راز تغییر 180 درجهای دیپلماسی بنسلمان
در ادامه این مطلب آمده است: محمد بن سلمان شش سال پس از به سلطنت رسیدن پدرش در حالی که در اواسط دهه چهارم زندگی خود قرار دارد قرار دارد احتمالا تاکتیکها را از فشار حداکثری به دیپلماسی حداکثری تغییر دهد تا بدین شکل ضررهای خود را کاهش داده و برای خنثی کردن درگیریها تلاش کند. او که در حال حاضر با مقاومت در منطقه و عدم موافقت رئیس جمهور جو بایدن با سیاستهای جنگطلبانه پیشیناش روبرو شده، ممکن است تصمیم بگیرد که به سیاست خارجی عربستان جنبه صلحطلبانه بیشتری ببخشد.
شاهزاده محمد همزمان در حال اصلاح روابط کشورش با ترکیه و قطر است. این دو کشور پیشتر هر دو با حمایت از گروههای اسلامی مانند اخوان المسلمین مصر، او را آزرده خاطر کردند. با این حال شاهزاده بن سلمان حالا دیگر محاصره سه ساله قطر را برداشته و از ترکیه اسلحه خریداری کرده است. وی در ۱۰ مه میزبان مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه و تمیم بن حمد الثانی امیر قطر بود. اورایب رانتاوی، تحلیلگر اردنی در این باره میگوید: بن سلمان از یارکشی دست کشیده و سیاست جدیدی را پی میگیرد.
دوستان وی میگویند که شاهزاده محمد بالغ شده است برخی دیگر، اما همچنان میگویند که او یک قلدر است که توسط قدرتهای بزرگتر و قویتر تنبیه شده است. بن سلمان چند سال پیش قول داد که صنعا، پایتخت یمن را به سرعت تصرف کند. در عوض، اما حوثیها بر میزان حملات خود به عربستان سعودی افزودند. گروههای نزدیک به ایران موشکهای زیادی را به سمت فرودگاهها، کاخها و تاسیسات نفتی سعودی پرتاب کردهاند. کشتیهای سعودی نیز در بنادر دریای سرخ بارها مورد حمله قرار گرفتهاند. در سال ۲۰۱۹، پس از آن که هواپیماهای بدون سرنشین به تاسیسات نفتی آرامکو حمله کردند، تولید نفت عربستان به نصف کاهش پیدا کرد، در حالی که ترامپ نیز هیچ حمایتی از ریاض نکرد. اکنون متحدان شاهزاده بن سلمان در خلیج فارس نیز کارزار خود در یمن را کنار گذاشتهاند.
رئیس جمهور جو بایدن در جریان مبارزات انتخاباتی خود پادشاهی سعودی را به قتل کودکان در یمن متهم کرد و قول داد که به فروش اسلحه در آمریکا پایان دهد. وی البته همان مخالفت خود را تعدیل کرده، اما همچنان خواهان پایان جنگ است. اندکی پس از روی کار آمدن بایدن، شاهزاده امتناع از گفتگو با ایران را رها کرد و لوجین الحتحلول، برجستهترین فعال حقوق بشر در پادشاهی عربستان را آزاد کرد.
اکنون شاهزاده سعودی به دلیل شیوع ویروس کرونا و کاهش قیمت نفت با شرایط دشوار اقتصادی رو به رو است، این در حالی است که درگیری در یمن نیز وی را بی نهایت خسته کرده است. غیرقابل پیش بینی بودن او باعث شده تا خارجیها از سرمایه گذاری در چشم انداز ۲۰۳۰، برنامه بزرگ اصلاحاتش امتناع ورزند.
تنش با ایران در تنگه هرمز، مجرای بیشتر صادرات نفت عربستان و دشواریها ایجاد اقتصاد پس از نفت، برنامههای شاهزاده سعودی را دستخوش تغییر کرده است. وی در جستجوی مسیرهای تجاری جایگزین بندرهای واقع شده در دریای سرخ را گسترش میدهد و به دنبال اجاد مسیر خط آهن سریع السیر از غرب به شرق است. شهر بزرگ هوشمند او به نام، نئوم و یک مجموعه توریستی گسترده در شمال غربی پادشاهی سعودی به منظور تقویت روابط اقتصادی با مصر، اردن و شاید روزی اسرائیل باشد.
در همین حال، وی کمک مالی پادشاهی سعودی را به برخی کشورهای عربی و اسلامی مانند پاکستان قطع کرده، از حمایت لبنان دست کشیده و پروژههای مسجد سازی را که در گذشته محافظه کاری مذهبی پادشاهی را در سراسر جهان گسترش میداد، کنار گذاشته است. او با موجود خالفت با روحانیون وهابی که شیعه را بدعت گذار میدانند، میزبان عدهای از روحانیون عراق بوده است.
با این حال شاهزاده محمد هنوز هم میتواند همسایگان عرب خود را آزار دهد. تقاضای وی مبنی بر انتقال شرکتهای تجاری سعودی به پایتخت عربستان موجب ناراحتی محمد بن زاید از ابوظبی شده است. اگرچه بن سلمان به محاصره قطر پایان داد، اما اخیراً ممنوعیت واردات از اردن، لبنان و ترکیه را دوباره اعمال کرد. بله این ولیعهد دلربای سعودی هنوز هم میتواند دندانهای تیزش را به نمایش بگذارد.