تاریخ کنگره خواند و جیمز متیس اولین وزیر دفاع در دولت ترامپ تعرض خشونت‌بار و بی‌سابقه به کنگره را مستقیما به فرمانده کل قوا نسبت داد. او ترامپ را به خاطر سوءاستفاده از مقامش سرزنش کرده و او را متهم کرد از ریاست جمهوری برای تخریب اعتماد عمومی به انتخابات و نفی احترام ما برای سایر شهروندان استفاده کرده است.

بازی ترامپ تمام شده است یا...؟

علی‌رغم این واکنش‌ها نسبت به وقایع روز چهارشنبه، شاید بازی برای دونالد ترامپ هنوز تمام نشده است. در امریکا خطر از برقراری یک کودتای نظامی و یا به راه افتادن یک جنگ احتمالی در منطقه‌ای چون خلیج فارس از گزینه‌هایی یاد می‌شود که ترامپ برای تداوم حضورش در قدرت به آن‌ها فکر می‌کند.

باید منتظر ماند تا پاسخی برای این پرسش را دریافت که در دو هفته باقی مانده از دوران حضور ترامپ در کاخ سفید آیا او تیر دیگری برای شلیک به دموکراسی در چنته دارد یا خیر.