رای به انحلال مجلس پس از تصویب بودجه!

بودجه امسال به دلایلی مورد انتقاد برخی احزاب و طوایف بود؛ کاهش ارزش پول ملی عراق، اثرات بحران کرونا بر اقتصاد و فروش نفت، کسری بودجه بی سابقه و اختلافات تکراری بین دولت مرکزی فدرال و محلی اقلیم کردستان از جمله دلایل مستقیم و غیر مستقیم مخالفت احزاب گوناگون با این بودجه بود. لایحه ای که افزون بر ۲۰ بار جلسات مجلس را با تعویق و تعطیلی مواجه کرد و در روزهای آخر کار به ترک صحن توسط محمد الحلبوسی رییس قوه مقننه کشیده شد.

منتقدان در ابتدای تقدیم لایحه بودجه در دسامبر ۲۰۲۰ (دی ماه ۹۹) سطح تعیین شده مالیات بر حقوق کارمندان از سوی دولت را با توجه به این که کاهش ۲۳ درصدی ارزش پول ملی در برابر دلار ، فشار و آسیب پذیر شدن حقوق بگیران و غیر منطقی خوانده بودند اما سرانجام ماده ۲۰ مربوط به آن (مالیت بر درآمد و کسر از حقوق کارمندان و بازنشستگان) شب گذشته از قانون بودجه حذف شد.

بودجه سال ۲۰۲۱ عراق ۱۱۳ میلیارد دلار پیش بینی شده که ۶۴ میلیارد آن تحقق می یابد و ۴۹ میلیارد کسری دارد.
یکی دیگر از انتقادات به بودجه افزایش سهمیه اقلیم کردستان عراق و تعهد بغداد به پرداخت بدهی ها و وام هایی که این اقلیم طی سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ از دولت مرکزی گرفته ، عنوان شده است.

همچنین کاهش ۲۳ درصدی ارزش پول ملی با تصمیم دولت، پایین آوردن قدرت خرید مردم و کاستن از حقوق ها مهمترین ایرادات به بودجه ۲۰۲۱ عنوان شد. 

عراق نرخ برابری دینار را در مقابل دلار نزدیک به ۲۰ درصد کاهش داد تا بر کسری بودجه ناشی از قیمت‌ پایین نفت و بی پولی برای پرداخت حقوق کارمندان غلبه کند؛ اقدامی که نرخ تورم ۰.۹ درصدی این کشور را در آستانه یک جهش و به دنبال آن انتقادات گسترده مردمی قرار داد.

سال گذشته کاهش ارزش پول ملی سومین صادرکننده بزرگ نفت در جهان، نگرانی‌ها را در مورد بالا رفتن قیمت بسیاری از کالاها و نرخ تورم افزایش داد.

عراق برای تامین مایحتاج عمومی وابستگی بسیار بالایی به واردات دارد و ضعف دولت در تامین نیازهای اساسی مردم و وخامت اوضاع اقتصادی کشور یکی از دلایل اصلی بروز اعتراضات سال ۲۰۱۹ در این کشور بود که صدها کشته، زخمی و حتی مفقود برجای گذاشت.

سرانجام جلسه شب گذشته مجلس عراق که ابتدا با حد نصاب نیافتن عمدی مواجه شد و انتظار می رفت که دوباره به تعویق بیفتد، با حضور تعداد کم دیگری از نمایندگان به حد نصاب رسید و با گذشت چندین ساعت از آغاز نشست با رضایت نسبی دولت محلی کردستان و همچنین رای تایید برخی احزاب شیعه نهایتا بودجه ۲۰۲۱ تصویب شد.

احزاب شیعه با نمایندگان اقلیم کردستان، همواره بر سر مواد و مفاد بودجه و مسایل ریز و درشت آن اختلافات گسترده ای داشتند که حتی با رفت و آمد هیات های کُرد و شیعه به بغداد و اربیل نیز حل نشده بود.

البته تصویب بودجه به معنی پایان حرف و حدیث ها و تمام شدن اختلاف نظر نیست و همانطور که گذشت، حضور اندک نمایندگان مجلس عراق خود به معنی استمرار اختلافات و نقل قول های سیاسی است.

واکنش ها به تصویب بودجه

برهم صالح، رئیس جمهور عراق در صفحه توئیتر خود با تبریک تصویب بودجه ۲۰۲۱ از تلاش‌های گسترده بغداد و اربیل در این مسیر قدردانی و ابراز امیدواری کرد که این فرایند خواسته‌های شهروندان عراقی برای دستیابی به زندگی بهتر را پاسخ دهد.

مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق که اکنون در عربستان به سر می برد از ریاض در صفحه توییت خود نوشت تصویب بودجه ۲۰۲۱ با وجود برخی ملاحظات گامی مهم رو به جلو محسوب شده و این اقدام دلیلی بر فعالیت دوشادوش در مسیر پیشرفت و ثبات است.

همچنین مسرور بارزانی نخست‌ وزیر اقلیم کردستان در بیانیه‌ای با اشاره به رای اکثریت نمایندگان پارلمان برای تصویب بودجه ۲۰۲۱ نسبت به برطرف شدن چالش‌های اقتصادی بغداد و اربیل اظهار امیدواری کرد و از تلاش‌های هیات مذاکره کنندگان اقلیم کردستان و احزاب کردی پارلمان در این مسیر قدردانی نمود.

با این وجود بارزانی در ادامه با بیان اینکه توافق صورت گرفته تمام آن چیزی نیست که دولت اقلیم خواستار آن بوده گفت که به هرحال این توافق اصول قانونی‌ای را در بر گرفته که هرگز از آن تخطی نخواهیم کرد.

همچنین  اعضا ، به انحلال مجلس نمایندگان در هفتم  اکتبر( ۱۵ مهر )  ۲۰۲۱ رأی داد تا انتخابات  زود هنگام در موعد مقرر در دهم اکتبر برگزار شود. تعیین زمان برگزاری انتخابات زودهنگام پس از استعفای دولت عادل عبدالمهدی و انتخاب الکاظمی بعنوان نخست وزیر موقت دولت انتقالی اتخاذ شد.
الکاظمی در نیمه شب ۱۸ اردیبهشت پس از پنج ماه از استعفای عادل عبدالمهدی به نخست وزیر عراق انتخاب شد.